Bouw je eigen buurt omgevingsvisie Hardenberg
Blijf weg van jargon, spreek de taal van je inwoners!
‘Als jij het voor het zeggen hebt, hoe ziet jouw buurt er dan uit?’ Die vraag legde de gemeente Hardenberg voor aan haar inwoners. Van de 60.000 inwoners maakten er 767 een bouwtekening van hun ideale omgeving in 2030. Op papier of digitaal. Die bouwtekeningen gebruikt de gemeente voor de omgevingsvisie die op dit moment in de maak is. Jan Nabers was tot voor kort projectleider omgevingsvisie bij de bestuursdienst Hardenberg-Ommen.
Omgevingsvisie van iedereen
Participatie is een belangrijk onderdeel van de Omgevingswet. Het is zelfs verplicht. Met het project ‘Bouw je eigen buurt’ geven we hier invulling aan. We hebben het project zo breed mogelijk opgezet. De omgevingsvisie wordt immers van iedereen. Om het project ook binnen de organisatie te laten leven, zorgden we ervoor dat er van iedere afdeling iemand betrokken was.
Weg van usual suspects
Als je alle mensen binnen een samenleving wil bereiken, is één manier van communiceren niet genoeg. Dat hebben we ondervonden. We zijn vorig jaar zomer gestart met traditionele informatieavonden. Maar daar zagen we voornamelijk de usual suspects. En niet meer dan ongeveer 20 man. We wilden juist de mensen spreken die we normaal niet bereiken. Dan moet je dus iets anders organiseren dan zo’n standaard bijeenkomst. Daarom zijn we de buurten ingegaan, naar de mensen toe. Om dat bekend te maken, hebben we flink tamtam gemaakt in lokale kranten.
Dezelfde taal spreken
Een voorbeeld daarvan is dat een aantal stagiaires op een paar vrijdagavonden op bezoek gingen in de verschillende wijkcentra. Daar verzamelen zich veel jongeren. We kozen voor stagiaires omdat hun leeftijd goed aansluit bij die van de jongeren tussen 11 en 23 jaar die we daar wilden bereiken. Ze spreken dezelfde taal waardoor een gesprek makkelijker is. Om andere groepen te bereiken, kozen we ook centrale punten in de buurt uit. Zo stonden we aan het einde van de dag bij de uitgang van het station. Je weet zeker dat daar veel inwoners van Hardenberg langskomen. Ook het bezoek bij INBEELD, een activiteitencentrum waar statushouders komen, leverde betrokkenheid op. En als je eenmaal bezig bent kom je via via weer in contact met nieuwe groepen. Zo was tijdens een van onze eerste bijeenkomsten een juf aanwezig en die vond dit wel een leuk project voor haar groepen 6, 7 en 8. Toen zijn we in die klassen op bezoek geweest. Jongeren van 25 tot 35 jaar bleken het lastigst te bereiken. Die doelgroep hebben we niet voldoende bereikt helaas. We zijn er nog niet uit waar dat nu precies aan ligt.
Communicatietraining
Om dit te kunnen organiseren, hadden we natuurlijk mensen nodig. We hebben een uitvraag gedaan binnen de organisatie. Zo ontstond een werkgroep van 20 medewerkers van verschillende afdelingen. Veel mensen vonden het leuk om eens iets anders te doen. Vanuit de gemeente kregen zij een communicatietraining, om zo goed voorbereid een bijeenkomst of gesprek te kunnen leiden. Zo’n training hoeft helemaal niet duur te zijn. Wij huurden hiervoor een zzp’er in.
Gewonemensentaal
We hebben verschillende experts gevraagd om met ons mee te denken over hoe we het project konden invullen. Daar hebben we veel van geleerd. Onder andere hoe belangrijk het is om te spreken in de taal van je doelgroep. Dat gaat niet vanzelf. Als ambtenaren zijn we het gewend om formele taal te gebruiken.
Gemeenteraad betrokken
Een belangrijk detail is dat we de gemeenteraad van te voren hebben betrokken en uitgenodigd op de informatieavonden. De raad mocht daar zelf haar rol kiezen: toehoren, het gesprek leiden of meepraten. De eerste reflex was meepraten, maar dat bleek niet goed te werken. De raadsleden stuurden te veel en daar voelden de andere aanwezigen zich niet prettig bij.
Bewoners- en beleidsperspectief
De eerste stap – zo veel mogelijk informatie ophalen – hebben we inmiddels achter de rug. Ook de tweede stap, het duiden van die informatie, is nu ook afgerond. De resultaten hebben we verwerkt in een boekje voor iedereen die heeft meegewerkt. Die boekjes sturen we in ieder geval naar de 200 geïnteresseerden die eerder aangaven op de hoogte te willen blijven. We hebben geprobeerd om de resultaten in de taal van de doelgroep terug te geven. Om ons daarmee te helpen, namen we een oud-journalist in de arm. De resultaten vormen samen het inwonersperspectief. Dat combineren we straks met het beleidsperspectief van de gemeente én het toekomstperspectief dat op basis van informatie van Trendbureau Overijssel is geschreven. Zo ontstaat er een complete omgevingsvisie.
