Crisis- en herstelwet, Omgevingswet en Right to Challenge versterken elkaar in het Markdal
Op vrijdag 25 januari 2019 bracht DG Omgevingswet Erik Jan van Kempen een bezoek aan het Markdal, een burgerinitiatief van vijf natuurverenigingen in het stroomdal van de beek De Mark, ten zuiden van Breda. Markdal won de Eenvoudig Beter trofee 2016 door hun innovatieve werkwijze ‘van binnenuit’ en ‘andersom’.
Dit resulteerde onder andere in een door hen zelf ontwikkelde en unieke omgevingsvisie. Het bewonersinitiatief verdient anno 2019 opnieuw een steuntje in de rug. Dat kan met de regeling Right to Challenge waarmee Binnenlandse Zaken bewonersinitiatieven stimuleert.
Vertegenwoordigers van het bewonersinitiatief, het ministerie, de gemeenten Alphen-Chaam en Breda, de provincie Noord-Brabant, Staatsbosbeheer en het waterschap Brabantse Delta bezochten onder meer de aardbeienplantenkwekerij Van Alphen. Een voorbeeld hoe met verruiming van de regels een agrarisch bedrijf schoner en economisch beter renderend kan opereren en tegelijkertijd grond beschikbaar stelt voor verbetering van de Mark en nieuwe natuur.
Het Markdal
De Vereniging Markdal duurzaam & vitaal ijvert al jaren voor verbetering van de rivier de Mark en de natuur in het Markdal van de grens met België tot aan Breda. Op actieve wijze draagt ze bij de realisering van het Natuur Netwerk Brabant, verbetering van de agrarische bedrijvigheid en leefbaarheid in met name Strijbeek. En ze doet dit ‘van binnenuit’. Onder de leden bevinden zich dorpsraden, natuurverenigingen, Agrarisch onderwijs Breda, en Triodosbank. Met de overheden wordt intensief samengewerkt, ook op bestuurlijk niveau. Daarbij heeft de Vereniging het mandaat om met gebiedspartijen tot innovatieve oplossingen te komen. En daarmee wordt overheidsgeld bespaard.
Naast ‘van binnenuit’ werkt Markdal ook ‘andersom’. De bewoners en andere gebiedspartijen nemen het initiatief voor de kwaliteitsimpuls en vragen vervolgens de overheden en andere partijen om de benodigde besluiten te nemen en om structureel instrumenten in te zetten voor optimale conditionering en facilitering.
‘We werken andersom. Vroeger maakte de overheid een plan en dan mochten mensen zeggen wat ze ervan vonden. Nu zeggen wij wat we willen en gaan we naar de overheid en rekken indien nodig samen de regels op’, aldus voorzitter Jettie Rattink.
Gedeputeerde Johan van den Hout roemde de succesvolle inzet van de vrijwilligers van de vereniging.
‘De overheid heeft tientallen jaren geprobeerd iets van de grond te krijgen en dat is niet gelukt. Wij wisten dat het jullie wel ging lukken maar dat het zou leiden tot een confrontatie met onze eigen regels. En dat het voor ons zou betekenen dat we dingen los moesten laten en zou leiden tot flexibel omgaan met onze eigen regels.’
De vereniging en de beide betrokken gemeenten hebben goede hoop dat in februari de ontwerpbestemmingsplannen worden vrijgegeven door de beide colleges van B en W. Daarna kunnen bewoners, ondernemers en betrokkenen zienswijzen indienen. De vraag kwam op tafel hoe de vereniging en de betrokken partijen kunnen garanderen dat de toekomst met dezelfde voortvarendheid ter hand wordt genomen.
Right to Challenge
Erik Jan van Kempen haakte hierop in: ‘De aanpak rondom het Markdal is een schoolvoorbeeld van wat Binnenlandse Zaken beoogt met de regeling ’Right to Challenge’.
Bewoners kunnen bij een ‘challenge’ de uitvoering van de collectieve voorzieningen met bijbehorend budget overnemen om leefbaarheid te vergroten.
Van Kempen bood het Markdal ambtelijke ondersteuning aan van het ministerie. ‘Binnenlandse Zaken wil helpen om structureel dingen vast te leggen en te zorgen dat overheden betrokken blijven.'
Het ministerie wil snel met mensen van de vereniging en de betrokken overheden aan tafel om concreet af te spreken hoe het Markdal past in de regeling en wat het ministerie vervolgens voor ondersteuning biedt.