Regio Rivierenland: Volle bak door
De Omgevingswet is tot nader order uitgesteld. Wat betekent dat voor overheden? De regiegroep Omgevingswet van regio Rivierenland ziet het als een kans: “Extra oefentijd grijpen wij met beide handen aan.” Een videobeeld-gesprek.
Annemiek Wesselo (Omgevingsdienst Rivierenland), Jan-Willem Heijsteeg (projectleider gemeente Tiel) en Roelof Goodijk (projectleider gemeente Buren) zijn drie van de veertien vertegenwoordigers in de regiegroep Omgevingswet Rivierenland. De groep lag strak op koers.
Annemiek: “We gingen gewoon voor invoering van de wet op 1 januari 2021, dus dat zou lukken.”
Uitvoering
De groep stuurt nu vooral op alles wat geregeld moet worden om de vergunningverlening-, toezicht- en handhavingstaken (VTH-taken) volgens de Omgevingswet te kunnen uitvoeren. Uitvoerbaarheid is daarbij belangrijk. 
“Daar zit een zorg”, steekt Annemiek van wal.
“Gemeenten krijgen meer bestuurlijke afwegingsruimte, maar de uitvoerbaarheid komt in het gedrang als ze op alle punten alles precies zelf willen regelen.
We benoemden daarom onderwerpen waarmee we samen aan de slag willen. Denk aan de bruidsschat en de participatie bij de omgevingsvergunning. We leveren voorstellen op als het nodig is met daarin een systematiek met een paar opties. Herkenbaar, maar met de vrijheid om een eigen richting te kiezen.”
Jan-Willem: “Hoe gaan we zoveel mogelijk samenwerken zonder de bevoegdheden die naar gemeenten komen zomaar op te geven? Dat was best een zoektocht.”
Roelof: “Dat komt ook omdat gemeenten een ander tempo hadden en eigen accenten legden. De een zat bijvoorbeeld meer op de werkprocessen en de ander op het opstarten van de omgevingsvisie. Daardoor was de een wel klaar voor een bepaalde discussie en de ander niet. Nu hebben we de modus te pakken om het over processen te hebben.”
Hét nieuws
De regiegroep lag mooi op schema om invoering van de wet op 1 januari te halen, al was de planning krap. Annemiek: “Ik voelde wel dat de spanning op de boog misschien te strak werd, op alle niveaus.” Toen kwam het nieuws: uitstel tot nader order. De groep zag het aankomen. Jan-Willem: “Softwareleveranciers hadden zo veel vragen. Ik zag dat het technische deel eigenlijk niet zo snel kon. Kwam daar ook nog eens corona bij.”
Annemiek: “Bijeenkomsten met grote groepen en zaken bespreken in de raad, dat is met corona lastiger.”
Tempo vasthouden
Roelof: “De grootste vertraging zit in het DSO, andere dingen kunnen gewoon doorgaan: het veranderen van werkprocessen, het oefenen met korte procedures. Het is alleen maar fijn dat daar nu meer oefentijd voor is. Die kans laten we niet glippen.”
Jan-Willem: “Klopt, we gingen de planning halen, maar het was krap en spannend.”
Roelof: “Dus houden we nu ons tempo vast, zodat we straks die extra oefentijd hebben.”
Jan-Willem: “Dat zeiden de bestuurders in Tiel ook meteen. Als we nu volle bak doorgaan, creëren we ruimte in het laatste deel van de voorbereiding; ruimte om te oefenen. Invoering van de wet betekent zo veel voor processen en samenwerking met partners.
Als we er écht klaar voor willen zijn, is het belangrijk dat we dat met al die partners hebben kunnen oefenen.
We hebben nu meer tijd voor de omgevingstafel. Hoe stemmen we dat goed af met partners? Daar gaan we volle bak mee door. Nu er meer tijd is, halen we de opstartproblemen er beter uit.”
Van 26 naar 8 weken
Roelof: “De omgevingstafel gaat over het veranderen van de termijn van interne werkprocessen. We moeten best veel doen om straks die termijn van 26 naar 8 weken te krijgen. Behalve dat we intern altijd advies krijgen voor ingewikkelde casussen, winnen we ook informatie in bij ketenpartners. En dan moeten we nog achterhalen wat de raad ervan vindt. Het zijn processen los van elkaar die we nu samen moeten doen.
De omgevingstafel is daar een mooi antwoord op. Maar, daar hebben we natuurlijk helemaal geen ervaring mee!
Wie betrekken we hoe en wanneer bij welk type casus? Zonder twijfel zitten er straks soms te veel of te weinig mensen bij.
Het is wennen. Met maar een paar keer oefenen meteen voor het ‘echie’ gaan, dat voelt niet goed. Met extra oefenen komen we een keer op 12 of 14 weken uit en uiteindelijk op 8. De extra oefentijd is op zijn zachtst gezegd goed om te kunnen wennen aan deze nieuwe werkprocessen.”
Planning
Annemiek: “Onze planning houden we aan. Toch schuiven er onbewust kleine dingen. Vooral waar we met grote groepen mensen samen willen zijn.
Met z’n vieren kun je leuk digitaal vergaderen. Een bijeenkomst met 60 mensen en opleidingen is andere koek.
We verplaatsten bijvoorbeeld een bijeenkomst over de omgevingstafel. Dan kunnen we eerst uitzoeken hoe we dat technisch kunnen doen.”
Jan-Willem: “Door corona ging de planning van de raad op de kop en vielen commissies uit. Hierdoor konden we ze niet meenemen zoals we zouden willen. Besluitvorming die voor de zomer was gepland, tillen we er daarom overheen. Onze griffie in Tiel zoekt nu vormen om bijeenkomsten toch door te kunnen laten gaan.”
Haags lijntje
Annemiek: “De nieuwe invoeringsdatum is nog niet bekend. Dat geeft onrust. Het maakt niet uit welke datum het wordt, maar kom er zo snel mogelijk mee. Het is prettig om te weten naar welke datum je moet toewerken. Onze RIO berichtte me gauw over het uitstel. Hij hangt vast ook meteen aan de lijn zodra hij meer weet over een nieuwe datum. Hij is een kort lijntje naar het Haagse.”
Jan-Willem: “Het is inderdaad prettig om zo’n lijntje te hebben. Andersom weet hij ook niet meteen de antwoorden en kost het tijd om die te krijgen. Dat geeft een beeld van waar Den Haag nog vraagtekens heeft. Dat is verhelderend. Transparante communicatie over en weer is belangrijk voor het proces.”