Ga voor Grebbedijk

De Grebbedijk, tussen Rhenen en Wageningen, is aan versterking toe. Nu voldoet de dijk nog aan de veiligheidseisen, maar dat verandert als het waterpeil in de Nederrijn verder stijgt. En dat dat vroeg of laat gebeurt is zeker. Het waterschap Vallei en Veluwe maakt de komende jaren plannen om de Grebbedijk te versterken, samen met de omgeving.

Belangrijke dijk

In het Hoogwaterbeschermingsprogramma 2017 - 2020 van het Rijk en de waterschappen samen staat de Grebbedijk op de derde plaats. Een project met veel prioriteit, betekent dat. Vreemd is dat niet, want het gaat hier om een belangrijke dijk. Hij beschermt de 250.000 bewoners van de Gelderse Vallei tegen ernstige wateroverlast en grote economische schade. Als de dijk doorbreekt lopen steden als Veenendaal en Amersfoort onder water.

De goede manier

De provincies Gelderland en Utrecht, het waterschap Vallei en Veluwe, Staatsbosbeheer, Rijkswaterstaat en de gemeente Wageningen hebben zich verenigd, om zo de Grebbedijk 'toekomstproof' te maken. In 2015 zijn we gestart met een verkenning naar de versterking. Al sinds het begin betrekken we hierbij ook omwonenden, bezoekers, ondernemers en andere partijen met belangen. Dat de dijk versterkt wordt, is een feit. Nu moeten we nog op zoek naar de manier waarop. Het liefst een manier waar de meeste partijen zich in kunnen vinden. Daarvoor hebben we tot 2020 de tijd. Dan moeten de gedetailleerde uitwerking van het voorkeursalternatief en de daaropvolgende aanbesteding starten.

Bijzondere band

We leven met z'n allen in een dichtbevolkte delta, het is dan ook niet meer dan logisch dat iedereen meedenkt over dit soort projecten. We proberen op deze manier naast technische en ruimtelijke innovatie ook sociale vernieuwing in dit proces vorm te geven. In de geest van de aanstaande Omgevingswet. De dijk is immers van ons allemaal. Naast veiligheid zijn bijvoorbeeld recreatie en natuur, maar ook wonen belangrijk voor veel mensen. Een aantal omwonenden heeft een bijzondere band met de Grebbedijk, ontdekten we. Een meneer vertelde bijvoorbeeld dat hij er al 30 jaar overheen fietst naar zijn werk. Hij voelt zich ermee verbonden en dat is voor veel meer mensen het geval. Zij willen daarom graag betrokken zijn bij de ontwikkelingen.

Sterkste grasmat

Het verzamelen van zoveel mogelijk innovatieve oplossingen is in dit geval noodzakelijk. Ingrepen om de waterveiligheid te vergroten, kunnen namelijk ruimte innemen die tot dan toe ergens anders voor werd gebruikt. Bijvoorbeeld een stuk land van een boer of een recreatie- of woongebied. Er wonen ook mensen direct tegen de dijk aan. Naast dat we hen – net als iedereen – vragen om met ideeën te komen, betrekken we hen ook op andere manieren. Een voorbeeld hiervan is dat een aantal inwoners nu druk in de weer is met het kweken van verschillende soorten gras- en bloemenmengsels om zo uit te zoeken wat de sterkste grasmat voor de dijk oplevert.

Dijkdenkers

Een half jaar geleden organiseerden we voor de eerste keer een informatieavond. Daar kwamen ruim 100 geïnteresseerden op af. Na die eerste bijeenkomst ontstond een harde kern van 25 man: de Dijkdenkers. Zij zijn tot nu toe 5 keer bij elkaar gekomen om te brainstormen over een zo innovatief mogelijke oplossing, zowel op technisch als ruimtelijk en sociaal gebied. Tijdens die bijeenkomsten wordt er gepraat, maar ook getekend. Tijdens het tekenen komt er bij veel mensen meer los, merken we. Sinds kort betrekken we ook het technasium in Ede bij onze plannen. We richten op dit moment een groep junior Dijkdenkers in om mee te denken over de Grebbedijk.

Vragen om input

Eigenlijk accepteerden de deelnemers vrijwel direct hun rol tijdens die bijeenkomsten. De meeste mensen verwachten in eerste instantie dat ze vooral geïnformeerd worden als je zoiets organiseert. En vanzelfsprekend geven we informatie. Tegelijkertijd daagden we hen direct uit om aan de hand van een kaart met ideeën te komen. Waarbij we benadrukten dat ook wijzelf nog niet weten wat het resultaat wordt. We vragen juist om input. Naast deelnemen aan fysieke bijeenkomsten, kunnen geïnteresseerden ook ideeën - in tekst en beeld - insturen via onze website, grebbedijk.com. Van te voren hebben we een aantal kaders vastgesteld. Zo worden alle ideeën getoetst op veiligheid en financiële haalbaarheid.

3 kansrijke ideeën

We hebben 4 thema's vastgesteld: ruimtelijke kwaliteit, cultuur en kunst, infrastructuur en economie, recreatie en natuur. Duurzaamheid is daar als vijfde thema onlangs apart aan toegevoegd. Daar organiseren de partners sessies omheen. Ook hier is iedereen welkom. We dagen betrokkenen uit om erover mee te denken. We hopen vóór eind volgend jaar 6 oplossingen te presenteren, om daar vervolgens 3 kansrijke innovatieve ideeën uit te selecteren. Die worden dan bestuurlijk vastgesteld. Het is een spannend en vooral interessant en inspiratievol proces.