Omgevingsvisie gemeente Schouwen-Duiveland

De aanleiding

Deze visie gaat over water (Oosterschelde en Grevelingen) en het landelijk gebied van Schouwen-Duiveland. De bestaande structuurvisie en het bestemmingsplan Buitengebied zijn van 2009. Ze sluiten niet meer aan op ontwikkelingen in de samenleving. Denk aan de technologie in de landbouw, klimaatverandering en de energietransitie. Toen de gemeente met een nieuwe visie begon, moest ze zich ook voorbereiden op de Omgevingswet. Die biedt mogelijkheden voor lokaal maatwerk. De gemeente heeft ondernemers, inwoners en organisaties gevraagd wat er speelt. Doel is een visie met minder regels en meer ruimte voor initiatieven.

De visie

De vraag was: hoe gaan we de omgeving van ons eiland aantrekkelijk houden of aantrekkelijker maken? Hoe combineren we dat met de vraag om te vernieuwen? Van daaruit is de gemeente gekomen tot de hoofdlijn: Versterk het goud, versnel de vernieuwing. Deze lijn hebben ze uitgewerkt in 9 thema’s. Samen vormen die de basis van het beleid voor het landelijk gebied.

Proces

Inwoners konden meepraten en het ontwerp daarna inzien. In maart of april 2019 stelde de gemeenteraad de omgevingsvisie vast en begon ze met de uitvoering. Ze maakten een omgevingsplan voor het landelijk gebied. Ook kwam er een uitvoeringsagenda landelijk gebied om opgaven voor het gebied in samenhang aan te pakken. Dit deden ze met de partners in het landelijk gebied en in de Oosterschelde en Grevelingen. Dat zijn waterschap Scheldestromen, Rijkswaterstaat, provincie Zeeland, de Veiligheidsregio Zeeland, GGD en Staatsbosbeheer.

“De omgevingsvisie landelijk gebied is dé handleiding voor concrete initiatieven in het landelijk gebied van Schouwen-Duiveland. Samen met partijen die actief zijn in het landelijk gebied, inwoners en ondernemers hebben we bedacht wat we belangrijk vinden voor ons landelijk gebied. Samen hebben we dit vervolgens vertaald in gebiedsdoelen en voorstellen gedaan hoe we dat met elkaar willen bereiken. De hoofddoelstelling en daarmee ook de titel van de omgevingsvisie voor het landelijk gebied is: Versterk het goud, versnel de vernieuwing.”

Jacqueline van Burg, wethouder r.o. Schouwen-Duiveland

9 thema's in de omgevingsvisie landelijk gebied Schouwen-Duiveland

Hieronder vindt u onderwerpen die in het landelijk gebied Schouwen-Duiveland spelen:

Vitaal landelijk gebied

Landbouw is bepalend in het landschap van Schouwen-Duiveland. Maar er komen andere functies zoals een minicamping, dierenpension of theetuin. Dit is goed voor de mensen die er wonen, werken en verblijven. Ze willen een vitaal landelijk gebied houden door:

• ruimte voor landbouwbedrijven die investeren in innovatie
• huisvestiging voor tijdelijk personeel op bijvoorbeeld minicampings
• extra kleinschalig landschap te creëren

Behouden en uitbouwen van het goud

De omgevingskwaliteit van het eiland en de wateren is het goud. Het maakt prettig wonen en werken mogelijk. En het zorgt dat het een aantrekkelijk vakantie-eiland is. De gemeente heeft de kwaliteiten van het gebied beschreven. Verder hebben ze een aanpak gekozen die dit goud behoudt en versterkt. Ze nodigen inwoners en ondernemers uit om hieraan bij te dragen. Enkele voorbeelden van plannen:

• alle erven een groene sfeer geven
• binnendijken beplanten
• zorgen voor samenhang in groen in wegen en lanen
• duisternis behouden

Klimaatadaptatie

De meeste klimaatveranderingen in het landelijk gebied zijn watergerelateerd. Denk aan wateroverlast, droogte, waterveiligheid en verzilting. De gemeente wil een watersysteem dat pieken van te veel en te weinig water beter kan opvangen. Met de landbouwsector en andere overheden onderzoeken ze een betere beschikbaarheid van zoet water.

Energietransitie

Schouwen-Duiveland wil in 2040 energieneutraal zijn. Tot 2025 zetten ze vooral in op zonne-energie. In de omgevingsvisie hebben ze allerlei manieren beschreven om zonne-energie op te wekken. Voor zonneparken bij de bebouwde omgeving hebben ze een stappenplan gemaakt. De eerste stappen hebben ze voor een aantal dorpen al uitgevoerd. Inwoners kunnen meedenken. De gemeente wil de grond waarop zonnepanelen komen ook kunnen gebruiken voor andere functies, zoals natuur, recreatie of landbouw.

Versnel de vernieuwing

De gemeente kijkt hoe informatiestromen vernieuwing versnellen. De rode draad in vernieuwing is namelijk informatie. Denk aan technische informatie (robotisering), omgevingsinformatie (beleving en kwaliteit). Maar ook maatschappelijke informatie (zoals netwerken en ketenpartners), morele informatie (bijvoorbeeld diervriendelijk). Ten slotte is er duurzaamheidsinformatie (circulair, energieneutraal). De gemeente stimuleert kennisontwikkeling en werkt samen in living labs. Ze zorgen dat de data op orde is en toegankelijk is voor iedereen. Ze stimuleren samenwerking en geven ruimte aan experimenten over klimaat, energie en circulariteit.

De rand van het eiland en het grote water

De gemeente wil dat inwoners en bezoekers ‘de rand’, de dijken, meer ervaren. Ze versterken het eilandgevoel door:

• plannen te stimuleren die de rand als unique selling point neerzetten
• overlegtafels om ideeën te bespreken en advies te geven aan provincie en gemeente
• kansen te onderzoeken voor een nat bedrijventerrein, aquacultuur en zilte teelten

De overheid in het landelijk gebied

De gemeente ziet het als haar rol om te sturen op de doelen die ze met deze visie willen bereiken. Dit willen ze doen door:

• ideeën die bijdragen aan de doelen uit de visie te steunen
• meer te sturen op effecten en minder op normen en toegestane functies. Hoe ze dit doen, bekijken ze bij het omgevingsplan

Gezondheid in het landelijk gebied

Ze zetten in op een duurzaam en gezond landelijk gebied voor hun inwoners en gasten. Ze zorgen dat het er prettig leven is door:

• bij plannen vanuit gezondheid te kijken naar geluid en luchtkwaliteit
• intensieve veehouderijen beperkte mogelijkheden te bieden om uit te breiden
• zaken die bijdragen aan de gezondheid te stimuleren

Biodiversiteit in het landelijk gebied

De gemeente wil dat er bij alle ontwikkelingen aandacht is voor biodiversiteit. Dit doen ze door:

• zich in te zetten voor de bijenpopulatie, samen met partners
• boeren te ondersteunen die rekening houden met de natuur