Perfect getimed
“In september 2010 nam het Kabinet-Rutte I de Omgevingswet op in het regeerakkoord. Perfect getimed; VROM en VenW gingen samen in IenM. Alle, voor de Omgevingswet relevante, rechtsgebieden kwamen bij elkaar; luchtkwaliteit, geluid, waterkwaliteit en veiligheid, ruimtelijke ordening en milieu.
De komst van de Omgevingswet stemt me positief. Ze maakt bescherming van het milieu manifester dan nu. Van overheden wordt verwacht dat ze in hun omgevingsvisies en -plannen vanaf het begin rekening houden met het milieu. En aandacht schenken aan issues als klimaatadaptatie. De wet is een antwoord op de behoefte om vraagstukken in de leefomgeving samenhangend te benaderen. Dat het kabinet ons ruimte gaf om een totaal nieuwe wet te ontwerpen, vond ik bijzonder.”
Even wennen
“Het ontwerpproces is leerzaam en zeer uitdagend. Het kabinet en in uitvoerende zin de programmadirectie Eenvoudig Beter wilde de Omgevingswet – terecht – niet onder de ‘Haagse kaasstolp’ ontwikkelen. Daarom was het proces meteen open en interactief, daar moest ik aan wennen. Als wetgevingsjurist ben je ervoor verantwoordelijk dat wetgeving juridisch juist is, dat alle belangen zijn geborgd. Met conceptteksten naar buiten gaan en erover spreken met externe partijen, voelde kwetsbaar, maar werd erg gewaardeerd door het veld. Je bouwt stapsgewijs de kwaliteit van uitvoerbare wetgeving op. Ik ben gecharmeerd geraakt van de aanpak. We spreken vroeger in het ontwerpproces met de mensen die ermee gaan werken. Een wet moet praktisch uitvoerbaar zijn.
Het is belangrijk dat je evenwichtig luistert. Niet alle belangen uit het veld komen vanzelf naar voren. Wat voor een gemeente van belang is, kan voor een inwoner minder prettig zijn. Uitvinden wat het Digitaal Stelsel Omgevingswet (DSO) betekent voor het ontwerpen van wet- en regelgeving is de volgende uitdaging. We zijn goed betrokken bij werkgroepen die de consequenties daarvan in kaart brengen.”
Leerzaam en zeer uitdagend, zo zou ik het ontwerpproces omschrijven.
Maak het tastbaar
“Het IJDO (Interdepartementaal Juridisch Dwarsverband Omgevingswet), waar de juristen van betrokken departementen aan deelnemen, vind ik waardevol. Het geeft ons de kans om samen te werken aan regelgeving en actualiteiten uit te wisselen over het huidige omgevingsrecht. Dat is intussen nog behoorlijk in beweging. Denk aan de uitspraak van de Raad van State over het Programma Aanpak Stikstof. Bij IenW (ministerie van Infrastructuur en Waterstaat) zijn we elke dag bezig met omgevingsrecht, net als onderdelen van andere departementen. Het is belangrijk dat we elkaar helpen.
En dan zijn er nog de beleidsmedewerkers, die lang niet allemaal weten wat het nieuwe omgevingsrecht voor hen betekent. Ik zie het als een belangrijke taak om hen op weg te helpen. Het liefst op een pakkende manier. Toen we onlangs voor een groep beleidsdirecteuren stonden, hebben we de huidige wettenbundels op tafel gestapeld, om te laten zien waar we het over hebben. Maak het tastbaar, is mijn tip, dan blijft het hangen. 2021 komt aardig in de buurt. Dan is eigenlijk nog maar één vraag relevant: kan de uitvoering met de Omgevingswet uit de voeten? Er komt waarschijnlijk veel rechtsontwikkeling op gang, we gaan leren in de praktijk. Daar kijk ik ontzettend naar uit.”
Wetgevingsjuristen aan het woord
De wetgevingsjuristen staan aan de wieg van de Omgevingswet en de invoering ervan, maar bewegen zich toch vooral achter de schermen. Wie zijn deze gezichten achter de Omgevingswet? Wat betekent de wet voor hun ministeries en medewerkers? Hoe bereiden zij zich voor en hoe inspireren ze elkaar? De juridische directies van de ministeries die (gaan) werken met de Omgevingswet hebben de samenwerking al gevonden via het Interdepartementaal Juridisch Dwarsverband Omgevingswet (IJDO). Vertegenwoordigers in het IJDO van zeven ministeries vertellen hun kant van het verhaal. Laat deze verhalen zorgen voor een verdere verdieping van de samenwerking op weg naar de inwerkingtreding van de Omgevingswet en daarna.
Lees alle interviews
Meer interviews met juristen staan in Omgevingswet in uitvoering (pdf, 459 kB).
