Proeftuin gemeente Ten Boer

Door de economische crisis kon de gemeente Ten Boer een stuk grond niet gebruiken voor nieuwe woningen. Inwoners van de Groningse gemeente boden uitkomst. Zij wilden de grond gebruiken om duurzame initiatieven te ontplooien. Hoewel dat idee botste met het bestemmingsplan, stemde de gemeente toe.

De gemeente en de inwoners streven ernaar te werken op basis van vertrouwen. Ook is er alleen bestuur op hoofdlijnen. Dit riep wel vragen op. Is het nodig om, naast het vertrouwen, regelgeving op te stellen? Het bestuur beweegt zich tussen vrijheid geven, besturen en handhaven van afspraken. Men zoekt daarbij naar mogelijkheden die aansluiten bij het experimentele karakter van de wijk, waarbij dialoog in plaats komt van inspraak- en bezwaarprocedures.

Belangrijkste lessen

1. Toon als gemeente durf en moed. Pionier en stop met denken vanuit de regels. Geef mensen het gevoel dat ze serieus genomen worden en ga gezamenlijk ontwerpen.
2. Bedenk dat het mensenwerk is en zorg voor korte lijnen. Naast draagvlak in de gemeenteraad was de steun van B&W, de gemeentesecretaris en de medewerkers van belang. Je moet een aantal mensen hebben die power hebben, enthousiast zijn en aan het project blijven trekken. Door korte lijnen kun je snel schakelen.
3. Samen aan de slag, initiatiefnemers en gemeente, samen ontwikkelen. Participatie en wederzijds vertrouwen zijn essentieel. Mensen zijn gewend dat er voor ze gedacht wordt, wees je daarvan als gemeente bewust. Zowel de gemeente als het coöperatiebestuur moet zelf bedenken wat ze wil bereiken. Wat goed werkt is dat een apart team van inwoners met het coöperatiebestuur meekijkt naar initiatieven, voordat ze voor akkoord aan de gemeente worden voorgesteld.
4. Werken volgens het 'ja-mits'-principe is makkelijker als de uitgangspunten helder zijn en duidelijk is wie wanneer aan zet is. Doordat de gemeente weet wat ze wil, was een goede dialoog met bewoners en initiatiefnemers mogelijk. De kracht zit in een globale vorm van bestemmen. Handhaving blijft beperkt tot veiligheid en gezondheid in het gebied. En het afstemmingsproces is aanzienlijk verkort.

Lees het volledige verhaal in de factsheet over de Proeftuin van de gemeente Ten Boer (pdf, 4.2 MB)

Ervaringen van experts

Annie Postma, voormalig wethouder gemeente Ten Boer:

We gaan het gewoon doen

Henk Kooistra, Coöperatieve Vereniging Woldwijk:

Zie in dat mensen creatief kunnen zijn

Peter Homan, gemeente Groningen:

Ga op zoek naar ondeugende mensen

Eric van Deelen, gemeente Groningen:

Door extremen zie je dat het ook kan