Programma praktijkfestival 2019

Programma Praktijkfestival

Projecten op de themapleinen

Wonen en bouwen

• Amsterdam Zuidas
• Den Haag: Binckhorst
• Doetinchem: Ontwerpend Onderzoek (genomineerde Aandeslag-Trofee 2019)
• Soest: Soesterberg Noord

Natuur en landbouw

• Mozaïek Dommelvallei
• Noord-Brabant: transitie naar zorgvuldige veehouderij
• Waterschap Vallei en Veluwe: Blauwe Omgevingsvisie (genomineerde Aandeslag-Trofee 2019)

Duurzame economische ontwikkeling

• Eindhoven: Strijp-S en Strijp-T
• Enschede: gebiedsontwikkeling Luchthaven Twente e.o.
• Meierijstad: herontwikkeling CHV-terrein
• Meppel: gebiedstransformatie Noordpoort (genomineerde Aandeslag-Trofee 2019)

Regionale samenwerking

• Omgevingsvisie Hart van Holland (10 gemeenten, o.a. Leiden, Katwijk) (winnaar Aandeslag-Trofee 2018)
• Provincie Flevoland: Oostvaardersoevers
• Regio IJsselland

Participatie

• Almere: Oosterwold
• Dongen: van droomlab naar maaklab
• Hoeksche Waard: Team Waardmakers
• Markdal Duurzaam en Vitaal (winnaar Aandeslag-Trofee 2017)

Digitale dienstverlening

• Omgevingsdienst Midden-Holland
• Omgevingsdienst Noordzeekanaalgebied (winnaar Aandeslag-Trofee 2015)
• Projectgroep Data-Infrastructuur (DIS) van het Landelijk Impulsprogramma Omgevingsveiligheid: Signaleringskaart Externe Veiligheid
  (genomineerde Aandeslag-Trofee 2019)
• Rijssen-Holten: Omgevingsplan buitengebied

Gezondheid en veiligheid

• Breda: bestemmingsplan met verbrede reikwijdte voor gehele grondgebied
• GGD’s Brabant: Brabantse Omgevingsscan (genomineerde Aandeslag-Trofee 2019)
• Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport

Omgevingswetplein

• Aan de slag met de Omgevingswet, Eenvoudig Beter, Nationale Omgevingsvisie (NOVI), Informatiepunt Leefomgeving, Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG)

Sessies eerste ronde (13.30 - 14.30 uur)

A. ParticiParty

Een interactieve theatervoorstelling over de betekenis van de Omgevingswet voor bewoners. Hoe kunnen zij invloed uitoefenen op hun leefomgeving? Over bewonersinitiatieven, participatie, tegenstrijdige belangen, informatievoorziening en meer.
Mirelle Kolnaar, ministerie van BZK

B. Het omgevingsplan Binckhorst in de praktijk en de aanvullende instrumenten als uitwerking van de gebiedsaanpak Binckhorst

Op 29 november 2018 is het omgevingsplan Binckhorst vastgesteld door de gemeenteraad van Den Haag. Op 7 maart 2019 is het omgevingsplan in werking getreden. Sindsdien geldt het als toetsingskader voor verzoeken om reservering en aanvragen voor een omgevingsvergunning op de Binckhorst.

Hoe verloopt de toetsing aan het omgevingsplan (in de omgevingstafel Binckhorst) in de praktijk? Waar lopen wij tegenaan? Hoe probeert de gemeente sturing te geven aan de ontwikkeling van het gebied tot een aantrekkelijk woon- en werkgebied, volgens de ambities die het uitgangspunt zijn van het omgevingsplan?
Maayke Houtman en Riikka Tuomisto, gemeente Den Haag

C. Hoeksche Waard: Teams Waardmakers

Waardmaken: 200 inwoners, ondernemers, investeerders en maatschappelijke organisaties maakten een visie van, voor en door de Hoeksche Waard. Iedereen die zich betrokken voelt bij de Hoeksche Waard, kon meedoen. Graag gaan we met u in gesprek over dit proces én waar we tegen aan liepen.

Wat betekent bijvoorbeeld ‘een gelijk speelveld’ voor gevestigde partijen? Wat betekent het voor het college om haar uitgangspunten los te laten? Hoe verhoudt de beoordelende rol van de raad zich tot het meedoen van raadsleden in het proces? En wat gebeurt er als de opstellers van de visie zélf zienswijzen indienen en vervolgens ook nog meeschrijven in de beantwoording? Met eerlijke voorbeelden hopen wij de aanwezigen te inspireren.
Simone Diegenbach, Karin van Gammeren en Annet Kooij, gemeente Hoeksche Waard

D. Vallei en Veluwe & Amsterdam

D1. Waterschap Vallei en Veluwe: Grebbedijk

De Grebbedijk in Wageningen moet worden versterkt om te voldoen aan de geldende waterveiligheidsnorm. Het project 'Gebiedsontwikkeling Grebbedijk' heeft er voor gekozen in de geest van de Omgevingswet te werken. Belangrijke aspecten van de Omgevingswet zijn transparantie, participatie en samenwerking. Dat hebben we hierbij ter harte genomen.

De doelstelling van het proces is het doorlopen van een (integrale) gebiedsontwikkeling voor de Grebbedijk, samen met bewoners, gebruikers en procespartners. Daarin combineren we verbetermaatregelen voor de dijk met maatschappelijke ambities en opgaven op gebied van natuur, recreatie, ruimtelijke kwaliteit en duurzaamheid. In deze presentatie nemen we jullie graag mee in dit proces waar we nog volop inzitten!
Lucy Afman, waterschap Vallei en Veluwe

D2. Amsterdam Zuidas

Het projectgebied Zuidas Amsterdam is al vele jaren in ontwikkeling. Volgens duidelijk beleid, maar er is ook ruimte voor het anticiperen op nieuwe inzichten en ontwikkelingen. Hierbij werkt de gemeente programmatisch. Zo kunnen ze juridisch en planologisch recht doen aan beleid, maar ook flexibel zijn. Met als vertrekpunt het verkeersonderzoek dat hoort bij de MER, voert de gemeente een pakket maatregelen uit, die gelijk oplopen met de realisatie van de plannen. Het moment van uitvoering wordt bepaald door de uitkomsten van het tweejaarlijks terugkerend verkeersonderzoek.

Ook voor de waterberging hanteert de gemeente een zelfde soort systeem. Daarnaast sluit ook de benadering van de thema’s groen, klimaatadaptatie en andere vormen van duurzaamheid aan op de ambities van de Omgevingswet.
Merel Brinkman en John Smit, gemeente Amsterdam

E. Eindhoven: Strijp-S en Strijp-T

Strijp-S, het voormalig Philipsterrein wordt herontwikkeld, een gebied dat zo gegraveerd zit in het collectieve geheugen van Eindhoven. Op deze plek ontstaat een vernieuwend stuk stad waar u zich als open, creatief en ondernemend persoon prettig voelt en waar u gestimuleerd wordt om u te ontplooien. Vroeger, nu en in de toekomst!

Strijp-T werd in 1950 door Philips gesticht, en is de geboortegrond van onder meer ASML. Sinds 2016 is er nieuwe eigenaar en is gestart met de herontwikkeling op basis van Model Strijp-T. Dat staat voor: innoverende, creërende maakindustrie; High-Tech, Smart Society, Sustainability en Experience; B2B en Educatie, en ondersteunende functies.

Nu zijn meerdere gebouwen vernieuwd (totaal 80.000 m2) en is het aantal bedrijven gegroeid van 12 naar 50. Hoe helpt de Omgevingswet bij deze enorme en bijzondere transformatie? 'De Omgevingswet geeft ons meer ruimte om samen met de omgeving vorm en inhoud te geven aan een toekomstbestendige planologie.'
Rien van Asten en Alwin Beernink, gemeente Eindhoven

F. Omgevingsagenda Hart van Holland

Met het Hart van Holland hebben de partijen langs de Oude Rijn zich voorbereid op het moment waarop visies van gemeenten, provincies en het Rijk aan elkaar gekoppeld worden. In de Nationale Omgevingsvisie (NOVI) wordt dit proces uitgewerkt. De MIRT-Gebiedsagenda’s worden verbreed tot Omgevingsagenda’s. Het landelijke schaalniveau maakt het mogelijk om gemeentelijke en provinciale visies aan de NOVI te koppelen. Dat levert Omgevingsagenda’s op die worden uitgewerkt in uitvoeringsafspraken over programma’s en projecten met Rijk en regio.

Het proces moet nog verder worden uitgewerkt. Reden voor de partijen in het Hart van Holland om te verkennen welke opgaven op welk schaalniveau spelen. En hoe ze die in de instrumenten van de Omgevingswet kunnen borgen.
Miriam van der Laan e.a., gemeente Leiden

G. Meierijstad: herontwikkeling CHV-terrein

Welke kansen biedt de Omgevingswet bij de herontwikkeling van het industrieterrein van de Coöperatieve Handelsvereniging CHV, onderdeel van het centrumgebied? Kunst, cultuur en food zijn de hoofdthema’s bij de herontwikkeling van dit industrieel erfgoed. Deze herontwikkeling levert een belangrijke bijdrage aan de versterking van het centrum. Leer van de aanpak en maak kennis met de resultaten.
Arjen van den Boogaart, gemeente Meierijstad en Toon Wijnen, Noordkade Ontwikkeling

Sessies tweede ronde (15.30 - 16.45 uur)

H. ParticiParty

Een interactieve theatervoorstelling over de betekenis van de Omgevingswet voor bewoners. Hoe kunnen zij invloed uitoefenen op hun leefomgeving? Over bewonersinitiatieven, participatie, tegenstrijdige belangen, informatievoorziening en meer.
Mirelle Kolnaar, ministerie van BZK

I. Dongen: van droomlab naar maaklab

Op de grens van de gemeente Dongen en Oosterhout hebben de gemeenten samen met de provincie gewerkt aan een integrale gebiedsontwikkeling van ’t Blik. Dit vanuit de wens om de kwaliteit van het landschap, verplaatsing van de provinciale weg en participatie met de omgeving goed uit te werken.

Welke kaders zijn bij deze ontwikkelingen nodig? En wat betekent dat voor het omgevingsplan? Hoe verloopt het proces om met het gebied en de omgeving in gesprek te komen? Welke rol neemt u als overheid en welke rol kunnen inwoners pakken? Hoe wordt de digitale participatietool ingezet? Wij delen graag onze ervaringen en leerpunten van deze regionale samenwerking en van de pilot in het algemeen.
Irma Dekker en Oscar van Rijn, gemeente Dongen

J. Brabantse omgevingsscan zet gezondheid op de kaart

Eind januari is de Brabantse Omgevingsscan (BrOS) gelanceerd: een dashboard met data over onze leefomgeving, gecombineerd met de gezondheidsbeleving van Brabanders. Op dit moment is de BrOS gevuld met 12 thematische dashboards en inspiraties. Gemeenten, maar ook andere partners kunnen de BrOS gebruiken bij de ontwikkeling van de omgevingsvisie of bij het opstellen van omgevingsplannen. De BrOS biedt daarnaast de mogelijkheid om in gesprek te gaan met burgers hierover.

Een voorbeeld uit de praktijk: de aanpak van Breda. Hoe wordt gezondheid vertaald in de omgevingsvisie en het omgevingsplan? Hierbij wordt niet alleen BrOS gebruikt, maar ook de landelijke kernwaarden voor gezondheid.
Eefje Remijn, Gemeente Breda en Wieteke de Vries, GGD Hart voor Brabant

K. Markdal Duurzaam en Vitaal

De Vereniging Markdal Duurzaam en Vitaal heeft een omgevingsvisie opgesteld voor de ontwikkeling van het stroomdal van de beek de Mark ten zuiden van Breda. De patstelling tussen overheid en grondeigenaren is doorbroken, en er zijn kansen voor een duurzame en integrale gebiedsontwikkeling.

De werkwijze is vernieuwend: van binnenuit en andersom. Bewoners en andere gebiedspartijen gingen samen aan de slag. Niet zonder slag of stoot, maar er is veel geleerd en veel bereikt. Luister naar de ervaringen van een burgerinitiatief van 5 natuurverenigingen. Hoe kan de Omgevingswet bewoners en burgers helpen? De vereniging was in 2017 de winnaar van de Aandeslag-Trofee.
Gesprek met Sjef Langeveld, Marcel van Miert, Jettie Rattink en Joop van Riet, bestuursleden van de vereniging onder leiding van Monique Arnolds, ministerie van BZK

L. Doetinchem & Rijssen-Holten

L1. Doetinchem: Ontwerpend Onderzoek

Het grondgebied van de gemeente Doetinchem is opgesplitst in 11 deelgebieden. Met behulp van Ontwerpend Onderzoek worden nadrukkelijk samen met inwoners, maatschappelijke organisaties en bedrijven deelvisies opgesteld. Die moeten uiteindelijk in 2021 leiden tot één breed gedragen omgevingsvisie. Beleidsprioriteiten en de opgaven die voor de stakeholders belangrijk zijn, moeten elkaar hierin vinden. Bestuurders en inwoners die over hun eigen grenzen heen kijken: zo doet u dat!
Yana van Tienen, gemeente Doetinchem

L2. Rijssen-Holten: Omgevingsplan buitengebied

Door de Basisregistratie Grootschalige Topografie (BGT) te koppelen aan de plankaart, is het mogelijk om informatie op perceelniveau te ontsluiten, die aansluit op de feitelijke situatie. Het gebruik van de BGT heeft als groot voordeel dat deze gebaseerd is op bestaande geo-informatie. De plankaart sluit dus aan bij de feitelijke buitenruimte. Deze informatie wordt automatisch uit de bron gehaald en bijgewerkt. Hierdoor is en blijft de plankaart altijd actueel en is ook gemakkelijk te monitoren. Zo wordt monitoring van de dynamische buitenruimte gemakkelijker!
Nicky Luttikhuis, gemeente Rijssen-Holten

M. Meppel: gebiedstransformatie Noordpoort

In Noordpoort wordt met vereende krachten gewerkt aan de transformatie van verouderde bedrijfsterreinen naar een aantrekkelijk, gemengd gebied met wonen, werken, recreatie en groen. Hiervoor gebruikt de gemeente Meppel de mogelijkheden van de Crisis- en herstelwet, om als gemeente faciliterend op te treden en om kwalitatieve en creatieve initiatieven in het gebied een kans te geven.

Het bestemmingsplan-plus met verbrede reikwijdte wordt ingekleurd via een vernieuwend participatietraject. Hoe werkt het mengpaneel, hoe stuurt u op kwaliteit, hoe verbindt u kaders en initiatieven uit het gebied? Hoe helpt het experimenteren bij de voorbereiding op de werkwijze van de Omgevingswet?
Jan Cas Smit e.a., gemeente Meppel

N. Projectgroep Data-Infrastructuur (DIS) van het Landelijk Impulsprogramma Omgevingsveiligheid: Signaleringskaart Externe Veiligheid

Nederland heeft verschillende industriële risicolocaties. Omgevingsdiensten adviseren bevoegde overheden over ruimtelijke ordening en vergunningverlening. Daarvoor hebben zij betrouwbare data nodig. De Signaleringskaart Externe Veiligheid (SK-EV) brengt de nu best beschikbare databronnen van de overheid samen in een overzichtelijk kaartbeeld.

Zo helpt de kaart bij alle vraagstukken rond externe veiligheid, in de huidige situatie, én in de toekomstige situatie van de Omgevingswet. De kaart biedt ruimtelijk inzicht in de risicobronnen en de bijbehorende veiligheidszones, in relatie tot de omgeving (kwetsbaarheid van objecten, bestemmingen). In de signaleringskaart worden data van verschillende bronnen gebundeld, verrijkt en op een gebruiksvriendelijke manier digitaal ontsloten.
Jan-Willem van Aalst en Anita van Mulken, Projectgroep DIS

O. Waterschap Vallei en Veluwe: Blauwe Omgevingsvisie

Afgelopen jaar heeft Waterschap Vallei en Veluwe de eerste Blauwe Omgevingsvisie van Nederland opgesteld! Met deze BOVI2050 zetten wij als waterschap op nieuwe wijze koers naar een duurzame en waterinclusieve leefomgeving. Daarbij kijken we over de grenzen van taken en gebieden.

Ook al zijn we niet bij wet verplicht om een omgevingsvisie te maken, wij vinden het wel belangrijk om een stip op de horizon te zetten voor ons werkgebied. En om daarbij aan te sluiten bij en input te geven voor de omgevingsvisies van onze partners. Nieuwsgierig hoe we deze BOVI hebben opgesteld? Kom bij ons luisteren.
Andrea Swenne, Waterschap Vallei en Veluwe

P. Regionale samenwerking in IJsselland

In IJsselland start binnenkort de IJssellandse initiatieventafel (omgevingstafel), een plek om complexe(re) initiatieven in de leefomgeving te bespreken met de ketenpartners. Eens in de twee weken komen we bij elkaar. De organisaties agenderen naar behoefte en krijgen zo snel antwoord op hun vragen en de vragen van de initiatiefnemer!

Waarom doen we dit, wat levert dit op, wie zitten aan tafel en hoe ondersteunt het Digitaal Stelsel Omgevingswet (DSO) dit? En wat doen we aanvullend als regio zelf en wat is de rol van de initiatiefnemer? Ga over deze en andere vragen met ons en elkaar in gesprek!
Susanne Nolten, Provincie Overijssel en Frans van Weeghel, Gemeente Dalfsen