Roadshow Omgevingswet: Assen

Nieuwe verhoudingen, dat was het thema van de Roadshow Omgevingswet op 8 februari in Assen. Nieuwe verhoudingen tussen overheid en burger, maar ook binnen de overheid. Podium Zuidhaege was het decor van ontmoetingen tussen vertegenwoordigers van verschillende overheden en leerzame workshops.

Een kwartier voor de officiële aftrap stroomt de ontvangstzaal vol met de tachtig genodigden. Bij binnenkomst wordt hier en daar nog wat geaarzeld, maar al snel vindt iedereen een gesprekspartner. Daarmee lijkt een belangrijk doel van vandaag – een netwerk opbouwen binnen de regio – nu al geslaagd.

Gebruik bestaande ontwikkelingen

'Het is dichtbij huis', noemt Arne Thieme van de gemeente Aa en Hunze als een reden om juist deze roadshow te bezoeken. 'Met de Omgevingswet in het vooruitzicht werken we toe naar één overheid. Daarom wil ik graag mensen van de andere overheidsorganisaties in deze regio ontmoeten.' Het thema van vandaag – nieuwe verhoudingen – spreekt hem aan: 'Onlangs zijn wij in het centrum van Gieten gestart met een pilot omgevingsvisie. Ondernemers en inwoners hebben daar zelf een platform opgericht om die omgevingsvisie vorm te geven. Interessant om op deze manier met hen samen te werken.'

De tips van Arne Thieme voor andere gemeenten die bezig zijn met de wet: 'Sluit aan op bestaande ontwikkelingen. Zo waren wij al voordat de Omgevingswet in beeld kwam bezig met een intern organisatiecultuurontwikkelingstraject. Hoewel de wet niet de aanleiding was, gebruiken we dat traject nu ook om ons klaar te maken voor de wet. En: maak gebruik van de energie die aanwezig is in je organisatie. Die overstijgt vakgebieden en functies.'

Niet maximaal loslaten

In de grote zaal van Podium Zuidhaege verwelkomt de Assense wethouder Albert Smit de aanwezigen en legt hen meteen ook zijn dilemma voor. Met een knipoog welteverstaan: 'Vroeger was het publieke domein van ambtenaren en bestuurders. Tegenwoordig wordt participatie steeds belangrijker. De jonge honden binnen de gemeente willen dat ik meer loslaat, maar dat is niet zo mijn ding. We zoeken in Assen naar een evenwicht tussen regie vanuit de overheid en tóch iedereen mee laten spelen.' Zijn boodschap: 'Houd elkaar goed vast. Zorg voor een levendig proces waarin we samen toewerken naar een mooi eindproduct.'

Stuur op gedragsverandering

Om eer te doen aan het thema van vandaag, spreekt gedragswetenschapper en milieukundige Anjo Travaille van adviesbureau Bovenkamers het publiek toe. Hij geeft een kort college over gedragsveranderingen en gaat in op de verschoven invoeringsdatum van de wet: 'Juist nu is het de kunst om duidelijke afspraken te maken over wat we nu al kunnen doen.' Hoe organisaties zich intern kunnen voorbereiden op de andere manier van werken? 'Gebruik momenten waarop er iets verandert binnen de organisatie om automatisch gedrag van medewerkers te doorbreken. Verminder weerstand door er aandacht aan te besteden. Maak gewenst gedrag makkelijker door barrières weg te nemen. En stuur vooral op gedragsverandering, niet op de filosofie achter de wet.'

Kort college gedragsverandering:

Excursie in stationsgebied

Er zijn weer verschillende workshops vandaag. Zo kunnen de deelnemers mee op excursie door het compleet vernieuwde stationsgebied van Assen. Bij het vergunningsverleningstraject maakte de gemeente gebruik van de Crisis- en herstelwet en betrok haar stakeholders al heel vroeg in het proces. Margriet Greving en Olga Coenraadts geven samen met de ontwikkelaars van het station en de openbare ruimte een letterlijk kijkje in de keuken. En Coenraadts geeft toe dat zeker niet alles vlekkeloos is verlopen. 'Natuurlijk denken we achteraf dat we sommige groepen eerder hadden moeten betrekken, maar juist door zo'n groot project gewoon te beginnen, leer je al zoveel. Dat is ook een belangrijke les.'

Op hetzelfde moment vertelt verandermanager Hanneke Kunst in een van de workshopruimtes over de zogeheten serviceformules die overheden helpen zich voor te bereiden op de nieuwe verhoudingen met de burger.

En in het lokaal ernaast behandelt Jan van den Dool namens het programma Aan de slag met de Omgevingswet de zes kerninstrumenten van de Omgevingswet. Het publiek schrijft mee wanneer het gaat over de samenhang tussen instrumenten als omgevingsvisie, programma en waterschapsverordening.

Quickscan Gezonde Leefomgeving

De vierde workshop wordt verzorgd door Inge Dijkstra en Ard van Pelt van GGD Drenthe. Zij gaan in op wat gezondheid en een gezonde leefomgeving nu eigenlijk zijn. Waar eerder voornamelijk werd gekeken naar iemands medische gesteldheid, kun je dat tegenwoordig veel breder trekken, stelt Van Pelt. De definitie die de GGD Drenthe gebruikt: gezondheid als het vermogen om je aan te passen en je eigen regie te voeren, in het licht van de sociale, fysieke en emotionele uitdagingen van het leven. Hij hoopt dat de Omgevingswet ertoe leidt dat gemeenten hun ambities op het gebied van gezondheid verhogen en zo de fysieke leefomgeving verbeteren.

Probeer het bestaande beleid te versterken, is zijn boodschap. Door sociaal contact in de openbare ruimte te bevorderen bijvoorbeeld. En door steden anders in te richten, veilige 'schoolzones' in te voeren. Te overwegen of je die snackbar of kroeg wel of geen vergunning geeft in een bepaalde wijk. Dijkstra verwijst naar de zogeheten Quickscan Gezonde Leefomgeving die op dit moment landelijk wordt ontwikkeld. 'Dat kan een heel goede gespreksstarter zijn over dit thema.'

Nieuwe verhoudingen, dat was het thema van de Roadshow Omgevingswet op 8 februari in Assen. Nieuwe verhoudingen tussen overheid en burger, maar ook binnen de overheid. Podium Zuidhaege was het decor van ontmoetingen tussen vertegenwoordigers van verschillende overheden en leerzame workshops.