Werken aan ruimtelijke opgaven in het Noordzeekanaalgebied

Leggen van een ruimtelijke puzzel

Vanwege de vele ruimtelijke opgaven is het Noordzeekanaalgebied aangewezen als NOVEX-gebied in het programma NOVEX, als versneller voor de Nationale Omgevingsvisie (NOVI). 'Een ontzettend nuttig instrument van de Omgevingswet,' vindt Annemarie Dijk – Ebbens, projectleider Omgevingswet bij de Omgevingsdienst Noordzeekanaalgebied. Ze onderstreept de dynamiek bij haar Omgevingsdienst. 'Er komt zoveel af op dit gebied. Ook als het gaat om toezicht en afgifte van vergunningen.'

Tijdens een vaartocht door het havengebied ondervonden de aanwezigen de impact van veel van die ruimtelijke opgaven en wat er zoal op de Omgevingsdienst afkomt. Met aan de ene zijde van de haven zware industrie en aan de andere zijde woningen, is sprake van veel milieuhinder. Dat werd letterlijk gezien, geroken en gehoord. 'In dit gebied moeten veel verschillende puzzelstukjes worden gelegd. Die proberen we haarfijn en naadloos op elkaar te laten aansluiten,' vertelt Quirijn Teunissen, senior adviseur public affairs van Havenbedrijf Amsterdam. 'In het Noordzeekanaal gebied, vooral in Westpoort, komt veel samen. Dat vergt veel afstemming tussen betrokkenen.' Hij doelt daarmee op de 7 geïntegreerde opgaven voor het Noordzeekanaalgebied. Dan gaat het om Haveneconomie, Woningbouw, Energie, Circulaire economie, Water & Klimaat, Landschap & ecologie en Gezonde leefomgeving.

Op het bankje van links naar rechts: William Stokman (programmamanager NOVEX NZKG, niet zichtbaar op de foto), Annemarie Dijk – Ebbens (programmamanager Omgevingswet Omgevingsdienst NZKG), Regina Oosting (afdelingshoofd Verstedelijking en Energie directie Ruimtelijke Ontwikkeling), Hettie Politiek (programmadirecteur grootschalige woningbouw), Eduard de Visser (directeur strategie en innovatie Port of Amsterdam), Marjolein Jansen (DG Ruimtelijke Ordening en Omgevingswet), Loes de Maat (directeur Omgevingsdienst NZKG), Marieke Wijsman (coördinator team stelsel Omgevingswet), Tjapko Poppens (voorzitter AB van de OD NZKG/ burgemeester van Amstelveen), Ariane Litjens (bestuursadviseur), Sandra van Arendonk (managementassistent van Marjolein Jansen).

Op de voorgrond van links naar rechts: Quirijn Teunissen (adviseur public affairs Port of Amsterdam), Philip Stohr (adviseur Ruimte en milieu Port of Amsterdam).

Opgaven realiseren met herbestemming

De kunst is dat deze, stuk voor stuk belangrijke, opgaven elkaar niet in de weg staan, geeft Teunissen aan. 'Er ligt een cruciale rol voor de Omgevingsdienst om te beoordelen dat dit elkaar inderdaad niet raakt. Want je wilt die maatschappelijke opgaven realiseren zoals werkgelegenheid, woningbouw, energietransitie et cetera.'

Voor het realiseren van die afzonderlijke opgaven gaan in het Noordzeekanaalgebied, met 13,2% van de oppervlakte van Nederland, herbestemmings- en herinrichtingsprocessen plaatsvinden. Een voorbeeld daarvan is het project Haven-Stad. Dat omvat grofweg het oostelijke gedeelte van Westpoort. Het resultaat van de herbestemming is dat ruimte ontstaat voor het bouwen van zo'n 70.000 broodnodige woningen en 58.000 arbeidsplaatsen. De verplaatsing van bijvoorbeeld een kunstmestfabriek biedt voordelen op het gebied van geur- en geluidhinder, herontwikkeling, en een nieuwe, moderne kunstmestfabriek met minder milieudruk. 'Dat zijn cruciale schuiven waarmee je alle opgaven recht kunt doen,' aldus Teunissen.

De vertegenwoordigers van het Noordzeekanaalgebied uitten hun wens voor meer rijksregie met het bieden van handvatten om die opgaven te realiseren. 'Het zou waardevol zijn als van rijkswege iets nadrukkelijker de oproep komt om elkaar als overheid op te zoeken en als het Rijk het gemeenschappelijke belang benoemt. Zeker als het gaat om het samen laten landen van (bovenlokale) maatschappelijke opgaven.'

Doorgaan met digitale doorontwikkeling

Als het gaat om de implementatie van de Omgevingswet zelf, ligt de Omgevingsdienst Noordzeekanaalgebied op schema. 'We zijn klaar voor de Omgevingswet. De collega's zijn opgeleid, we doen mee binnen het kennisnetwerk van de omgevingsdiensten en de systemen zijn dusdanig gekoppeld dat er een aanvraag binnenkomt,' licht Dijk – Ebbens toe.

Tegelijkertijd loopt ze op tegen praktische vragen en problemen die de nodige zorgen geven. Dan gaat het niet alleen over het opstellen van een integraal advies maar ook over de inhoud van een bodemmelding of het openklikken van adviesaanvragen in het nieuwe systeem. Ze noemt ook de praktische omgang met de omzetting van het begrip 'inrichting' bij grote bedrijven naar milieubelastende activiteiten. Teunissen onderstreept het grote belang van een soepel en duidelijk werkend systeem bij vergunningverlening. 'Concerns die grote investeringen doen, veelal omwille van maatschappelijke opgaven, willen weten waar ze aan toe zijn.' Dijk – Ebbens onderstreept het grote belang van doorontwikkeling van het systeem dat de komende jaren plaats zal vinden om het systeem verder te optimaliseren. Dat helpt hen bij het leggen van complexe ruimtelijke puzzelstukjes op de juiste plaats.