Blog - De Stelvio en de Omgevingswet

Meten = weten = presteren

Voor wielrenners heeft de Stelvio een magische klank. Deze Italiaanse bergpas geldt als één van de zwaarste beklimmingen, met 48 haarspeldbochten. Dan weet je het wel. Inmiddels heb ik de Stelvio meer dan 50 keer beklommen. Eén keer in het echt, de rest virtueel op de fietstrainer. Die bewaart mijn 20 beste tijden en bij de virtuele klim fiets ik in het peloton van mijn eerdere prestaties. Mijn dashboard houdt de relevante gegevens bij en als ik daar tijdens het fietsen een tijdje niet op let blijkt dat ik ongemerkt wat achterop ben geraakt. Anders gezegd: meten = weten = presteren.

In een vorig blog schreef ik dat de voorbereidingen op de Omgevingswet uitstekend kunnen samengaan met de aanpak van de actuele maatschappelijke opgaven. Bijvoorbeeld de energietransitie aanpakken met het instrumentarium van de Omgevingswet werkt goed en inspirerend. Door deze combinatie werken wethouders en andere bestuurders aan de grote opgaven, terwijl tegelijkertijd wordt toegewerkt naar de inwerkingtreding van de Omgevingswet.

Zo’n gecombineerde aanpak is prima, efficiënt en inspirerend. Toch komen bij de implementatie van de wet ook tal van zaken kijken met een meer technisch karakter. Neem bijvoorbeeld de aansluiting van de gemeentelijke systemen (plannen, regels, VTH) op de landelijke voorziening van het digitale stelsel van de Omgevingswet, het DSO-LV. Die aansluitingen en andere digitale voorbereidingen spreken misschien minder tot de verbeelding. Maar het kunnen maken of wijzigen van juridische regels met bijbehorende vragenbomen is cruciaal. En vanaf de inwerkingtreding van de wet moet een vergunning digitaal kunnen worden aangevraagd en verwerkt. De dienstverlening aan bewoners en bedrijven moet op orde zijn.

Route 2022 houdt het peloton bij elkaar

Er zijn dus diverse manieren om de implementatie van de Omgevingswet ter hand te nemen. Maar hoe behoudt u nu het overzicht? En hoe weet u nu wat vóór de inwerkingtreding echt gereed moet zijn? Daarvoor is recent Route 2022 ontwikkeld. Een veel omvattende routekaart waarop gemeenten, provincies, waterschappen en rijkspartijen kunnen zien wat er op welk moment van hen verwacht wordt. En wat zij van andere partijen, zoals leveranciers van lokale software, kunnen verwachten.

Met behulp van een monitorsysteem wordt duidelijk op welk gebied er een tandje bij moet. En het kan voorkómen dat een organisatie na verloop van tijd er achter komt dat zij op sommige terreinen achterop raakt. De routekaart houdt het peloton bij elkaar.

Route 2022 biedt wellicht nieuwe inzichten

De prioritering in deze Route 2022 is erop gericht alle partijen eerst te laten doen wat echt nodig is voor een succesvolle implementatie. Het betreft de inmiddels wel bekende 5 criteria waar minimaal aan voldaan moet zijn op het moment van inwerkingtreding. De provincies moeten bijvoorbeeld hun omgevingsvisies en omgevingsverordeningen voor die datum gereed hebben.

De routekaart biedt echter ook inzicht in minder bekende feiten. Zo is in het Besluit activiteiten leefomgeving een omgevingsnorm voor luchtkwaliteit opgenomen. Gemeenten waar deze norm overschreden wordt, moeten per 1 juli 2022 een vastgesteld programma luchtkwaliteit hebben. Wist u dat al? Daar moet u niet pas eind volgend jaar achter komen.

Ook worden impliciet misverstanden ontmanteld. Zo bestaat nog wel eens het beeld dat gemeenten zich voorlopig niet druk zouden hoeven maken over hun omgevingsplan. Zij beschikken vanaf de inwerkingtreding immers van rechtswege over een omgevingsplan dat uiterlijk eind 2031 moet worden omgezet?

Het wijzigen van dat omgevingsplan-van-rechtswege, bijvoorbeeld voor een groot project, moet vanaf juli 2022 echter volgens de regels van de Omgevingswet. En zo’n wijziging moet digitaal volgens de nieuwe standaard worden aangeboden. Gemeenten kunnen ook op dit punt dus niet achterover leunen. Route 2022 biedt dus ook, wellicht nieuwe, inzichten.

Kortom, het bedwingen van een col of de voorbereiding op de Omgevingswet: het is nuttig als een meetinstrument u scherp houdt. Route 2022 is voor u misschien wel onmisbaar.