Webcollege: Vergunningverlening voor complexe bedrijven

*Muziek speelt*

Beeldtekst: Aan de slag met de Omgevingswet.

Simon Handgraaf:

Hallo, mijn naam is Simon Handgraaf.

Ik ben adviseur kennisdelen bij het programma

Aan de slag met de Omgevingswet.

Beeldtekst: Vergunningverlening voor complexe bedrijven.

Ik ga jullie vandaag vertellen over complexe bedrijven...

een korte introductie

van wat complexe bedrijven precies zijn...

daarna neem ik jullie mee door de inhoud

van de Handreiking Omgevingsvergunning 2.0.

Die bevat een beschrijving van de nieuwe elementen

die je kunt gebruiken in het nieuwe stelsel...

voor vergunningverlening voor complexe bedrijven.

Beeldtekst: Wanneer is er sprake van een complex bedrijf?

Complexe bedrijven zijn bedrijven die vallen

onder de Richtlijn Industriële Emissies...

of onder de Seveso-richtlijn.

Het kenmerk van complexe bedrijven is

dat de provincie het bevoegd gezag is...

voor de vergunning voor

de milieubelastende activiteiten, de MBA.

Je kunt ze allemaal vinden,

de complexe bedrijven...

onder afdeling 3.3 van

het Besluit activiteiten leefomgeving, het Bal.

Beeldtekst: Wat maakt een complex bedrijf anders?

Een complex bedrijf onderscheidt zich

van andere vergunningplichtige bedrijven...

doordat de vergunning

ook de milieubelastende activiteiten omvat...

die de hoofdactiviteit ondersteunen.

Bij andere vergunningplichtige bedrijven

is dat niet zo.

Daar is de vergunningplicht

altijd beperkt tot de hoofdactiviteit...

of misschien nog een kleiner deel

van de hoofdactiviteit.

Een tweede verschil tussen complexe bedrijven

en andere bedrijven is...

dat de richtingaanwijzer met algemene regels

heel beperkt is ingevuld in het Bal.

Alleen de paragrafen met algemene regels die

een implementatie zijn van Europese richtlijnen...

zijn aangewezen voor complexe bedrijven.

Let er wel op dat de algemene regels die gelden

voor de bedrijfstakoverstijgende activiteiten...

dat zijn de activiteiten die zijn geregeld

in afdeling 3.2 van het Bal...

ook van toepassing zijn op complexe bedrijven.

Beeldtekst: Handreiking omgevingsvergunning 2.0

Het ministerie van BZK en het programma

Aan de slag met de Omgevingswet...

hebben samen de Handreiking

Omgevingsvergunning 2.0 opgesteld.

Het doel van deze handreiking is:

Inzicht bieden in de nieuwe mogelijkheden

die de Omgevingswet biedt...

om om te gaan met vergunningen

voor complexe bedrijven.

Wat je daarmee kunt bereiken, is dat die

vergunningen robuuster kunnen worden gemaakt.

Dat betekent dat er meer flexibiliteit

binnen de vergunning zit...

en dat er daarom minder wijzigingen

van de vergunning nodig zijn...

als de bedrijfsvoering

van een complex bedrijf wijzigt.

De handreiking is geschreven

voor complexe bedrijven...

maar hij kan ook worden toegepast

voor de niet-complexe bedrijven...

want heel veel elementen in de handreiking,

zoals het omgaan met de specifieke zorgplicht...

of met informatieplichten in de vergunning, zijn

ook van toepassing op niet-complexe bedrijven.

Beeldtekst: Specifieke zorgplicht

De specifieke zorgplicht

van artikel 2.11 van het Bal geldt altijd.

Dus ook naast de vergunning

voor het complexe bedrijf.

Dat betekent dat de voorschriften

over 'good housekeeping'...

die je normaliter in de vergunning zou kunnen

opnemen, achterwege kunnen blijven.

Als je dat doet, is het wel handig

om in de toelichting te beschrijven...

welke rol de specifieke zorgplicht heeft gespeeld

bij het maken van de vergunning.

In de toelichting verduidelijk je dan

wat jij als bevoegd gezag...

in principe onder

de specifieke zorgplicht vindt vallen.

Beeldtekst: Informatieplicht.

In de vergunning voor een complex bedrijf

kun je informatieplichten opnemen.

Als je gebruik maakt van de mogelijkheid

die het nieuwe stelsel biedt...

om robuustere vergunningen te maken...

waarbij wijzigingen in de bedrijfsvoering mogelijk

zijn zonder aanpassing van de vergunning...

dan is het wel handig als het bedrijf het bevoegd

gezag op de hoogte stelt van dat soort wijzigingen.

Daarvoor kun je dus een informatieplicht

als voorschrift in de vergunning opnemen.

Zo'n informatieplicht noem ik liever geen melding,

want meldingen horen bij de algemene regels.

In het Bal is ook bepaald dat de meldplichten

niet gelden als er een vergunning aan de orde is.

Waar je verder op moet letten, is dat

een goedkeuring van aangeleverde informatie...

een besluit kan opleveren, dus wees

voorzichtig met dat soort goedkeuringen.

Als je kiest om de goedkeuring in te voeren,

zorg er dan voor dat het duidelijk is...

of tegen die goedkeuring bezwaar mogelijk is

en of daar beroep tegen openstaat.

Beeldtekst: Gelijkwaardigheid.

Als je in de vergunning voor een complex bedrijf

middelvoorschriften opneemt...

dan kun je ook nadenken over

het toestaan van gelijkwaardige maatregelen.

Artikel 4.7 van de wet biedt voor algemene regels

al de mogelijkheid...

om als er een middelvoorschrift

wordt voorgeschreven...

gelijkwaardige maatregelen toe te passen.

Vaak is er dan wel een voorafgaande toestemming vereist.

Ook als je in de vergunning

voorschriften opneemt...

middelvoorschriften, verplichte maatregelen,

dan kun je nadenken of het mogelijk is...

dat het bedrijf in plaats daarvan

een gelijkwaardige maatregel treft.

Als je dat toestaat in de vergunningvoorschriften...

kun je daar ook weer

een informatieplicht aan koppelen.

Dat het bevoegd gezag wordt geïnformeerd over

het toepassen van een gelijkwaardige maatregel...

of zelfs een instemming, een voorafgaande

instemming, met die gelijkwaardige maatregel.

Beeldtekst: Omgevingsplan en omgevingsvergunning.

Een nieuw element in het stelsel is...

de verhouding tussen de omgevingsvergunning

voor complexe bedrijven en het omgevingsplan.

In het omgevingsplan komen, anders dan in

het bestemmingsplan, ook milieuregels te staan.

Het omgevingsplan bevat straks de regels over

geluid, geur, trillingen en externe veiligheid.

Bij het maken van een vergunning voor een

complex bedrijf moet je daarmee rekening houden.

Het omgevingsplan speelt onder andere een rol bij

het bepalen van wat significante verontreiniging is.

Als je een vergunning maakt, dan moet je op

basis van regels in het omgevingsplan bepalen...

in hoeverre verontreiniging significant kan zijn.

Daarnaast moet je het omgevingsplan hanteren

bij het bepalen van de locaties en gebouwen...

die je gebruikt in de toets

op externe veiligheid en geluidhinder.

Alleen locaties en gebouwen die in

overeenstemming zijn met het omgevingsplan...

worden op die manier getoetst.

Het kan dan voorkomen

dat de omgevingsplanregels

niet helemaal passen bij de milieuregels

die je voor het bedrijf zou willen stellen.

Als dat zo is, kun je afwijken

van het omgevingsplan met een vergunning.

Dat noemen we dan de vergunning voor

de omgevingsplanactiviteit: OPA-vergunning.

Beeldtekst: Bal-paragrafen van toepassing verklaren.

In de richtingaanwijzer van het Bal voor

complexe bedrijven is spaarzaam omgegaan...

met het aanwijzen van paragrafen

met algemene regels voor complexe bedrijven.

Maar er kunnen in hoofdstuk 4 van het Bal

verschillende paragrafen met regels staan...

die je ook nuttig vindt voor de vergunning.

Dan heb je twee keuzes

om die van toepassing te verklaren.

De ene manier is

om ze over te schrijven in de vergunning.

Dan maak je dus een letterlijke kopie

van de regels van het Bal in de vergunning.

Dat is, kun je zeggen,

een statische vorm van verwijzing.

Een tweede optie is om artikelen van het Bal

van overeenkomstige toepassing te verklaren.

Dat is een dynamische verwijzing.

Als de artikelen van het Bal wijzigen, dan

werkt die wijziging direct door in de vergunning.

Let erop dat als je verwijst...

je dan altijd verwijst naar specifieke artikelen

en niet naar hele paragrafen van het Bal.

Want in die paragrafen

staat altijd een meldplicht...

en de meldplichten zijn niet van toepassing

voor vergunningplichtige situaties.

Daarom is het niet handig

om naar een hele paragraaf te verwijzen.

Beeldtekst: Schurende regels.

De vergunning voor het complexe bedrijf bevat

niet alle voorschriften die voor dat bedrijf gelden.

Naast de vergunning gelden

ook nog de algemene rijksregels.

Er zijn niet veel paragrafen met algemene

rijksregels aangewezen voor complexe bedrijven...

maar ze zijn er wel, en dat zijn dus

voorschriften buiten de vergunning...

waar het bedrijf zich ook aan moet houden.

Daarnaast zullen er regels staan

in het omgevingsplan van de gemeente...

de omgevingsverordening van de provincie

en in de waterschapsverordening.

Al die regels gelden naast elkaar.

Dan kan het voorkomen dat de regels

niet helemaal goed bij elkaar passen.

Er kan sprake zijn van strengere

en minder strenge regels...

en in dat geval geldt de strengste regel.

Maar dat is voor het bedrijf niet altijd

de meest duidelijke situatie...

dus wellicht wil je dat aanpassen.

Als het gaat om tegenstrijdige regels

die in het omgevingsplan staan...

dan kun je daar de vergunning voor gebruiken.

En dan wel de vergunning

voor het afwijken van het omgevingsplan...

oftewel de vergunning

voor de omgevingsplanactiviteit.

Zo'n vergunning

om te kunnen afwijken van regels...

staat niet standaard

in de waterschapsverordening...

en ook niet in de omgevingsverordening.

Wat je wel kunt hebben...

is dat die verordeningen de mogelijkheid bieden

om maatwerkvoorschriften te stellen...

waarmee je de regels kunt aanpassen.

Als dat zo is...

dan kun je zo'n maatwerkvoorschrift gebruiken

om tegenstrijdige regels op elkaar af te stemmen.

Als die bevoegdheid ontbreekt, dan moet je vragen

om aanpassing van de verordening...

zodat de regels alsnog op elkaar aansluiten.

Beeldtekst: Handreiking omgevingsvergunning 2.0

Ik heb jullie verteld over nieuwe elementen

in de vergunningverlening onder de Omgevingswet.

Daar valt eigenlijk nog veel meer

over te vertellen...

maar daarvoor verwijs ik jullie naar

de Handreiking omgevingsvergunning 2.0.

Beeldtekst: Aan de slag met de Omgevingswet.

www.aandeslagmetdeomgevingswet.nl

Het programma Aan de slag met de Omgevingswet is een initiatief van de VNG, het IPO, de UvW en het Rijk.