Wat een staalkaart is
Staalkaarten zijn voorbeelduitwerkingen van onderdelen van een omgevingsplan, bedoeld als inspiratiebron voor opstellers van omgevingsplannen. Hierbij kunnen ze de verschillende onderdelen van iedere staalkaart gebruiken als bouwstenen uit een legodoos.
Aanleiding voor het maken van staalkaarten
Het huidige omgevingsrecht is verbrokkeld en verdeeld over tientallen wetten. Er zijn aparte wetten voor bodem, bouwen, geluid, infrastructuur, mijnbouw, milieu, monumentenzorg, natuur, ruimtelijke ordening en waterbeheer. Deze verbrokkeling leidt tot afstemmings- en coördinatieproblemen en verminderde bruikbaarheid voor iedereen die met het omgevingsrecht te maken heeft. Staalkaarten geven inzicht in de nieuwe mogelijkheden die de systematiek van de Omgevingswet biedt. Denk aan mogelijkheden voor het verbeteren, beschermen en benutten van de gemeentelijke leefomgeving.
Houdbaarheid staalkaarten
Deze eerste staalkaarten zijn een momentopname in de ontdekkingstocht naar de mogelijkheden van het omgevingsplan. Ze geven nog niet alle mogelijkheden weer die het nieuwe stelsel biedt. Ze zijn gepubliceerd in het najaar van 2018. De voorbeeldregels houden dan ook rekening met de stand van zaken op dat moment. Dit geeft geen garantie dat ze in de toekomst houdbaar zijn bij de bestuursrechter.
Het kan zijn dat de regelgeving inmiddels is veranderd. Denk bijvoorbeeld aan de bruidsschat die op dit moment nog volop in ontwikkeling is. Ook kan het zijn dat de context waarin een regel wordt gebruikt anders is.
Leren door doen
Het maken van een omgevingsplan is een iteratief proces: leren door doen. In de complexe fysieke leefomgeving hangt veel samen wat het maken van een omgevingsplan een klus maakt. Maar als het plan er eenmaal is, is het juist eenvoudiger. Er is 1 omgevingsplan over de gehele fysieke leefomgeving. Voor burgers en bedrijven wordt het daarmee eenvoudiger om initiatieven te ontplooien en op te zoeken wat mogelijk is.
Na deze eerste 4 staalkaarten zet de VNG nog meer staalkaarten op in samenwerking met Eenvoudig Beter en Aan de Slag met de Omgevingswet. Het is belangrijk om de standpunten te blijven bewaken die je als gemeente wilt meenemen. Door integraal te werken komen gevolgen van keuzes in beeld die anders misschien worden vergeten. Het is belangrijk vanaf het begin met alle betrokkenen aan tafel het gesprek aan te gaan. Het heeft tijd nodig elkaars taal te leren spreken, omdat je uit verschillende werelden komt.
Staalkaarten bieden hierbij de volgende inzichten:
- Het komen tot een omgevingsplan: wat kom je in zo’n proces tegen?
- Werken vanuit een visie: weet je wat je opgaven, ambities en gebiedsbeschrijving zijn?
- Maken van regels: hoe schrijf je je ambities weg in regels voor een omgevingsplan?