Omgevingswet in vogelvlucht Blok 3: Digitaal Stelsel Omgevingswet (DSO)
Toen de wet behandeld werd, Omgevingswet, toen is voor het eerst door, wat is het, Kamerlid Smaling van de SP, aangegeven van: ‘Eigenlijk is het van deze tijd om digitale ondersteuning te hebben bij de wet.’ Want wat doen wij als wij nu iets vragen of iets doen, het eerste is www.google.nl, toch? Ja toch? Nou, dat is wat eigenlijk de gedachte is achter het ontwikkelen van een digitaal stelsel. Dan sluiten we af met een voorbeeld en dan gaan we weer kijken of het iets is. Mocht u vragen hebben, het mag altijd van mij.
Landelijk stelsel… Het is een…DSO wordt ontwikkeld door het Rijk, gemeentes, provincies en waterschappen samen. Die worden dan ontwikkeld door…in samenspraak met de koepels. Want elke…355 gemeenten, 12 provincies, 26 waterschappen en 14 rijkspartijen is gewoon te veel om aan tafel te hebben, om besluitvorming te hebben, dus dat doen we met name met de koepels. En hoe doen we dat dan? We hebben een centraal landelijke voorziening digitaal stelsel. Dat is een landelijke algemeen stelsel waar elke overheidsorgaan op kan aansluiten. Dat ontwikkelen we in kwartalen, met een planning van per kwartaal. Tweewekelijks hebben we weer overleg met gebruikers van ‘Is dit nou wat je had gedacht, wat het is?’. En zo proberen we elke keer weer klantgericht te ontwikkelen zodat er praktische informatie uitkomt en dat het gewoon werkt. Wat u hier ziet, is zeg maar, de gemeentes, provincies, waterschappen en Rijk. Er is een sterke focus op initiatiefnemers en belanghebbenden omdat we willen dat er ondersteuning plaatsvindt en met name gedacht wordt aan ‘Hoe kunnen we burgers zodanig faciliteren zodat ze zelf al heel veel informatie vooraf kunnen opnemen vanuit de Omgevingswet’. De Landelijke Voorziening Digitaal Stelsel Omgevingswet is waar iedereen op kan aansluiten. Wat doen we dan?
We hebben 5 functionaliteiten die wij u bieden, namelijk het kunnen lezen van wetgeving, het op plaatjes terug kunnen vinden van wetgeving, het themagewijs of functionaliteitsgewijs op kunnen zoeken van regelgeving, net zoals u in Bouwbesluiten kunnen. En dan hebben we nog het kunnen doen van een vergunningcheck: Heb ik wel of geen vergunning nodig? Net zoals in OLO en AIM kan gebeuren. En het kunnen indienen van aanvragen, meldingen, informatieplichten… Dat zijn eigenlijk de 5 functionaliteiten die u in het DSO straks terug kan vinden. Dan hebben we 2 groepen – even gechargeerd – 2 groepen: we hebben aanbieders van regelgeving en we hebben afnemers daarvan. Als u kijkt naar aanbieders van regelgeving, uhm, afnemers, dan is het initiatiefnemers. Ik heb een willekeurig gezicht daarbij geplakt. Hij staat voor mij voor een initiatiefnemer, die wil gaan oriënteren. Dan kijkt hij naar regelgeving, dan kijkt hij naar plaatjes, dan gaat hij themagewijs zoeken. Die kan checken: ‘Heb ik een vergunning nodig of niet?’ En die kan een aanvraag opstellen of meldingen doen of dat soort dingen. Dan hebben we misschien nog wel, afhankelijk van uw dienstverleningsniveau, iemand die helpt, om dat… om die burger mee te nemen in hoe hij dat dan moet doen. Die kan dezelfde functionaliteiten gebruiken. Ik heb het over een KCC-medewerker.
Dan hebben we nog de aanbieders, even voor het gemak, dan hebben we bovenin een planmaker, bestemmingsplanmaker nu, straks omgevingsplanmaker. En we hebben een ICT-ondersteuner, die dat dan kan begeleiden. Dus als je een plan hebt, dat je het gemaakt hebt, en die dan weer goed is en dat het dan in het stelsel wordt in geplugd. En dat die dan ook in het stelsel kan landen. Die kan beschikbaar stellen, die kan geometrisch ontsluiten, namelijk een plaatje en een regeltje aan elkaar koppelen, die kan regels toepasbaar maken, namelijk vragenbomen maken op basis waarvan iemand een aanvraag kan indienen of een melding kan doen of een informatieplicht kan doen…Dat is verplicht, die vragenboom.
Dan heb je nog een vragenboom voor checken of je een vergunningplicht nodig hebt. Die is niet wettelijk verplicht nog.
Dan hebben we nog iemand die vergunningen aanvragen behandelt. Dat gaat via uw eigen zaaksystemen. En die behandelt aanvragen en meldingen. Die haalt het uit het digitaal stelsel op in zijn eigen zaaksysteem en behandelt het daar. In het kort zijn dit de functionaliteiten die DSO straks gaat bieden. Dan hebben we nog, zeg maar, de maker van het stelsel. Dan even inzoomend op het loket, wat kun je daar in verwachten zo meteen? Het Omgevingsloket online.
Dus eerst hebben wij een basisniveau vastgesteld. Namelijk wat moet er zo meteen minimaal zijn als de wet in werking treedt. En dat zijn deze drie functionaliteiten: AIM, OLO en Ruimtelijke Plannen. Op hoofdlijnen gelijkwaardig in 1 loket geplaatst. Waarom, omdat wij het 1 loket hebben gemaakt. Het is 1 integrale loket met de inspiratie vanuit die functionaliteiten waarin wij toch een klein beetje bij de tijd zijn gebleven en gekeken hebben naar ‘Hoe kunnen we de gebruikers het beste dienen?’ Dus kunt u in het nieuwe loket straks, kan u kijken van: een vergunningcheck doen, u kan daar aanvragen doen en u kan kijken naar welke regels gelden er op deze locatie.
Dan hebben we nog: maken, bekend maken en beschikbaar stellen. We hebben een stukje, nou ja, zoals mijn collega net aangaf met dat rondje, dat van beleidscyclus, vanuit toezicht, monitoring en dan maken. Dat rondje, dat is nog…Dat rondje.
Dan heb je een stukje werkelijkheid: toezicht, handhaving, monitoring… Al die gegevens die eruit komen, die kunnen we verwerken in documenten van bevoegde gezagen; het tweede pijltje ervan. Dan kunnen we dingen gaan maken en wat we maken, kunnen we beschikbaar stellen via het Omgevingsloket, dan wel via DSO Landelijke Voorziening. Hier gaat nog niet alles in. We zitten in een transitiefase. En artikel 14.4 van het Omgevingsbesluit, Invoeringsbesluit, trouwens. Heel DSO is opgenomen in de Invoeringswet…even kijken hoor, ik zal hem even uittekenen hoor…Invoeringswet 20.5.16.1, afdelingen noem ik nu he. Invoeringsbesluit, hoofdstuk 14. En in de Invoeringsregeling. Invoeringswet is nu bij de Eerste Kamer en Invoeringsbesluit is in de ‘voorhangversie’. Dat betekent dat de Kamer daar nog een keer iets van kan vinden.
En de Invoeringsregeling wordt nu opgesteld… Zal ergens – wat zal het zijn? – in november in internetconsultatie gaan. Terugkomende hierop: niet alle besluiten gaan in de Landelijke Voorziening. Een voorbeeld van wat er wel in gaat krijgt, wat u krijgt van het Rijk, is omgevingsregeling, namelijk alle geometrieën, alle werkingsgebieden, die het Rijk hangt aan zijn regelgeving, denk aan Noordzee, mijnbouwinstallaties.
Wat er ook in gaat is de bruidsschat. Wie heeft er al gehoord over de bruidsschat?
Het Rijk heeft een aantal delen die ze niet meer gaat regelen op rijksniveau. Die gaan naar decentrale overheden. Maar 1-1-21 is voor heel veel gemeenten, waterschappen nog niet het moment dat ze hun regelgeving op orde hebben, want ze hebben transitietermijnen, hè, overgangstermijnen. Waterschappen tot 2023, gemeentes tot 2029. Er is een oplossing bedacht voor de tussentijd, namelijk dat rijksregelgeving die naar decentrale overheden gaat, dat daar de regelgeving alvast wordt opgenomen in een Invoeringsbesluit. Dat is de bruidsschat. Dat geven wij als wetgever mee aan de decentrale overheden als wetgever straks. Die regelgeving komt wel in de Landelijke Voorziening Bekendmaken, beschikbaar stellen. Dat krijgt u.
Omgevingsvisie moeten erin… Projectbesluiten moeten erin… Omgevingsplannen moet erin straks… Dat soort regels zult u hierin vinden.
Wat komt er nog meer in? Alle ruimtelijke plannen, inhoud, komt zo meteen in een apart deel, namelijk een overbruggingsfunctie. Dus, al uw bestemmingsplannen komen dan in die overbruggingsfunctie ook in Landelijke Voorziening. Themagewijs wijzigen, dat soort dingen kan ook. Dat u zegt van: ‘Ik wil even geluid wijzigen of alleen dat’. Maar, dan hebt u wel dubbele content in het systeem. Dus dan heb je oud en nieuw en dan is het misschien wel verwarrend voor de gebruiker. Maar dat is een beetje wat er zo meteen gaat komen.
Als er nog vragen zijn die u heeft, kom gerust even, blijf even zitten. Dan denk ik dat wij af gaan sluiten. Hou 2 websites in de gaten: AandeslagmetdeOmgevingswet.nl en Omgevingswetportaal.nl waar je met name het nieuws vindt, de planningen op die laatste.
Waar komt deze presentatie? Deze komt, verwacht ik, op Aan de slag, en dan bij de Schakeldag en dan komen daar alle presentaties, komen daar te staan.
Als u met…, al een beetje wilt kijken van ‘hoe ziet het loket eruit en ik wil al een beetje oefenen met het DSO…’ Ik snap dat de broodjes roepen, ik ga het niet lang maken, dan is het pre.omgevingswet.overheid.nl, waar u kunt kijken en een beetje kunt kijken van wat houdt het een beetje in en een beetje zelf kan oriënteren. Heel hartelijk dank voor uw aandacht.
