Hoe kunnen we helpen? Op weg naar inwerkingtreding van de Omgevingswet
‘Wacht niet tot alles klaar is. Ga nu oefenen. Begin klein en maak van daaruit stappen!’ Een paar adviezen die te horen waren op de Inspiratiedag Implementatie Omgevingswet van 9 september 2021. En ook 'How can I help?', zoals Cathelijn Peters, directeur van het programma Aan de slag met de Omgevingswet, het verwoordde. 'Laat ons weten waar u tegenaan loopt en aan welke ondersteuning u behoefte heeft.'
Oefenen, oefenen, oefenen
De Omgevingswet is niet zomaar een wetswijziging. Het wordt niet voor niets een stelselherziening genoemd. Oefenen en ervaring opdoen met de Omgevingswet zijn daarom belangrijk. Met de wet, de processen en de nieuwe ICT. Dat we daarbij tegen kinderziektes van het DSO op zullen lopen, staat volgens Eva Tannehill, coördinator oefenen bij het programma Aan de slag, buiten kijf. Het is beter die nu te kennen en aan te pakken dan over 10 maanden als de wet in werking treedt. 'Dan wil je weten waar je staat en wat je kunt verwachten', aldus Eva.
Ondersteuningsaanbod
Zowel bij het programma als bij de koepels van gemeenten, provincies en waterschappen is er een breed ondersteuningsaanbod beschikbaar om te oefenen. De VNG biedt werkplaatsen waar gemeenten aan de slag gaan met specifieke processen, zoals het opstellen van een omgevingsplan. Nanda van Raalte, implementatiemanager Omgevingswet bij de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG), noemt verder het bieden van expertiseondersteuning vanuit de VNG bij het werkend krijgen van de VTH-keten. Op de website van VNG is meer informatie over het volledige ondersteuningsaanbod beschikbaar. Ook vindt u daar een stappenplan waarmee gemeenten zelf een werkplaats kunnen uitvoeren.
De gemeente Rotterdam heeft ondertussen al 5 werkplaatsen doorlopen. Volgens implementatiemanager Omgevingswet Sander van Beurden moet je je schroom overwinnen en het gewoon gaan doen. De gemeente trekt daarbij samen op met softwareleveranciers. Ook de inwoners worden betrokken bij het oefenen. Het is belangrijk om vooraf te weten of voor hen de bedoeling van het Omgevingsloket duidelijk is, zodat je niet voor verrassingen komt te staan als de wet in werking treedt.
Oefenen met toepasbare regels
Ook met het opstellen van vragenbomen en toepasbare regels wordt al veel geoefend bij Nederlandse gemeenten. Die regels moeten vervolgens goed in het Omgevingsloket getoond worden zodat initiatiefnemers ermee uit de voeten kunnen. En soms moeten ze ook interbestuurlijk afgestemd zijn. De gemeente Tilburg bewandelde daarbij een bijzondere weg. Ze vroeg 50 studenten van de Juridische Hogeschool in Tilburg om de juridische regels te vertalen en herschrijven naar toepasbare regels die begrijpelijk zijn voor bewoners en ondernemers. 'Een mooi initiatief dat brede navolging verdient', aldus programmadirecteur Cathelijn Peters.
Klik- en oefensessies, oefencasussen en werkplaatsen
Het oefenaanbod van het programma is breed samengesteld en loopt uiteen van beginnersniveau tot gevorderden. Er zijn klikdemo's om de bedoeling van de wet te begrijpen en het Omgevingsloket te ervaren. Er zijn casussen om met praktijksituaties aan de slag te gaan. Half september starten de eerste verdiepende sessies in het Omgevingsloket, speciaal gericht op een aantal functies, zoals VTH-medewerkers, frontofficemedewerkers, planvormers en DSO-beheerders. Daarin wordt duidelijk wat de Omgevingswet voor die specifieke functie betekent. Tot slot biedt het programma interbestuurlijke werkplaatsen aan. Hierin gaan ketenpartners zelf aan de slag met eigen praktijksituaties. Bijvoorbeeld om te ontdekken hoe de Samenwerkfunctionaliteit (SWF) werkt met ketenpartners.
In de provincie Zeeland heeft projectleider DSO Annebeth Korteweg samen met collega’s van andere overheden 2 werkplaatsen doorlopen. Door te oefenen en te doen liepen ze tegen een aantal zaken aan, maar overall zijn de oefenervaringen goed en waardevol.
Ook Wim van Oekel en Corné Haag beamen dat er veel behoefte is om te oefenen. Van Oekel is Regionaal implementatiecoach Omgevingswet (RIO) in de regio Midden- en West-Brabant en Hollands-Midden. Haag werkt als programmamanager bij waterschap Hollandse Delta. Beiden merken in hun omgeving dat niet iedereen weet waar te starten. De RIO’s geven advies en ondersteunen bij de keuze. Ook bij de waterschappen worden oefenervaringen uitgewisseld en met elkaar gedeeld.
Maatschappelijke opgaven en de Omgevingswet
De Omgevingswet is meer dan alleen het Digitaal Stelsel Omgevingswet (DSO). Bij maatschappelijke opgaven als klimaatadaptatie, waterproblemen en energietransitie kan de Omgevingswet een belangrijke rol spelen. Door integraal te werken en diverse betrokkenen zoals het waterschap van meet af aan te betrekken ondersteunt de Omgevingswet in het streven naar klimaatbestendige woningbouw. Extra opgaven voor klimaatadaptatie en waterproblemen kunnen daarmee worden voorkomen. Inzet van de Omgevingswet bij maatschappelijke vraagstukken kan zo bijdragen aan het succes van de wet.
Tot slot
Om te kunnen werken met het nieuwe stelsel van de Omgevingswet moeten er vele zaken geregeld en georganiseerd worden. Op het dagelijkse werk van veel medewerkers zal de komst van de wet een grote impact hebben. Bijvoorbeeld op dat van medewerkers in de frontoffice, VTH'ers, planmakers en DSO-beheerders.
Schrijf u daarom in voor de Oefenen met mijn DSO-sessies en ga oefenen zonder rechtsgevolgen in de praktijk. Per functie hoort u wat het DSO voor uw werkzaamheden gaat betekenen en wat u zelf kunt doen om op tijd klaar te zijn voor de start van de Omgevingswet.
Er zijn sessies voor 4 verschillende functiegroepen. Klik op de linkjes voor meer informatie en aanmelden.
- Klantcontactcentrum (KCC), balie en dienstverlening
- Vergunningverlening, toezicht en handhaving (VTH)
- Planvorming
- DSO-beheer
Zie ook
Terugkijken
Van de plenaire sessie en de workshops op de Inspiratiedag Implementatie Omgevingswet op 9 september 2021 zijn opnames gemaakt. U kunt de opname van de plenaire sessie nu al terugkijken. De opnames van de workshops, een sfeerimpressie en een verslag van de Inspiratiedag zijn begin volgende week beschikbaar op onze terugkijkpagina.