'Een optimale verbinding leggen als uitdaging' – een gesprek met business liaison manager Rijk Carel Hes

Samen met Remco van Zelst maak je sinds begin maart deel uit van het Veranderteam implementatie Omgevingswet Rijk. Kun je iets over jezelf vertellen en hoe je bij het Veranderteam betrokken bent geraakt? ‘Ik ben sinds 2013 werkzaam als zelfstandig consultant. In februari 2018 ben ik voor het eerst betrokken geraakt bij de Omgevingswet. Dat was tijdens een opdracht voor de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO), het ministerie van Economische Zaken (EZK) en het ministerie van Landbouw (LNV). Daar begonnen ze met een impact-analyse: Wat is de Omgevingswet en raakt deze wet onze organisatie? Dat bleek het geval te zijn. Voor het RVO raakt dit het onderwerp flora en fauna, voor EZK betrof dit mijnbouw en voor LNV ging het om Natura2000. Op basis van die impactanalyse is een plan van aanpak geschreven voor de (technische) implementatie van de Omgevingswet bij deze organisaties. In die tijd vervulde ik een coördinerende rol tussen ICT en de behandelaars op de werkvloer. Tot op de dag van vandaag vervul ik die rol nog steeds, maar nu natuurlijk parttime.

Zo ben ik ook in aanraking gekomen met het Veranderteam implementatie Omgevingswet Rijk, want ik maakte namens RVO c.s. deel uit van het informatiemanagers-overleg IVCO (nu IMLO). Zodoende leerde ik ook de andere rijkspartijen en diverse leden van het Veranderteam kennen. En dus ook de toenmalige voorzitter van het IMLO-overleg, Gijs van Duijn. Toen we vernamen dat hij de overstap ging maken naar de Strategische Beheerorganisatie, stelden Remco en ik voor om zijn functie als BLM'er voor het Rijk over te nemen. We zijn samen werkzaam voor dezelfde organisatie en we kennen de materie. Dus we werken nu allebei parttime voor EZK, LNV en RVO en vervullen samen parttime de BLM-rol in het Veranderteam.'

Wat behelst je rol als business liaison manager? Wat houdt je functie precies in en waarin verschilt deze met Remco van Zelst?

'We zijn beiden als business liaison manager de schakel tussen het Programma en de rijkspartijen. Ik hou mij vooral bezig met de technische ondersteuning en de praktische uitvoering. Dus ik heb, net als in mijn andere functie, contact met de behandelaars bij de rijkspartijen. Bij knelpunten en problemen ga ik na wat er nodig is om dat op te lossen en bewaak ik de follow-up.

Remco heeft andere, meer procesgerichte taken. Hij is bijvoorbeeld voorzitter van het informatiemanagers-overleg (IMLO), zit bij het portfolio-overleg en andere overleggen. Soms zit er wel wat overlap tussen onze taken en verantwoordelijkheden. Maar we weten van elkaar wat we doen en we houden elkaar op de hoogte.

Overigens is het wel leuk om te vermelden dat Remco en ik in hetzelfde dorp wonen. We carpoolen altijd met z'n tweeën naar Den Haag. We opereren echt met z'n tweeën.'

Je legt vooral verbinding tussen de 'techniek' en de behandelaars bij de rijkspartijen. Kun je daarover iets vertellen?

'Het gaat bij het leggen van die verbinding steeds om dezelfde vraag; hoe ondersteun je die behandelaars zo optimaal mogelijk? Het is, bij elk issue dat zich voordoet, een puzzel die moet worden opgelost.

Dan gaat het bijvoorbeeld om de vraag of de behandelaars snappen wat ze vragen. Waar precies doet het probleem zich voor. Ligt de oorzaak bij de organisatie of bij de behandelaar zelf? Of bij het DSO-LV?

Dat is soms een spanningsveld. Vervolgens ga je, in overleg met de betrokken partijen, de casus doorgronden en aan de slag met het oplossen van het probleem.

Wat ik leuk vind aan dit werk is dat ik wil snappen hoe het werkt en waar het dan precies fout gaat. Het zoeken van de oorzaak en de juiste mensen erbij vinden om het probleem op te lossen. Vervolgens het aanbieden van oplossingsrichtingen en de pijn daadwerkelijk weghalen. Overigens, los van het oplossen van problemen vind ik het praktische aspect leuk. Gewoon die vooruitgang zien in het systeem.'

Wat ervaar je als het meest uitdagend in je dagelijkse werk?

'Een beetje voortbordurend op de vorige vraag. Je hebt te maken met een complex speelveld met veel partijen en onderlinge raakvlakken. Daarnaast is het een uitdaging om alles goed te begrijpen en met elkaar hetzelfde beeld bij het knelpunt of probleem te hebben.

Bij het oplossen van knelpunten kun je oplopen tegen hindernissen zoals:

• een beperking in kennis
• capaciteit of budget
• wie je precies moet hebben om het probleem op te lossen
• onwil om ermee aan de slag te gaan

Dat is niet altijd makkelijk en ik zie het als mijn verantwoordelijkheid om samen toch steeds een stap verder te komen. Maar het blijft zoeken en dat is wel een uitdaging.'

Wat is mooi aan het vervullen van een verbindingsrol?

'Wat ik vooral mooi vind is dat je gezamenlijk werkt aan verbetering. Dan is het leuk om resultaat te zien en dat mensen blij zijn dat issues worden opgelost of dat er meer begrip ontstaat omdat mensen wordt uitgelegd waarom iets (nog) niet wordt opgelost.

Overigens, die verbindingsrol van de business liaison manager is wel veranderd nu de Omgevingswet in werking is getreden. De focus ligt nu vooral op hetgeen nog niet goed gaat en minder op het voeren op regie, in mijn beleving. Dus we halen bij de rijkspartijen op wat hun wensen nog zijn, hoe ze tegen de uitfasering aankijken, hoe het gaat met de Tijdelijke aanvullende maatregelen, etc. etc. De focus ligt nu dus op afbouw van het programma. Dat is een heel andere situatie als de periode voor inwerkingtreding.'

De Omgevingswet is alweer driekwart jaar in werking. Wat zie je nu gebeuren bij de rijkspartijen? En hoe houd je de aandacht vast voor de verdere doorontwikkeling?

'Bij de rijkspartijen spelen nog diverse operationele issues die nog niet opgelost zijn. Er is wat meer rust nu maar bij vrijwel iedere rijkspartij is men nu wel op zoek naar wat meer routine. Ik merk bij de rijkspartijen dat er nog genoeg praktische issues zijn waarover nog verder nagedacht moet worden. Bijvoorbeeld over de aanpak van analyses uitvoeren, de financiën, aansluiten op specifieke samenwerking, inbedding in 'de lijn', et cetera.

De implementatie van de Omgevingswet is gewoon nog niet klaar. Er speelt nog teveel aan ontwikkelingen waardoor het afbouwen van afzonderlijke teams binnen het Programma nu nog niet wenselijk is. Daarbij beschouw ik de Omgevingswet nu nog teveel als een ICT-project en geen business-project. Het is gewoon nog niet af. Dus die verdere doorontwikkeling is een must.'

Welke positie moet een BLM'er krijgen als het programma ten einde loopt? Hoe moet belangenbehartiging van de rijkspartijen worden geborgd, volgens jou?

'Het werk van de BLM'er moet ergens in de organisatie van het Rijk een plek krijgen. Een toekomstige business liaison manager moet de impact voor de rijkspartijen bespreekbaar maken en hen een stem geven. Zijn of haar rol zal wat breder zijn dan aanspreekpunt en antenne. Ik voorzie een combinatie van BLM en programmamanager-rol.

Als we de metafoor van een auto voor het Omgevingsloket gebruiken, dan is er een auto gebouwd die nog wel verder moet worden afgemaakt. Wie de auto nog niet kent kan er niet automatisch mee rijden. Maar ook als je de auto wel kent weet je dat deze nog niet af is. Om toch positief te eindigen: het is een complex geheel en daarom een fantastische prestatie wat er tot nu toe is neergezet. Elke dag werken we keihard aan verbetering. En daar draag ik met veel plezier mijn steentje aan bij!