GOUDasfalt

Burgerinitiatief

Toen de Koudasfaltfabriek aan de rand van Gouda 4 jaar geleden haar deuren sloot, zag Peterpaul Kloosterman dit als een mooie kans. Samen met andere betrokken inwoners overtuigde hij de gemeente ervan het gebied te kopen.

Zo ontstond het burgerinitiatief GOUDasfalt, inmiddels uitgegroeid tot een stichting. GOUDasfalt wil het oude industriegebied transformeren naar een gebied dat de binnenstad versterkt en aantrekkelijker maakt voor inwoners en bezoekers. Met werkplaatsen voor verschillende ambachten, stadslandbouw, evenementen en kleinschalige horeca. Op dit moment werkt de stichting aan toekomstbestendig plan voor de verdere ontwikkeling van het gebied. In 2020 moet er een stabiele basis zijn, zodat de stichting het terrein van 23.000 m² kan overnemen van de gemeente.

Terrein met mogelijkheden

De Hollandsche IJssel scheidt het voormalig Koudasfaltterrein van de Goudse binnenstad. Toen in 2013 bekend werd dat de fabriek dichtging, wist ik vrijwel meteen dat we hier als inwoners van deze stad iets mee moesten. Het leek me maar niks als er op die plek opnieuw zware industrie zou komen. Daarin vond ik veel medestanders. We zagen vooral mogelijkheden; het terrein ligt op een bijzondere plek. De historische binnenstad, industrieel erfgoed, de rivier en het veenweidelandschap komen precies samen in dat gebied. Je kunt er heel veel kanten mee op.

Online petitie

Dat was voor mij en andere actieve inwoners van Gouda de aanleiding om de gemeente te vragen de grond te kopen van de toenmalig eigenaar. Wij zagen het al helemaal voor ons dat wij als burgers van Gouda dat gebied dan zouden kunnen exploiteren, zodat dat de gemeente geen geld zou kosten. Maar de gemeenteraad zag de koop helemaal niet zitten. Geen geld, was het argument. Dit maakte mij boos. Het was juist zo'n mooie gelegenheid om eindelijk iets te doen met die industriegrond. Via Twitter wond ik me erover op. Ik ben redelijk actief op dit medium, dus mijn Tweet werd opgepikt door veel andere inwoners van Gouda. We besloten met een groepje actievelingen een brief te schrijven naar verschillende raadsleden, om hen op die manier te overtuigen. Daarbij startten we een online petitie waar we binnen een dag of 5 zo'n 750 handtekeningen van inwoners verzamelden. En we zetten een online enquête uit, om te onderzoeken of mensen het zagen zitten om een financiële bijdrage te leveren aan het gebied. Een soort pre-crowdfunding, zeg maar. In 3 dagen tijd kregen we € 150.000 aan toezeggingen.

Stichting GOUDasfalt

Dat zette de gemeenteraad aan het denken. Uiteindelijk besloot de raad om toch te laten onderzoeken of het mogelijk was dat de gemeente de grond zou kopen. En zo geschiedde. Omdat wij ons als bewoners hadden ingezet, besloot de gemeente dat wij nauw betrokken moesten blijven bij dit project. We zijn toen een stichting geworden: GOUDasfalt. Inmiddels zijn er zo'n 120 mensen actief voor de stichting en op het terrein. Allemaal vrijwilliger en inwoners van Gouda en omstreken. Het mooie is dat zij van huis uit allemaal een eigen expertise hebben. De een is architect, de ander stedenbouwkundige, ikzelf ben van huis uit grafisch ontwerper, mijn vrouw is tekstschrijver. Dat is erg handig als je zoveel en zulke complexe ambities hebt.

Samen met gemeente

Voor de komende 4 jaar hebben we een samenwerkingsovereenkomst met de gemeente. Er is een duidelijke rolverdeling. De gemeente geeft kaders en faciliteert en wij betalen huur, zijn verantwoordelijk voor de plannen, uitvoering, exploitatie en het benaderen van toekomstige financiers, bedrijven en exploitanten. Ook proberen we omwonenden en andere stakeholders te betrekken. Binnen de kaders van de gemeente.

Stadslabs en Inspiratielabs

Doordat we een stichting zijn, komen we soms in aanmerking voor subsidie. Van het Stimuleringsfonds voor creatieve industrie ontvingen we een mooi bedrag. Daarmee organiseerden we bijvoorbeeld 5 Stadslabs waarin verschillende stakeholders onze plannen voor het terrein beoordeelden en erover discussieerden. Onder begeleiding van een professional. Daarnaast organiseerden we verschillende Inspiratielabs. Tijdens die Inspiratielabs lieten we onze vrijwilligers en andere geïnteresseerden kennismaken met andere plekken in Nederland waar ze met iets soortgelijks bezig zijn. Bijvoorbeeld Breda met Stek, Deventer met het Havenkwartier en Arnhem met de Stadsblokkenwerf, erg leerzaam.

Voorbereiden op tegenslagen

Bij een groot project als dit moet je voorbereid zijn op tegenslagen. Toen we al een eind op weg waren, diende zich ineens een nieuw initiatief aan van een paar mensen uit de vastgoedsector. Zij hadden ook plannen voor dit terrein en gingen met de gemeente in gesprek. Hun voordeel was dat ze over flink wat geld beschikten, waardoor het een tijdje onzeker was of wij wel verder konden. Dat gaf veel onrust, we zagen onze ideeën al in het water vallen. Gelukkig mochten wij onze plannen doorzetten, omdat wij al in zo'n ver gevorderd stadium zaten en de gemeente de meerwaarde van een burgerinitiatief inzag.

Bezwaren

Inmiddels zitten op 'ons' terrein een timmer- en een fietsbedrijf, een kunstenaar, kun je er lasergamen en zijn er al verschillende kleine evenementen georganiseerd. We zijn dus al een heel eind op weg, maar makkelijk is het niet. Hoewel we erg ons best hebben gedaan om omwonenden te betrekken, tekent een aantal mensen nu bezwaar aan wegens overlast. Dat zorgt voor nogal wat vertraging en dat is weer vervelend omdat de afspraak met de gemeente is dat we 4 jaar de tijd hebben om GOUDasfalt van de grond te krijgen. Aan de andere kant - bij dit soort initiatieven kun je weerstand verwachten. Je hebt daarom een paar heel gemotiveerde mensen nodig, de karttrekkers. Denk hierbij aan mensen die net gepensioneerd zijn.

Waar doe je het voor?

Mijn laatste tip? Houd steeds in je achterhoofd waarom je met het project bent gestart. Wat je beweegredenen zijn. Kijk naar het totaalplaatje, dat motiveert. In de dagelijkse praktijk ben je veel bezig met brandjes blussen, dan kun je nog wel eens vergeten waar je het voor doet.