Gemeente Den Helder
Den Helder is een middelgrote gemeente in de kop van Noord-Holland en telt ruim 56 duizend inwoners. In een pilot Omgevingsvisie heeft de gemeente Den Helder samen met andere lokaal betrokken overheden voor het dorp Huisduinen een omgevingsvisie opgesteld. Het dorp Huisduinen (circa 500 inwoners) heeft een bijzondere eigen identiteit binnen de gemeente.
In het proces rondom de omgevingsvisie komen hier drie thema’s naar voren. Ten eerste de nieuwe en meer faciliterende rol van het bestuur waarbij meer wordt uitgegaan van het initiatief van ondernemers en inwoners. Daarnaast is de gemeente Den Helder op zoek naar een nieuwe werkwijze die past bij het integraal werken waar de omgevingsvisie om vraagt. Verder is er een sterke focus op lokale betrokkenheid en participatie. Den Helder experimenteert momenteel met de omgevingsvisie in deelgebieden. In intensieve samenwerking met bewoners, ondernemers en organisaties is de ontwerp-structuurvisie ‘Omgevingsvisie Huisduinen’ opgesteld voor het kustdorp Huisduinen.’
Raad blijft op afstand
‘De allereerste stap bestond uit het uiteenzetten van de nieuwe rol van raad met de komst van de Omgevingswet. Dit gebeurde in de raadscommissie Stadsontwikkeling en Beheer. Per thema is bekeken wat wenselijk is; reguleren, regisseren, faciliteren of loslaten? Besloten is om een pilot te starten voor het dorp Huisduinen, een wijk aan de kustlijn, en om de aanpak zo min mogelijk vooraf te sturen. Zo is er vooraf geen uitgesproken ambitie vastgesteld, geen rol vastgesteld en zijn er ook geen kaders meegegeven. De raad heeft gekozen om op afstand te blijven en niet deel te nemen aan het participatieproces.’
‘Vervolgens is eerst een aftrap met gemeentecollega's gehouden en is over de breedte opgehaald wat er al bekend is. Wat zijn de kwaliteiten, initiatieven en zorgen in het dorp? Waar zijn we binnen onze eigen organisatie al mee bezig? Een niet te onderschatten eerste stap, in de richting van succesvolle participatie maar ook naar een integraal proces intern!’
‘Voor de omgevingsvisie in Huisduinen hebben wij gebruik gemaakt van een zogenaamd ‘VT wonen model’: inwoners hebben gezamenlijk een visie uitgewerkt, waar de raad haar eigen visie vervolgens naast heeft gelegd. Beide hebben als het ware een kamer ingericht, om er vervolgens de muur tussenuit te halen. Waar botst het, waar komt het overeen, en hoe kunnen we er één geheel van maken? De expertsessies hebben ons geholpen om te reflecteren op dit participatieproces.
Tijdens de eerste sessie hebben we interessante discussies gevoerd over de rol van de raad. Conclusie? Blijf als raad uit het detailniveau maar zorg ervoor dat je de hoofdlijnen op orde hebt.
De tweede sessie ging over integraliteit: hoe weeg je thema’s tegen elkaar af? Een aantal grote thema’s is tijdens het proces in Huisduinen naar voren gekomen. Zo hebben we het gehad over de afweging woonkwaliteit vs. toerisme. Maar een aantal thema’s hebben we ook gemist. Het waren twee ontzettend waardevolle expertsessies voor ons. We nemen onze ervaringen mee in toekomstige participatieprocessen.’
Leervragen
- Wat is de nieuwe rol van het gemeentebestuur?
- Hoe kan de gemeente beter integraal werken? Hoe kan de organisatie leren van de aanpak van de eerste omgevingsvisie en lessen halen voor de volgende?
Betrokken partijen
De Omgevingsvisie is opgesteld als samenwerking tussen gemeente Den Helder, GGD Hollands Noorden, RUD NHN, Veiligheidsregio NHN, HHNK & Provincie Noord-Holland.
Contactgegevens
Contactpersoon:
Willem Stam,
Mail: w.stam@denhelder.nl
Richard Leijen,
Mail: r.leijen@denhelder.nl
Ingmar Zwier,
Mail: i.zwier@denhelder.nl
Tip:
Leer van de aanpak van anderen door deel te nemen aan intervisiegroepjes. Hoewel iedere context anders is zijn de leervragen en dilemma's vaak vergelijkbaar, heb ik tijdens dit traject ervaren. Als je verschillende organisaties spreekt dan is er voor ieder thema wel één die een interessante aanpak of kijk heeft waar je echt verder mee kunt in jouw organisatie.