Participatie zit in het DNA van de gemeente Westland. Het is er eerder regel dan uitzondering om inwoners, ondernemers en andere partijen te betrekken bij gemeentelijke plannen. Ook in 2017 gaan er weer 2 initiatieven van start waarbij participatie komt kijken: de vergunningentafel en een traject in aanloop naar de omgevingsvisie.
Quick-Scan
De vergunningentafel staat nog in de kinderschoenen. Vanaf oktober 2017 gaat dit project van start. Voor deze gemeente een logische vervolgstap op de 'Quick-Scan'. Die kunnen inwoners al een tijdje gebruiken. Een initiatiefnemer kan, voordat hij een vergunning aanvraagt, bij de gemeente checken of die aanvraag überhaupt kans van slagen heeft. Dat scheelt tijd en geld in vergelijking met het direct aanvragen van een vergunning. Verschillende beleidsmedewerkers bekijken het plan vanuit hun perspectief. Daarop baseren ze dan gezamenlijk een advies.
Logische stap
Op het moment dat een initiatief tot een vergunningaanvraag komt, beoordeelt iedere beleidsmedewerker het plan van een initiatiefnemer vanaf zijn of haar eigen computerscherm. Dus voornamelijk vanuit de eigen expertise. Terwijl het juist meerwaarde heeft om, net als bij de Quick Scan, met collega's over een aanvraag te discussiëren en een integrale beslissing te maken. Dat is het idee achter de vergunningentafel. Met elkaar om de tafel gaan kan interessante nieuwe inzichten opleveren.
Soms huiverig
Het Westland start in oktober met collega's onder elkaar, vervolgens haken andere overheden aan, maar het idee is om uiteindelijk ook de initiatiefnemers uit te nodigen. Daarmee kweek je volgens mij wederzijds begrip. Het geeft de gemeente inzicht in wat er speelt bij een initiatiefnemer en de initiatiefnemer ziet waar de gemeente allemaal rekening mee moet houden. Het is de gemeente vooral te doen om de middelgrote en kleinere vergunningaanvragers. Met de ontwikkelaars van grote projecten heeft ze al regelmatig contact. Collega's reageren over het algemeen positief op de vergunningentafel, maar ik merk wel dat ze nog wat huiverig zijn om echt met de initiatiefnemer in gesprek te gaan. Ze zijn soms bang om hun onzekerheden uit te spreken, om valse verwachtingen te scheppen.
Niet bij nul beginnen
Ook is de gemeente bezig met een participatietraject in opmars naar een Omgevingsvisie. De afgelopen jaren organiseerden we voor meerdere beleidsstukken participatietrajecten. Bijvoorbeeld voor de Structuurvisie en het Sociaal Beleidskader. Ze hoeft daardoor niet helemaal bij nul te beginnen, maar er is wel nieuwe informatie nodig. Daarom organiseren mijn voormalig collega's de komende tijd een aantal themabijeenkomsten over de onderwerpen die belangrijk zijn voor het Westland maar in relatie tot de fysieke leefomgeving minder aandacht hebben gekregen. Dan kun je denken aan gezondheid, energietransitie, maar ook aan veiligheid en klimaatadaptatie. Ze nodigen daarvoor experts, betrokken ondernemers en andere organisaties uit, zodat ze echt de diepte in kunnen. De basis ligt er immers al.
Wel of geen kaders?
Waar je op moet letten als je een dergelijk traject opzet? Bedenk van tevoren goed wat je wilt bereiken met de uitkomsten van bijeenkomsten, enquêtes of interviews. Formuleer voor jezelf duidelijk waar je het over wilt hebben en wat je verwachtingen zijn tijdens een informatiebijeenkomst, bijvoorbeeld. En maak dat ook kenbaar. Belangrijk is ook dat je duidelijke kaders schetst van wat de ruimte is die je biedt aan initiatiefnemers. En als er geen kaders zijn, is dat ook prima, maar wees dan niet verrast als je niet de antwoorden krijgt die je wil horen. Ook daar moet je dan iets mee doen.
Iedereen heeft een stem
Het is volgens mij heel belangrijk dat je ook de sociaal zwakkere groepen en minderheden binnen je gemeente weet te bereiken. Die hebben net zo goed een stem, maar weten niet altijd hoe ze die kunnen inzetten. Als in een wijk een elektriciteitsmast moet komen, kun je erop rekenen dat die niet 1-2-3 in de straat bij de welgestelden komt. Die hebben hun contacten binnen de gemeente, weten bij wie ze moeten zijn en hoe ze hun verweer op moeten schrijven. Ik denk dat je al een heel eind bent als je dat besef hebt. De gemeente is er voor het algemene belang. Wat je daarmee kunt doen? Als je een bijeenkomst organiseert voor de mensen in een wijk met veel sociale huurwoningen, maar nauwelijks aanmeldingen krijgt van de mensen die daar wonen, moet je iets anders verzinnen. Ga dan naar de mensen toe, organiseer iets in het buurthuis of op andere plek waar die mensen zich thuis voelen.
