Rapportage IKT-testweek 12 (10 oktober-14 oktober 2022)
Hieronder vindt u de resultaten van Indringend Ketentesten (IKT)-testweek 12. De testen vonden plaats van maandag 10 oktober tot en met vrijdag 14 oktober 2022. De overheden hebben getest in een aantal scenario’s.
Geteste scenario’s
De overheden hebben in testweek 12 (van 10 tot en met 14 oktober 2022) de volgende scenario’s getest in de pre-productieomgeving (oefenomgeving) van de landelijke voorziening Digitaal Stelsel Omgevingswet (DSO-LV) en met de eigen software:
- De gemeenten Den Haag, Deventer, Hendrik-Ido-Ambacht, Utrecht en Vlissingen hebben delen van de DSO-keten getest. Vlissingen heeft in alle deelketens getest.
- Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier, Waterschap Rivierenland en Waterschap Limburg hebben getest met meervoudige aanvragen.
- De provincies Noord-Holland, Overijssel en Utrecht hebben getest met provinciale omgevingsdocumenten.
- Voor de rijkspartijen hebben ILT (Inspectie Leefomgeving en Transport), Rijkswaterstaat en Defensie het VTH-proces getest.
- Interbestuurlijk zijn 2 testcasussen uitgevoerd: in Noord-Holland en Geothermie in Limburg.
Bij de testen zijn ook geregeld andere partijen betrokken, zoals omgevingsdiensten of netbeheerders. Deze worden hier niet apart toegelicht, maar zij melden net als de genoemde overheden wel bevindingen of wijzigingsverzoeken tijdens de testperiode.
Bij deze rapportage hoort een cijfermatige duiding van de meldingen. Daarnaast kunt u het overzicht downloaden van de functionele set, waarbij is aangegeven welke onderdelen getest zijn en wat het resultaat was. (pdf, 252 kB) Bij een aantal bevindingen is een verwijzing naar een gemelde bevinding opgenomen. Niet alle bevindingen staan in dit overzicht. Alle bevindingen zijn wel geregistreerd in de meldingenregistratie.
Toelichting Gemeenten
Gemeente Den Haag
Het is de gemeente Den Haag deze ronde niet gelukt om het omgevingsplan te publiceren door middel van Intrekken en Vervangen. Er is contact geweest met de leverancier en het lijkt erop dat een voorbereidingsbesluit van de Provincie in de weg zit. Het huidige omgevingsplan kan daardoor niet worden ingetrokken. Dit issue is vastgelegd in de TMR (TBO Meldingen Registratie). Met ‘integrale tekstvervanging’ moet het wel mogelijk zijn. Parallel wordt ook geprobeerd om contact te krijgen met de Provincie om de mogelijkheden te bespreken zodat Den Haag verder kan testen met de planketen.
Gemeente Deventer
In deze testronde heeft de gemeente Deventer getest met het publiceren van een ontwerp-omgevingsvisie, een definitief voorbereidingsbesluit en een TAM-IMRO Omgevingsplan. Bij het publiceren van de ontwerp-omgevingsvisie liep de gemeente tegen een foutmelding aan, waardoor de publicatie niet gelukt is. De gemeente heeft al eerder een definitieve omgevingsvisie gepubliceerd. Die versie blokkeerde de nieuwe ontwerp-publicatie. Dit is als bevinding geregistreerd en gemeld bij de softwareleverancier. Deze is er op dit moment mee bezig.
Het voorbereidingsbesluit is, na hulp van de leverancier, succesvol gepubliceerd. Bij het bekijken van het resultaat in Regels op de kaart viel op dat het besluit lastig terug te vinden is. Daarvoor moet een filter uitgezet worden, voordat het document zichtbaar is. Het besluit is te vinden als los document, maar bij het openen van het voorbereidingsbesluit worden de tekst en bijbehorende locatie niet geladen. Hiervan is een bevinding gemaakt. Daarop werd duidelijk dat het voorbereidingsbesluit als los document niet zichtbaar zou moeten zijn. Maar het zou alleen altijd zichtbaar moeten zijn bij het document waar de voorbescherming betrekking op heeft. Als een gebruiker het omgevingsplan opent, krijgt deze een melding te zien dat er besluiten zijn genomen die voorrang hebben op het omgevingsplan. Hier is het voorbereidingsbesluit zichtbaar inclusief bijbehorende locaties.
Bij de locaties valt op dat de hele gemeentegrens meekomt door het artikel met de begripsbepalingen, terwijl het besluit op een klein perceel in de gemeente van toepassing is. Dit perceel is als locatie aan alle artikelen geannoteerd, maar bij het artikel met de begripsbepalingen kan de gemeente geen locaties annoteren. Dit is niet wenselijk omdat dit voorbereidingsbesluit naar boven komt op iedere locatie in de gemeente.
Daarnaast werkt de link naar de besluittekst nog niet. De gebruiker wordt doorgelinkt naar een website, maar krijgt geen resultaten te zien.
Tot slot heeft de gemeente ook een TAM-IMRO omgevingsplan gepubliceerd naar de pilotomgeving van ruimtelijkeplannen.nl. Hierin kwamen zowel de teksten als gebieden goed mee uit de software vanwaar het TAM-IMRO omgevingsplan is gepubliceerd. Dit omgevingsplan is nog niet doorgezet naar Regels op de kaart. Die test zal in een latere testronde meegenomen worden.
Gemeente Hendrik-Ido-Ambacht
Het is deze ronde niet gelukt om via Intrekken en Vervangen een aangepast omgevingsplan te publiceren. Hendrik-Ido-Ambacht had contact opgenomen om te laten zien dat het nu werkt. Maar een onbekende fout zorgde ervoor dat het omgevingsplan niet gepubliceerd kon worden. Het lukte niet om deze melding tijdens de test op te lossen. Dit issue is geregistreerd in TMR en direct belegd bij de leverancier. Er is afgesproken dat de gemeente weer contact opneemt zodra dit issue is opgelost.
Gemeente Utrecht
De focus lag voor de gemeente Utrecht deze testronde op de toepasbare-regelketen. Samen met de leverancier heeft de gemeente software voor toepasbare regels (TR) getest op vergunningcheck, vergunningaanvraag en importeren van toepasbare regels. Er zijn geen blokkerende issues aangetroffen tijdens het testen. Er is wel een bevinding gerapporteerd over het tonen van het (verwachte) resultaat van een vergunningcheck in het Omgevingsloket. Verder is er geconstateerd dat de functionaliteit om een maatregel op maat te testen nog niet aanwezig is in de TR-software. De betreffende functionaliteit wordt naar verwachting in de komende weken opgeleverd en getest in een nieuwe testronde.
Gemeente Vlissingen
Deze testronde heeft de gemeente Vlissingen voor alle onderdelen testen uitgevoerd:
- Planketen: het is deze ronde niet gelukt om een aangepast omgevingsplan te publiceren via Intrekken/Vervangen. Publiceren gaat fout met de melding dat ‘de opdracht niet voldoet aan de technische eisen’. Deze melding is geregistreerd en belegd bij de leverancier. De gemeente Vlissingen bewaakt dat deze melding met de juiste snelheid en prioriteit wordt opgepakt. Zolang dit probleem niet is opgelost, kan er niet verder worden getest met de planketen.
- Toepasbare regels (TR): de focus in deze sessie lag op de vergunningcheck en vergunningaanvraag. Hierbij zijn onder andere de volgende 2 bevindingen geconstateerd en gerapporteerd. Zo bleek bij het raadplegen van activiteiten in de Registratie Toepasbare Regels (RTR) (voor de gemeente Vlissingen), dat ook de activiteiten gereguleerd in de omgevingsverordening (provincie) Drenthe werden getoond. Ook is ondervonden dat niet alle activiteiten die vanuit de bruidsschat meekomen, al indieningsvereisten bevatten. Voor de gemeente is het de vraag of die nog worden gemaakt, of dat ze dat zelf moeten doen. Tot slot is vastgesteld dat de functionaliteit om een maatregel op maat te testen nog niet aanwezig is in de TR-software.
- Vergunningverlening, toezicht en handhaving (VTH): in een testsessie die de gehele dag in beslag nam, zijn er heel veel VTH-scenario's getest; enkelvoudig, meervoudig, aanvullen, intrekken en de Samenwerkingsfunctionaliteit (SWF). De meeste bevindingen hadden betrekking op het lokale VTH-systeem. De leverancier was ook aanwezig tijdens de testsessie en kreeg zo een goed beeld waar de belangrijkste issues nog zitten. We hebben als advies een lijst met mogelijke testen gedeeld voor een volgende VTH-testsessie.
Toelichting Waterschappen
Vanuit het Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier (HHNK), Waterschap Rivierenland en Waterschap Limburg zijn testen uitgevoerd met betrekking tot meervoudige aanvragen. Hierbij was een bijzonder aandachtspunt om goed om te kunnen gaan met bijlagen die bij de aanvraag worden gevoegd. Waterschap Limburg heeft geparticipeerd in de Geothermie-casus (zie daarvoor de interbestuurlijke testen in deze ronde).
Bij het doen van een aanvraag trad een blokkerend incident op waarbij succesvolle indiening niet mogelijk was. Het Omgevingsloket toonde een foutmelding. Op een later moment is het wel gelukt. Ook trad een (niet altijd reproduceerbaar) probleem op in een van de vragenbomen.
Opvallend was dat lokale-softwareleveranciers verschillende definities hanteren met betrekking tot vertrouwelijkheid van documenten. Verder is geconstateerd dat sommige werkprocessen nog aangepast moeten worden (bijvoorbeeld daar waar het gaat over communicatie met de provincie).
Het ontvangen en behandelen van de aanvragen verliep bij alle 3 waterschappen in het algemeen succesvol. Bij de samenwerking met partners (routering naar een andere behandeldienst bijvoorbeeld) traden geen problemen op. Wel is er een aantal bevindingen gedaan rondom de functionaliteit ‘Kunnen starten, stoppen, wijzigingen en verwijderen van de samenwerking’ en het kunnen uitzetten van actieverzoeken. Deze zijn gemeld.
Toelichting Provincies
Aan deze testweek is deelgenomen door de provincies Noord-Holland, Overijssel en Utrecht.
Provincie Noord-Holland
Noord-Holland heeft een voorbereidingsbesluit gepubliceerd dat ziet op de eigen omgevingsverordening. Bij het vervolgens raadplegen van de omgevingsverordening in de viewer Regels op de kaart wordt de suggestie gewekt dat het niet gaat om een omgevingsverordening, maar om een omgevingsplan. (Terwijl wel degelijk de verordening wordt gepresenteerd.) Dit is onjuist.
Provincie Overijssel
Provincie Overijssel heeft geprobeerd de omgevingsverordening te publiceren, maar die test is niet geslaagd door een probleem met de aanlevering vanuit de decentrale plansoftware.
Provincie Utrecht
Provincie Utrecht heeft een mutatie gedaan van de omgevingsverordening. Vervolgens heeft de provincie gecontroleerd of de mutatie correct via ‘tijdreizen’ kan worden gevolgd. Dit bleek wel het geval in de landelijke voorziening bekendmaken en beschikbaar stellen (LVBB), maar niet in de viewer Regels op de kaart. In laatstgenoemde functionaliteit werd de mutatie in alle ‘versies’ van de omgevingsverordening getoond.
Na publicatie van het voorbereidingsbesluit met meervoudige tijdelijke regelingdelen probeerde de provincie Utrecht het voorbereidingsbesluit zelf te raadplegen in de viewer Regels op de kaart. De provincie kon het document daar ook kiezen, maar het niet bekijken. Het document was wel in de context van de omgevingsplannen waarop het besluit betrekking heeft, te raadplegen.
Toelichting Rijk
ILT (Inspectie Leefomgeving en Transport) en Rijkswaterstaat
ILT en Rijkswaterstaat hebben de VTH-keten getest door een enkelvoudige aanvraag met bijlage in te dienen. Bij controle in het VTH-systeem is een blokkerende melding bevonden: aan een ingediende aanvraag kan in het VTH-systeem geen bevoegd gezag worden toegewezen. Na het oplossen van deze bevinding is de test vervolgd. Hierbij is het inzicht ontstaan dat het proces met activiteiten die in het VTH-systeem zijn ingebouwd, niet overeenkomt met de werkwijze van ILT en Rijkswaterstaat. Dit wordt door de ILT-organisatie in samenwerking met de leverancier opgepakt.
ILT (Inspectie Leefomgeving en Transport) en Defensie
In testronde 12 hebben ILT en Defensie voor de 2e maal meegedaan. Een aanvraag die via E-herkenning is ingediend, kwam binnen het VTH-systeem, inclusief de bijlagen. Vervolgens is aan de hand van de aanvraag geprobeerd het proces te doorlopen in het VTH-systeem. Bij de eerste de beste actie liep het proces vast (actie toekennen bevoegd gezag). Dit is een foutmelding die door VTH-systeem moet worden opgelost.
Een check van de mapping in de zaak in het VTH-systeem levert op dat veel data nu in de hoofdzaak op de juiste plek belanden. Het valt wel op dat er veel referenties van toepassing zijn. Een zaaknummer, een DSO-nummer, Project ID-’s et cetera die bovendien niet altijd onder dezelfde ‘noemer’ worden geplaatst. In de subzaak wordt het DSO-nummer ‘aanvraagnummer’ genoemd, maar in de zaak zelf heet het DSO-nummer ‘verzoeknummer’. Overkomelijk, omdat we met deze data in de zaak en het proces verder weinig tot niets doen.
Belangrijk is wel dat zaken op grond van het zaaknummer (toegekend door het VTH-systeem) én DSO-nummer (toegekend door het DSO) terug te vinden moeten zijn. Over het algemeen geldt dat de mapping nu redelijk is.
Opvallend is dat de nieuwste release van het VTH-systeem een subzaak toekent op basis van het Besluit activiteiten leefomgeving (Bal) en niet meer op basis van de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo). Dat laatste is weer wel het geval als er een verzoek om omgevingsoverleg wordt ingediend. Overigens is bij een verzoek om omgevingsoverleg wat Defensie-vergunningverlening betreft een subzaak geen noodzaak.
Interbestuurlijk
Casus Geothermie
In de regio Limburg is door verschillende overheden getest in het kader van de Geothermie-casus. De rijkspartijen Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO), Rijkswaterstaat, het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK), Waterschap Limburg en de gemeente Beekdaelen hebben gezamenlijk getest.
Er is deze testweek, in vervolg op de vorige testronde, een meervoudige aanvraag ingediend naar de betrokken overheden. Vervolgens is een samenwerking gestart om de aanvraag interbestuurlijk te behandelen. Tijdens het testen bleek dat niet alle gegevens goed terechtkwamen in de lokale VTH-systemen. In de samenwerking hebben niet alle betrokken ketenpartners de verzoek.xml ontvangen. Er is ook geconstateerd dat een adviesvraag niet is ontvangen in het VTH-systeem van Waterschap Limburg. Ook is er de wens om eerder uitgevoerde stappen door ketenpartners in een samenwerking zichtbaar te laten zijn voor een ketenpartner die later betrokken wordt in de samenwerking. Hiervan is melding gemaakt.
Casus Noord-Holland
In de regio Noord-Holland hebben 2 bevoegd gezagen getest in het kader van de Noord-Holland-casus. Provincie Noord-Holland heeft samen met Waterschap Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier (HHNK) getest. Een gemeente zal een volgende testronde aanhaken.
Er is een meervoudige aanvraag ingediend naar de betrokken overheden. Vervolgens is een samenwerking gestart om de aanvraag interbestuurlijk te behandelen. Ook het instellen van een gemachtigde en het doorsturen naar een behandeldienst waren onderdeel van de test. In eerste instantie was het voor HHNK niet mogelijk een aanvraag succesvol in te dienen in het DSO. Later is dit wel succesvol verlopen. Het wordt nog onderzocht wat de oorzaak is van de belemmering. Verder is er de wens om een notificatie te ontvangen als een ketenpartner een verzoek heeft geopend/geaccepteerd.
Testdekking en testoordeel
De genoemde onderwerpen op de lijst (afgedekte scope; zie rapportage van testweek 12 (pdf, 252 kB)) geven we weer in een testrapportage waarbij we een vergelijking maken met de functionele set (xlsx, 701 kB) met capabilities op het niveau van de bevoegd gezagen.
Deze capabilities kunnen bestaan uit functionaliteiten van software en uit andere producten zoals een voorbeeld of handleiding. In de testrapportage is voor elke geteste capability een kleur ingevuld. De legenda hiervoor is als volgt:
- groen: als werkbaar beoordeeld
- geel: als werkbaar beoordeeld met bevindingen die de capability kunnen verbeteren
- rood: niet werkbaar, belemmerende bevindingen gedaan
- grijs: niet beschikbaar om te beoordelen
Als er geen kleur is ingevuld, is de capability geen onderdeel van het ketenscenario in die kolom.
Let op: dit betreft een momentopname. De testen zijn uitgevoerd met de op dat moment beschikbare versies van de software van DSO-LV en van de software bij het bevoegd gezag. Deze zijn in veel gevallen nog in ontwikkeling en nog niet volledig gereed voor inwerkingtreding.
Meldingen
In totaal hebben de testende overheden 49 meldingen gedaan. Hiervan zijn 6 meldingen als een wens gecategoriseerd en 43 meldingen als een daadwerkelijke bevinding. De bevindingen worden geanalyseerd en van een prioriteit voor oplossing voorzien.
Bevindingen gaan over de werking van het DSO (landelijke voorziening of decentrale software), over de content of over de beschikbaarheid of begrijpelijkheid van ondersteuningsproducten, zoals handreikingen, toelichtingen of websites. In de cijfermatige duiding van de meldingen is aangegeven op welke stappen in de keten de meldingen betrekking hebben en waar zij zijn belegd voor oplossing of opvolging.
Bevindingen zijn blokkerend als zij voor alle of een grote groep gebruikers het werken onmogelijk maken. Normaal gesproken gaat dat over het niet beschikbaar zijn van een component in het DSO-LV, maar het kan ook over decentrale software gaan. Bevindingen die gaan over decentrale software, kunnen weliswaar voor de testende overheid blokkerend zijn, maar belemmeren meestal slechts 1 of een beperkt aantal gebruiker(s). In de prioritering van DSO-LV krijgen zij dan een prioriteit 2 (hoog in plaats van blokkerend) toegekend.
Tijdens het testen hebben zich geen blokkerende incidenten met de landelijke voorziening van het DSO voorgedaan. De landelijke voorziening is gedurende de testperiode beschikbaar geweest en er was geen verstoring van de dienstverlening.
Wensen worden geanalyseerd en kunnen uiteindelijk op de backlog komen. In overleg met de koepels worden zij geprioriteerd in het reguliere planningsproces van DSO.
Zie ook
Begrip: Landelijke voorziening bekendmaken en beschikbaar stellen (LVBB)
Overheden publiceren officiële documenten via het platform voor overheidspublicaties: de landelijke voorziening bekendmaken en beschikbaar stellen (LVBB). Omgevingsdocumenten die overheden publiceren, komen via deze landelijke voorziening ook in het Digitaal Stelsel Omgevingswet (DSO). De regels zijn dan in het Omgevingsloket op de kaart te zien.
- Lees meer over de landelijke voorziening bekendmaken en beschikbaar stellen (LVBB).