Heel abstract
Mijn afdeling werkt aan twee onderwerpen die opgaan in de Omgevingswet: ruimtelijke ordening en bouwregelgeving. In het begin waren de doelen van de wet heel abstract. Daardoor was het moeilijk te duiden wat de wet voor ons aan veranderingen zou brengen. Maar inmiddels zijn we concreet bezig met de regelgeving die in 2021 van kracht wordt en raken we ermee vertrouwd. Een deel van onze wet- en regelgeving gaat relatief beleidsneutraal op in het nieuwe stelsel. Er zijn echter ook nieuwe beleidsvoornemens die een plek moeten krijgen in het nieuwe stelsel. Zo zijn we op dit moment bijvoorbeeld bezig met de wet- en regelgeving rondom het klimaatakkoord.
Concrete voorlichting
Omdat we allemaal met onze eigen deelonderwerpen binnen de Omgevingswet bezig zijn, is het fijn dat we onze verdieping delen met de Programmadirecteur Omgevingsrecht (POW). Daardoor kunnen we makkelijk om hulp vragen. Die hulp verschuift overigens; nu de totstandkoming van de wetgeving bijna volbracht is, zie je POW steeds meer de voorlichtingstaak oppakken. We gaan de fase in dat we echt met de Omgevingswet gaan werken, daardoor is er veel behoefte aan concrete uitleg en handvatten, bijvoorbeeld door samen processen te doorlopen. Het gedachtegoed van de Omgevingswet is prachtig, maar het blijft abstract. Voor ons ligt er al een concrete casus klaar: de stikstofuitspraak die de Raad van State begin september deed. Het hele gedachtegoed van de Omgevingswet – hoe ga je een integrale afweging maken in het benutten en beschermen van
de fysieke leefomgeving? – speelt daar een enorme rol in.”
Uitdagingen
Die stikstofuitspraak laat zien dat alles met elkaar samenhangt. Je kunt geen sectorale keuzes maken, maar moet integraal naar de fysieke leefomgeving kijken. Sectorale belangen spelen nog steeds wel degelijk, merk je bij zo’n situatie: de landbouwsector wil de landbouwsteun behouden, wij zijn van het bouwen, IenW (ministerie van Infrastructuur en Waterstaat) wil graag de waterwerken laten onderhouden, en Defensie heeft ook weer eigen belangen. Al die belangen concurreren in die fysieke leefomgeving, in dit geval qua stikstof. Als betrokken juridisch directies zitten we bijeen om dit soort zaken te bespreken. Ook om te voorkomen dat er interdepartementaal juridisch verschillende geluiden worden afgegeven. Die samenwerking is ongelofelijk belangrijk. Laten we het vooral gewoon gaan doen. In het kader van samen- werking moeten we ook het IJDO gebruiken om van elkaar te leren.
Die stikstofuitspraak illustreert dat we integraal naar de fysieke leefomgeving moeten kijken.
Komend jaar zijn er in elk geval nog genoeg uitdagingen. We gaan zelf de Omgevingswet gebruiken, maar aan de andere kant heeft BZK ook een stelselverantwoordelijkheid. Die verantwoordelijkheid moeten we waarmaken, en dat is nog een zoektocht. Wat houdt deze verantwoordelijkheid in en wat zijn de ambities? Ook het IJDO (Interdepartementaal Juridisch Dwarsverband Omgevingswet) gaat hier het komende jaar ongetwijfeld mee aan de slag.
Wetgevingsjuristen aan het woord
De wetgevingsjuristen staan aan de wieg van de Omgevingswet en de invoering ervan, maar bewegen zich toch vooral achter de schermen. Wie zijn deze gezichten achter de Omgevingswet? Wat betekent de wet voor hun ministeries en medewerkers? Hoe bereiden zij zich voor en hoe inspireren ze elkaar? De juridische directies van de ministeries die (gaan) werken met de Omgevingswet hebben de samenwerking al gevonden via het Interdepartementaal Juridisch Dwarsverband Omgevingswet (IJDO). Vertegenwoordigers in het IJDO van zeven ministeries vertellen hun kant van het verhaal. Laat deze verhalen zorgen voor een verdere verdieping van de samenwerking op weg naar de inwerkingtreding van de Omgevingswet en daarna.
Lees alle interviews
Meer interviews met juristen staan in Omgevingswet in uitvoering (pdf, 459 kB).
