Met de Zeeuwse route naar inwerkingtreding
De provincie Zeeland is klaar voor de beoogde inwerkingtreding van de wet op 1 januari 2024. Die boodschap kregen Marjolein Jansen, programma-directeur-generaal Ruimtelijke Ordening, en Michel Schoemaker, lid van het managementteam van het Interprovinciaal Overleg (IPO), mee tijdens hun werkbezoek in Middelburg. Zij merkten vorige week woensdag dat in Zeeland met vereende krachten wordt voorgesorteerd op de Omgevingswet.
Goed op weg met de ‘Zeeuwse route’
In Zeeland bekijkt men de zaken graag nuchter. 'Als het niet kan zoals het moet, dan moet het maar zoals het kan', vat Annebeth Korteweg, projectleider digitalisering Omgevingswet bij de provincie Zeeland, de Zeeuwse insteek samen. 'Het gaat erom telkens een positieve stap vooruit te zetten in het proces. Je kunt stil blijven staan bij alles wat nog niet goed gaat maar in Zeeland draaien we dat liever om. Focus jezelf op wat wél kan.'
Deze insteek kenmerkt de Zeeuwse aanpak en dat wordt inmiddels ook buiten Zeeland opgepikt. Het simpelweg tonen van geboekte vooruitgang, al gaat het soms met stapjes, zorgt voor een goede dynamiek. Niet alleen aan de bestuurstafel met alle andere provinciale partners, bij het opstellen van een Omgevingsvisie en verordening, maar ook in de oefenruimte.
Van eenvoudig naar complex
In die oefen- en testruimte, digitaal of in fysieke vorm, gaat het ook bij het behandelen van oefencases om het tastbare resultaat. Dat gebeurt met een gefaseerde aanpak. Er wordt gestart met een eenvoudige oefencasus die langzamerhand inhoudelijk steeds complexer in elkaar steekt. Het stap voor stap boeken van oefenresultaten zorgt voor commitment, merkt Korteweg. 'Met de focus op wat wel kan, blijft iedereen op een positieve manier aangehaakt. Dat blijkt bijvoorbeeld bij een oefenochtend met de regio waar we hebben gezien dat een vergunningsaanvraag inderdaad werd ontvangen door verschillende bevoegde gezagen.'
Toch blijft men in Zeeland echt nog wel oefenen. De Regionale Implementatiecoach Omgevingswet (RIO) draagt hierin ook haar steentje bij. Dat gebeurt door een Focus-traject waarin men van en met elkaar blijft leren.
Een prettige bijkomstigheid van het met elkaar oefenen, is dat betrokken medewerkers elkaar kennen en wellicht al op elkaar zijn ingespeeld op het moment van inwerkingtreding. Dat maakt met elkaar bellen makkelijker en zorgt, in overleg, voor daadkrachtig handelen als er dingen misgaan.
Daarbij helpt de Zeeuwse laagdrempeligheid en kleinschaligheid. De provincie Zeeland telt 13 gemeenten, een waterschap, een Regionale Uitvoeringsdienst (RUD), GGD en de veiligheidsregio – alle verenigd in het Samenwerkingsplatform Omgevingswet Zeeland (SPOZ). Dit platform telt meerdere werkgroepen waarin kennis en ervaring wordt uitgewisseld, zoals op het gebied van omgevingsplannen, het Digitaal Stelsel Omgevingswet (DSO), Vergunningverlening, Toezicht en Handhaving (VTH) en opleidingen.
Een product van ons allemaal
Die krachtenbundeling blijkt ook bij de gezamenlijke inkoop van expertise door gemeenten. Daarbij gaat het bijvoorbeeld om capaciteit voor het inregelen van de toepasbare regels. Het resultaat daarvan moet zijn dat 1 persoon regie voert over de invoer van eenduidige beslisbomen. Dat zijn vragenlijsten waarmee een initiatiefnemer antwoord krijgt op de vraag of hij wel of niet een vergunning moet aanvragen. 'Op die manier wordt voorkomen dat bij de ene vraag een 'u-vorm' wordt gebruikt en bij de andere vraag de 'jij-vorm'', verduidelijkt Korteweg. Het vormt een eenvoudig voorbeeld van het realiseren van een goed serviceniveau voor inwoners en bedrijven in Zeeland. De realisatie daarvan zal na inwerkingtreding niet direct van het gewenste niveau zijn. Dat kan voor ongemak zorgen, is ook de verwachting in Zeeland. Gedeputeerde Dick van der Velde, die ook bij het werkbezoek aanwezig was, formuleerde als voormalig horecaondernemer een oplossing hoe de overheid moet omgaan met ergernis. Hij gaf aan dat ergernis van een inwoner die er niet uitkomt met het loket, integraal moet worden bediend met een Klantcontactcentrum (KCC). Uit eigen ervaring zegt hij: 'Als je een klant met een vriendelijk gezicht en een open houding benadert, is de kans groot dat je op begrip kunt rekenen.'
Elkaar vasthouden
Tijdens het gesprek met Marjolein Jansen zocht en vond men begrip als het gaat om de impact voor kleine gemeenten. Daarbij ging het onder meer over de beschikbare capaciteit en het vele werk dat nu al op het bordje ligt van gemeenten. Het behoud van kennis en ervaring is sowieso al een uitdaging. Samenwerking wordt gezien als oplossing, ook na de inwerkingtreding. 'Je moet elkaar blijven vasthouden en knelpunten op het gebied van software, proces of inhoud samen oplossen', adviseert Korteweg. Ze kijkt tevreden terug op het werkbezoek. 'Het was een leuke kennismaking met Marjolein Jansen en we hebben denk ik een goed beeld van onze inspanningen kunnen geven.' Als het aan haar ligt, wordt het tijd dat het startschot voor de Omgevingswet gegeven gaat worden!