Omgevingsplan Buitengebied Rijssen-Holten
In Rijssen-Holten (provincie Overijssel) is het lastig om in het buitengebied te bouwen. Er geldt weliswaar 1 bestemmingsplan, maar daarnaast zijn er nog veel aparte regels die bepalen of iets wel of niet kan. Wie zijn plan vol goede moed indient, kan er na een lang proces achter komen dat hij het helemaal niet mag realiseren. Omdat het plan niet aan een bepaalde milieuregel voldoet bijvoorbeeld. Het scheelt een hoop frustratie als de initiatiefnemer dit eerder weet. En zijn plan bij voorbaat kan aanpassen.
Op weg naar inzichtelijke regels
Het proces kan veel makkelijker, vond ook de gemeente. Zij verzamelde alle digitale gegevens over de fysieke leefomgeving. En verwerkte die in het Omgevingsplan Buitengebied. Het resultaat: een 'viewer' – een luchtfoto van Rijssen-Holten. Als je op een perceel in de viewer klikt, zie je precies welke regels daar gelden. Of je er mag bouwen. En zo ja, waar je rekening mee moet houden in het bouwplan.
De gemeente wil het ontwerp voor de zomer van 2018 ter inzage leggen. En is vergevorderd met de uitvoering van de MER voor dit omgevingsplan, wat ook een pilot is. Door middel van ambities, een omgevingsfoto en botsproeven brengt de gemeente in kaart waar extra activiteiten/functies mogelijk zijn. En waar dit niet gewenst is.
Lessons learned
De gemeente Rijssen-Holten is al even bezig, maar heeft ondertussen veel geleerd. Hieronder hun belangrijkste lessen op een rij.
Makkelijk te gebruiken en uit te breiden
Doel van de viewer is gebruiksgemak voor de inwoner/gebruiker. Door middel van een klik op de kaart krijg je te zien wat geldt voor die locatie. Vervolgens kun je aan de hand van vragen nog specifieker de regels zien. Het gaat om regels die gelden voor datgene wat je wilt op de gekozen locatie. Ook heeft de gemeente een koppeling gemaakt met het Omgevingsloket. Daardoor kan de gebruiker direct een vergunningscheck of vergunningsaanvraag doen. De locatie en activiteit zijn dan al automatisch ingevuld in het Omgevingsloket. Met deze ontwikkelingen is de gemeente bezig de 'klantreis' zo aangenaam mogelijk te maken. En voor meer draagvlak te zorgen, doordat het concreter is. De gemeente heeft gekozen voor een eigen viewer, die ze ook verder kan doorontwikkelen.
Steeds meer collega's zijn drager van het product
De gemeente komt steeds verder met het project. En heeft steeds meer voorbeelden van hoe de viewer gaat werken. Daardoor merkt het team dat steeds meer collega's aanhaken bij het gedachtegoed van de Omgevingswet. De gemeente zet het omgevingsplan ook bewust in om de invoering van de Omgevingswet vorm te geven. Aan de hand van concrete casussen bespreekt het team het omgevingsplan met collega's. Door hun vragen en opmerkingen krijgt het ontwikkelteam het idee dat ook zij steeds meer drager van het product zijn.
Kies de juiste software
Doordat de gemeente voor een andere aanpak koos, voldeed hun huidige software niet aan de eisen. Ten eerste zorgt het gebruik van veel artikelen, gevolg van de objectgerichte aanpak, dat 'Dezta' langzaam werkt. Het was ook niet mogelijk om de verbeelding op ruimtelijkeplannen.nl te plaatsen. Daarom heeft de gemeente gekozen voor een andere viewer, Planoview. Planoview geeft meer mogelijkheden die beter aansluiten bij de objectgerichte aanpak.
Door gebruik te maken van GIS, zijn meer mogelijkheden ontstaan. Door kaartlagen te koppelen en gegevens te controleren, kan de gemeente het product makkelijk aanpassen. Er is in het vervolg veel minder tijd nodig om het bestemmingsplan te herzien. Daarnaast kan de gemeente haar inwoners bedienen met up-to-date informatie over hun perceel.
Tijdens de ter inzage periode zijn enkele inspraakreacties kwijtgeraakt. Dit had te maken met de ontsluiting via DigiD. Om deze ontsluiting mogelijk te maken, is er een continue verbinding nodig. Dit bleek niet altijd het geval. Daardoor zijn er in sommige inspraakreacties een aantal lege velden ontstaan. Wanneer je ervoor kiest om inspraakreacties en zienswijzen via DigiD mogelijk te maken, zorg dan dat je ICT vroegtijdig benadert.
Inventarisatie en monitoring van vergunningen
De inventarisatie en monitoring van vergunningen was niet up-to-date. Er ontbraken meerdere vergunningen. Of de vergunningen waren niet bijgewerkt op de kaarten. De gemeente gebruikt de BGT als basis. Iedere gemeente is verplicht de BGT actueel te houden. Dit geeft de gemeente Rijssen-Holten voor het omgevingsplan dus ook toegang tot de laatste informatie. Veranderingen zijn makkelijk te zien, omdat deze in het GIS-systeem oplichten. Vervolgens hoeven medewerkers deze informatie alleen nog maar te koppelen.
Alleen ga je sneller, samen kom je verder
Tijdens de pioniersfase werkte er een klein groepje aan het project. Dit groepje heeft in korte tijd grote stappen gezet. Dat heeft geresulteerd in een Nota van Uitgangspunten en een objectgericht voorontwerp. Personele wisselingen hebben er onder meer voor gezorgd dat een grote groep het plan heeft opgepakt. Het plan wordt nu breder gedragen in de organisatie. Daardoor kan de gemeente het plan naar een hoger niveau brengen.
Pionieren vraagt tijd. Helaas is er niet altijd tijd. De lopende projecten en normale werkzaamheden vragen ook tijd en aandacht. Een groot deel van het team werkt af en toe aan dit project. Wanneer iemand tijd heeft, pakt deze een onderdeel op. Dit zorgt voor een breed draagvlak en voortgang, ondanks de andere werkzaamheden.
Er is een nauwe samenwerking tussen collega's van verschillende teams. Doordat iedereen zijn/haar eigen kennis en ervaring inbrengt, maken de medewerkers het uiteindelijke product alleen maar beter. Deze integrale samenwerking zorgt bovendien voor een breder draagvlak in de organisatie.
Tot slot
Op dit moment zet de gemeente Rijssen-Holten grote stappen, zodat ze het ontwerp omgevingsplan voor de zomer van 2018 ter inzage kan leggen. In het advies neemt het team het college en de raad aan de hand van concrete casussen mee in de gedachtegang van het Omgevingsplan Buitengebied. Hoe concreter, hoe beter!
Daarnaast zijn medewerkers gestart met een pilot voor het binnenstedelijk gebied. Het voorontwerp komt voor de zomer van 2018 ter inzage. Medewerkers zijn erachter gekomen dat de aanpak van het buitengebied niet 1 op 1 bruikbaar is voor het binnenstedelijke gebied. Wel zijn er mogelijkheden om de beide gebieden te integreren in 1 omgevingsplan.
De gemeente heeft een filmpje laten maken over het omgevingsplan:
...en een filmpje over de pilot MER:
Via deze link kunt u een demonstratie krijgen van de GIS-viewer van de gemeente Rijssen-Holten.
EB Trofee
Op 24 november 2016 ontving de gemeente Rijssen-Holten voor dit project een nominatie voor de EB Trofee 2016, voorloper van de Aandeslag Trofee. Oorspronkelijk heette het project 'Digitaal bestemmingsplan verbrede reikwijdte voor het buitengebied'. Dit is een voorloper van het omgevingsplan. De gemeente ontving deze nominatie omdat de medewerkers op inspirerende wijze aan de slag zijn gegaan met digitalisering.
Contactgegevens
Contactpersoon: Nicky Luttikhuis
Mail: N.Luttikhuis@rijssen-holten.nl
Directe link: https://www.rijssen-holten.nl/actueel/publicatie/omgevingsplan-buitengebied