Samenwerking en vertrouwen staan centraal in de Omgevingswet. Dat lijkt misschien vanzelfsprekend, maar binnen veel organisaties valt er nog winst te behalen op dit gebied. Hiervoor komt de werkvorm Scrum als geroepen, zegt Scrum Master Bas Douma.
Agile werken
Van oudsher is Scrum een flexibele methode om software te ontwikkelen, maar tegenwoordig wordt ze bij allerlei soorten projecten toegepast. Het is een aanpak volgens het agile werken. Typerend is dat leden van een organisatie optrekken in multidisciplinaire teams. Iedereen is betrokken bij het plannen, verdelen en uitvoeren van de taken. In korte ‘sprints’ van 1 tot 4 weken werken de teamleden steeds naar een concreet doel en product toe. Dagelijks bespreken ze hoe het gaat: kort, krachtig, gericht op voortgang en resultaat, aldus Douma. Hij dook jaren geleden al in deze methode en mag zich tegenwoordig Scrum Master noemen.
Altijd zichtbaar
De Omgevingswet is pas over een tijdje van kracht, maar veel organisaties bereiden zich al voor op wat er komen gaat. Scrum komt hierbij goed van pas, vindt Douma: ‘De Omgevingswet brengt een cultuurverandering met zich mee. In aanloop naar de wet moeten partijen directer met elkaar samenwerken aan complexe vraagstukken in de ruimtelijke omgeving. Complex wil in dit geval ook zeggen: nog niet wetend hoe alles gaat lopen. Scrum is in zo’n geval heel effectief. In plaats van apart te werken aan hetzelfde project, doen professionals het direct samen. Ze bedenken wat er moet gebeuren binnen het project en zijn verantwoordelijk voor een succesvolle uitvoering. Alle activiteiten en beoogde producten schrijven ze op post-its. Het complete projectplan is altijd zichtbaar op de wand. En daardoor snel aan te passen als er nieuwe inzichten of ontwikkelingen zijn. Het resultaat is daardoor transparant voor de hele organisatie en van iedereen.’
Afstanden verkleinen
De werkvorm brengt meer voordelen met zich mee, zegt Douma. ‘Iemands functie of positie in de organisatie doet er ineens niet zo veel meer toe. Competenties zijn veel meer van belang. Daardoor lukt het soms om de afstanden binnen organisaties te verkleinen. Vooral in grote ambtelijke organisaties zijn die vaak fors. Het gebeurt al snel dat een senior vindt dat hij meer te zeggen heeft dan een junior.
Soms moeilijk
Maar Scrum is absoluut geen heilige graal, benadrukt Douma: ‘Als Scrum Master zie ik regelmatig dat mensen het moeilijk vinden om op zo’n directe manier samen te werken met collega’s van andere afdelingen of organisaties. Mensen moeten de werkvormen die zij al jaren gebruiken, ineens loslaten. Dat kan spanningen en onbegrip opleveren. Ook op individueel gebied. Niet iedereen is ervoor in de wieg gelegd. Maar als het lukt om echt iets samen realiseren, met ieders professionele inzet, werkt dat zeer aanstekelijk en smaakt het al snel naar meer is mijn ervaring.’
Kans om het anders te doen
Douma: ‘Als je besluit om Scrum in te voeren als werkvorm binnen je organisatie, is het heel belangrijk dat er één duidelijke opdrachtgever is. Die opdrachtgever moet van te voren hele duidelijke kaders schetsen. Met de wetsverandering in het vooruitzicht komt er veel op de overheden af. Het kan daardoor lastig zijn om óók nog een nieuwe werkvorm te introduceren. Dat is dan dubbel nieuw. Ik zie mensen dan ook weleens afhaken omdat ze het te veel vinden, te afwijkend. Dat is zonde, want ik denk dat zo’n verandering juist een kans is om het een en ander eens flink om te gooien.’
