Invloed van andere instrumenten en overheden op het omgevingsplan
Het omgevingsplan van de gemeente bevat de regels voor de fysieke leefomgeving op gemeentelijk niveau. Verschillende instrumenten en overheden hebben invloed op het omgevingsplan.
Beïnvloedende instrumenten
Instrumenten die invloed hebben op het omgevingsplan van de gemeente, zijn:
- Omgevingsvisie
- Instructieregel Rijk of provincie
- Instructie Rijk of provincie
- Projectbesluit Rijk, provincie of waterschap
- Waterschapsverordening waterschap
Achtereenvolgens werken we iedere mogelijkheid uit.
Omgevingsvisie
De gemeentelijke omgevingsvisie bevat het langetermijnbeleid van de gemeente en is een belangrijk kader voor het omgevingsplan.
Instructieregel Rijk of provincie
In het Besluit kwaliteit leefomgeving (Bkl) stelt het Rijk in hoofdstuk 5 instructieregels voor het omgevingsplan. Deze instructieregels bepalen voor een deel de inhoud van het omgevingsplan. Ook de provincie kan instructieregels stellen voor het omgevingsplan. Deze instructieregels zet de provincie in de omgevingsverordening Klik hier voor uitleg over dit begrip (opent in popup).
Toegedeelde functie in een omgevingsverordening
In een omgevingsverordening kan ook een toegedeelde functie staan, zoals een provinciaal stiltegebied. Dit kan gevolgen hebben voor de mogelijkheden die gemeenten hebben in hun omgevingsplan.
Instructie Rijk of provincie
Het Rijk kan aan de gemeente een instructie Klik hier voor uitleg over dit begrip (opent in popup) geven om specifieke regels in het omgevingsplan aan te passen. Hiermee geeft het Rijk aan hoe een gemeente een bepaalde taak moet uitvoeren.
Voorbeeld instructie Rijk richting gemeente
Een voorbeeld van een instructie van het Rijk is om in een leegstaand gemeentelijk gebouw de huisvesting van vluchtelingen mogelijk te maken. De instructie kan een instrument zijn omdat het om een nationaal belang gaat (de verdeling van vluchtelingen over Nederland), terwijl de oplossingen lokaal voorhanden zijn (het leeg staan van specifieke panden). Met het instrument instructie kan het Rijk probleem en oplossing snel aan elkaar koppelen.
Ook de provincie kan aan de gemeente een instructie geven om specifieke regels in het omgevingsplan aan te passen. De Omgevingswet heeft het specifiek over het evenwichtig toedelen van functies aan locaties Klik hier voor uitleg over dit begrip (opent in popup).
Voorbeeld instructie provincie richting gemeente
De realisatie van een provinciale weg zorgt ervoor dat een aantal woningen niet meer geschikt zijn voor bewoning. Slopen van deze gebouwen is niet nodig want ze kunnen nog worden gebruikt voor andere, niet-kwetsbare functies. Dit kan een gemeentelijke beleidsafweging zijn. De provincie kan dan een instructie geven die de gemeente opdraagt het omgevingsplan te wijzigen op een zodanige manier dat de kwetsbare functie niet langer is toegestaan. De invulling wat er wel is toegestaan, is dan aan de gemeente.
Duidelijk is wel dat de weg van de instructie niet de meest gewenste is. De Omgevingswet geeft juist aan om in overleg te gaan met elkaar en om zoveel mogelijk via algemene regels zaken te regelen.
De instructie heeft pas gevolgen als de gemeente deze heeft opgevolgd.
Projectbesluit Rijk, provincie of waterschap
Het projectbesluit Klik hier voor uitleg over dit begrip (opent in popup) is een instrument waarmee het Rijk, de provincie of het waterschap toestemming kan geven voor concrete projecten in de fysieke leefomgeving. Bijvoorbeeld de aanleg van een autosnelweg (rijksweg), een provinciale weg of de verbreding van een dijk. Het projectbesluit kan de regels van een gemeentelijk omgevingsplan direct wijzigen. Dit gebeurt als de regels van het omgevingsplan in strijd zijn met die van het projectbesluit.
Waterschapsverordening waterschap
Het omgevingsplan van de gemeente bevat samen met de waterschapsverordening Klik hier voor uitleg over dit begrip (opent in popup) van het waterschap de regels voor de fysieke leefomgeving op lokaal niveau. Het omgevingsplan en de waterschapsverordening moeten dus goed op elkaar aansluiten. De regels moeten elkaar aanvullen. Er staat bijvoorbeeld in hoe beide bestuurslagen met de lozing van hemelwater omgaan. Zo kan een waterschap in haar waterschapsverordening bijvoorbeeld ruimte bieden voor regenwaterlozingen op het oppervlaktewater. Daardoor hoeft een gemeente voor deze lozingen misschien een stuk riolering niet aan te leggen. De gemeente en het waterschap moeten daarvoor samenwerken.
Grafische weergave
Deze afbeelding toont hoe verschillende Omgevingswetsinstrumenten invloed hebben op het omgevingsplan van de gemeente.
Zie ook
Begrip: Omgevingsverordening
De omgevingsverordening bevat alle provinciale regels voor de fysieke leefomgeving. Dit kunnen regels zijn over activiteiten. Bijvoorbeeld regels over activiteiten in natuurgebieden. In uitzonderlijke gevallen kan de provincie ook regels stellen over de toedeling van functies aan locaties.
Lees meer over de omgevingsverordening.
Begrip: Instructie
Een instructie is een eenmalige opdracht van een hoger bestuursorgaan aan een lager bestuursorgaan. Met een instructie wordt aangegeven hoe taken of bevoegdheden moeten worden uitgevoerd en binnen welke termijn. In artikel 2.33 en artikel 2.34 van de Omgevingswet staan de bevoegdheden om instructies te geven.
Lees meer over de instructie.
Begrip: Evenwichtige toedeling van functies aan locaties
Evenwichtige toedeling van functies aan locaties (ETFAL) betekent dat er een balans bestaat tussen verschillende functies die locaties binnen een gebied kunnen vervullen. Deze regels houden meer in dan alleen het bestemmen in een bestemmingsplan. Denk bij een functie bijvoorbeeld aan een netwerkfunctie (kabels en leidingen) of waterbergende functie (milieu).
Lees meer over evenwichtige toedeling van functies aan locaties.
Begrip: Projectbesluit
Om een project uit te voeren, kan de overheid een projectbesluit vaststellen. Dit kan alleen als een overheidsproject of privaat project een publiek belang dient.
Voor sommige projecten bepaalt de Omgevingswet of een andere wet dat er sprake is van een publiek belang. Dan moet de overheid een projectbesluit vaststellen.
Lees meer op Projectbesluit.
Begrip: Waterschapsverordening
De waterschapsverordening bevat regels specifiek gericht op het watersysteem en waterstaatswerken binnen het beheergebied van een waterschap. Samen met het omgevingsplan bevat de waterschapsverordening de regels voor de fysieke leefomgeving op lokaal niveau.
Lees meer over de waterschapsverordening.