Bruidsschat omgevingsplan

In hoofdstuk 1 van het tijdelijk deel van het omgevingsplan voegt het Rijk begripsbepalingen in. De inhoudelijke regels staan in hoofdstuk 22 van het tijdelijk deel van het omgevingsplan.

Afdeling 22.1 bevat een aantal algemene bepalingen. Verder bestaat de bruidsschat voor het omgevingsplan bestaat uit 4 delen:

1. bouwwerken, open erven en terreinen (afdeling 22.2)
2. milieubelastende activiteiten (afdeling 22.3)
3. aanleggen of wijzigen van wegen of spoorwegen zonder geluidproductieplafond (afdeling 22.4) Deze afdeling is nog niet gevuld.
4. gemeentelijke vergunningen (afdeling 22.5)

Bruidsschat bouwwerken, open erven en terreinen

Met de inwerkingtreding van de Omgevingswet vervallen sommige regels over bouwwerken, open erven en terreinen. De regels komen vooral uit het Bouwbesluit 2012 en de Regeling bouwbesluit 2012.

Specifieke zorgplicht bouwwerken, open erven en terreinen

Deze zorgplichten verplichten om maatregelen te nemen die gevaar voor de gezondheid en veiligheid tegengaan. Ook de maatregelen die iemand moet nemen om hinder voor de omgeving tegen te gaan, vallen onder de specifieke zorgplicht. Hinder voor de omgeving is bijvoorbeeld stank, lawaai of rook. Verder moet een bouwwerk, erf of open terrein in een nette staat verkeren. Zodat geen hinder of gevaarlijke situatie ontstaat.

De specifieke zorgplicht geldt voor degene die een bouwwerk, open erf of terrein zelf gebruikt. Bijvoorbeeld een huurder. Maar geldt ook voor degene die het bouwwerk, er of terrein laat gebruiken. Bijvoorbeeld de verhuurder.

De specifieke zorgplicht voor het gebruik van een bouwwerk gaat niet over het brandveilig gebruik van het bouwwerk. Dat is al uitputtend geregeld in afdeling 6.2 van het Besluit bouwwerken leefomgeving (Bbl).

Specifieke zorgplicht bouw- en sloopwerkzaamheden

Deze zorgplicht geldt voor degene die bouwt of sloopt. Die persoon moet maatregelen nemen om nadelige gevolgen te voorkomen voor nabijgelegen wegen, werken of roerende zaken. Nadelige gevolgen zijn schade, hinder of overlast.

De zorgplicht richt zich niet op nadelige gevolgen voor personen. Het Bbl bevat wel regels om nadelige gevolgen door bouw- of sloopwerkzaamheden voor personen in de fysieke leefomgeving te voorkomen.

Inhoudelijke regels over bouwwerken, open erven en terreinen

De bruidsschat plaatst in het omgevingsplan inhoudelijke regels over bouwwerken, open erven en terreinen.

Rooilijnen, grenzen bebouwing en straatpeil

De bruidsschat regelt het uitzetten van rooilijnen, bebouwingsgrenzen en het straatpeil. Vergunningplichtige bouwwerkzaamheden mogen niet beginnen voordat deze uitgezet. Vergunningplichtige bouwwerkzaamheden kunnen een bouwactiviteit of een omgevingsplanactiviteit zijn. Deze regel geldt alleen als voor het uitvoeren van de bouwwerkzaamheid het uitzetten van rooilijn, bebouwingsgrens of straatpeil nodig is.

Welstand

Deze regel houdt in dat het uiterlijk van een bouwwerk "niet in ernstige mate in strijd mag zijn met redelijke eisen van welstand". Welstand gaat over hoe de uiterlijke kenmerken van een bouwwerk in de omgeving passen. Denk aan vorm, kleur of gebruikte materialen. De redelijke eisen van welstand zijn uitgewerkt in de welstandsnota van de gemeente.

Heeft de gemeente geen welstandsnota en ook geen beleidsregels voor de beoordeling van het uiterlijk van bouwwerken? Dan is de regel in de bruidsschat niet van toepassing. De regelt geldt ook niet bij een bouwwerk of in een gebied dat de gemeente als welstandsvrij heeft aangewezen.

Bij een nieuw bouwwerk, waarvoor het omgevingsplan een vergunning vereist, vindt de toetsing aan welstandseisen plaats bij het beoordelen van de aanvraag om vergunning.

Distributienetten voor elektriciteit, gas, drinkwater en warmte

De regels over distributienetten voor elektriciteit, gas, drinkwater en warmte geven aan wanneer een bouwwerk moet aansluiten op een distributienet. Onder deze aansluitplicht valt alleen het aanbrengen van technische voorzieningen voor het betrekken van elektriciteit, gas, drinkwater of warmte. En dus niet het daadwerkelijk leveren ervan. De regels geven ook geen technische eisen waaraan de voorziening moet voldoen. Als de voorziening aanwezig is, gelden hiervoor de regels van het Bbl.

Rioolaansluiting

De regel over een rioolaansluiting geeft technische eisen waaraan een voorziening voor het afvoeren van huishoudelijk afvalwater en hemelwater moet voldoen. De regels geven dus geen plicht voor het aanbrengen van een rioolaansluiting.

Bereikbaarheid voor hulpdiensten, opstelplaats brandweer en bluswatervoorziening

Regels over de bereikbaarheid geven aan wanneer een verbindingsweg aanwezig moet zijn voor hulpdiensten. Ze geven ook de eisen waaraan de verbindingsweg moet voldoen. Een verbindingsweg is een weg tussen de openbare weg en de toegang tot het bouwwerk.

De regels voor een opstelplaats voor de brandweer geeft aan wanneer deze aanwezig moet zijn. Ook staat erin aan welke eisen de opstelplaats moet voldoen.

De regels gelden alleen voor bouwwerken waar mensen verblijven.

Deze regel over een bluswatervoorziening geeft aan wanneer deze voor de brandweer aanwezig moet zijn in of bij een bouwwerk. En aan welke eisen die bluswatervoorziening moet voldoen. Een bluswatervoorziening is bijvoorbeeld een aansluiting op het leidingnet voor bluswater zoals een brandkraan. Of een watervoorraad zoals een reservoir of oppervlaktewater.

Overbewoning en bouwvalligheid

Om risico's voor de gezondheid van bewoners te voorkomen is een regel over overbewoning opgenomen in de bruidsschat.

Ook bevat de bruidsschat regels voor een verbod op het gebruik van een bouwwerk, open erf of terrein als het gebruik onveilig is vanwege een nabijgelegen bouwvallig bouwwerk.

Opslag brandgevaarlijke stoffen op een open erf of terrein

Deze regels gaan over het opslaan van brandgevaarlijke stoffen op een open erf of terrein nabij een bouwwerk. De regels gaan niet over de opslag van brandgevaarlijke stoffen in of op bouwwerken. Voor het opslaan van beperkte hoeveelheden daarvan staan regels in het Bbl. Bij grotere hoeveelheden gelden regels van het Bal.

Archeologisch onderzoek

Deze regels geven aan wanneer de omgevingsplanregels over het uitvoeren van archeologisch onderzoek niet gelden.

Vergunningregels voor bouwwerk en omgevingsplanactiviteit die uit het bouwen bestaat

Deze regels gaan over:

• Het bouwen van een bouwwerk. Het gaat dan om de ruimtelijke aspecten zoals het uiterlijk of locatie van het bouwwerk.
• Het in stand houden van een te bouwen bouwwerk.
• Het gebruiken van een te bouwen bouwwerk.

De regels van de bruidsschat voorzien elk omgevingsplan van een binnenplanse vergunningplicht voor deze activiteiten. De vergunningplicht is vergelijkbaar met de vergunningplicht uit de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo). In de bruidsschat staan ook uitzonderingen op deze vergunningplicht. En welke aanvraagvereisten en beoordelingsregels er gelden.

Maatwerkvoorschriften bouwwerken, open erven en terreinen

De bruidsschat biedt een ruime mogelijkheid om maatwerkvoorschriften te stellen over de bruidsschatregels voor bouwwerken, open erven en terreinen.

Overgangsrecht voor (voorbeschermde) gemeentelijke monumenten

Een gemeentelijke verordening kan een gemeentelijk monument of archeologisch monument aanwijzen. De verordening kan ook regels bevatten die het monument beschermd in de periode dat de aanwijzing in procedure is (voorbescherming). In de bruidsschat is overgangsrecht voor deze voorbescherming geregeld.

Het overgangsrecht houdt in dat sommige bruidsschatregels deze monumenten beschouwen als gemeentelijk monument en voorbeschermd gemeentelijk monument. De omschrijving van die begrippen staat in het Bbl en geldt ook in het omgevingsplan.

Dit overgangsrecht geldt totdat het omgevingsplan de functieaanduiding 'gemeentelijk monument' geeft. Of totdat het omgevingsplan een voorbeschermingsregel heeft die voorafgaat aan de functieaanduiding. Het overgangsrecht vervalt ook als de gemeente afziet van de aanwijzing als monument.

Geen strijd met ruimtelijke regels

Naast de rijksregels die via de bruidsschat in het omgevingsplan belanden, komen er ook ruimtelijke regels in het omgevingsplan. Ruimtelijke regels zijn afkomstig uit de 'oude' bestaande ruimtelijke regelgeving. Bijvoorbeeld regels uit bestemmingsplannen of inpassingsplannen. Die ruimtelijke regels staan in het tijdelijk deel van het omgevingsplan.

De rijksregels in de bruidsschat kunnen in strijd zijn met de ruimtelijke regels in het tijdelijk deel van het omgevingsplan. Als dit zo is, dan geldt de bruidsschatregel niet. Tenzij het een regel is in paragraaf 22.2.7.3 van het omgevingsplan. Die afdeling gaat over bijbehorende bouwwerken en erf- of terreinafscheidingen. De regels in die afdeling gelden altijd, ongeacht wat er eventueel in het omgevingsplan anders over is bepaald.

Bruidsschat milieubelastende activiteiten

De regels voor milieubelastende activiteiten die naar het omgevingsplan gaan, gaan vooral over activiteiten met lokale effecten. Denk aan activiteiten als horeca en het kleinschalig houden van dieren. Of de lozing op de riolering (dit heet indirecte lozing) of de bodem. Maar het kan ook gaan om regels voor een thema zoals geluid, trillingen en geur. De regels over milieubelastende activiteiten die naar het omgevingsplan gaan komen vooral uit het Activiteitenbesluit en de Activiteitenregeling.

Verhuistabel rijksregels - bruidsschat

De verhuistabel rijksregels - bruidsschat geeft aan waar in de bruidsschat de overgedragen rijksregels uit het Activiteitenbesluit en de Activiteitenregeling staan. Ook staat in de tabel of een regel is vervangen door een specifieke zorgplicht of een algemene maatwerkmogelijkheid.

• Verhuistabel rijksregels - bruidsschat (xlsx, 149 kB)

Bruidsschatregels gelden niet altijd bij een vergunning onder oud recht

Is er vóór de inwerkingtreding van de Omgevingswet een vergunning afgegeven of aangevraagd voor een activiteit? En wijst het Besluit activiteiten leefomgeving (Bal) die activiteit aan als vergunningplichtige milieubelastende activiteit? Zo'n vergunning kan voorschriften bevatten voor een onderwerp dat naar het omgevingsplan is verschoven. Voor dat onderwerp gelden dan de vergunningvoorschriften voor die milieubelastende activiteit. De bruidsschatregels gelden dan niet voor dat onderwerp.

Specifieke zorgplicht

In de bruidsschat staat een specifieke zorgplicht voor milieubelastende activiteiten. Die is vrijwel gelijk aan de specifieke zorgplicht van artikel 2.11 van het Bal. De specifieke zorgplicht geldt voor alle milieubelastende activiteiten die de bruidsschat regelt, en waarvoor niet al een specifieke zorgplicht is gesteld in het Bal. Ook als er algemene regels in het omgevingsplan staan voor die activiteit. En ook als er vergunningvoorschriften gelden voor die activiteit.

Meer informatie staat op de pagina Specifieke zorgplicht milieubelastende activiteit.

Vergunningplichten

De bruidsschat bevat een aantal vergunningplichten voor milieubelastende activiteiten met bijbehorende aanvraagvereisten en beoordelingsregels. Het gaat hier om vergunningplichten voor activiteiten met een lokale problematiek. Denk aan polyesterharsverwerking (geur) of het tanken van LPG (veiligheid). De vergunningplichten, aanvraagvereisten en beoordelingsregels staan in paragraaf 22.3.26 van het tijdelijk deel van het omgevingsplan.

Informeren bevoegd gezag

In de bruidsschat staat welke gegevens en bescheiden naar het bevoegd gezag gestuurd moeten worden. Die staan in de artikelen 22.44 tot en met 22.46 van het tijdelijk deel van het omgevingsplan. Verder zijn er regels over het informeren van het bevoegd gezag bij een ongewoon voorval. Zie de artikelen 22.47 en 22.48.

Maatwerkvoorschriften milieubelastende activiteiten

De bruidsschat bevat een algemene mogelijkheid om met maatwerkvoorschriften af te wijken van de milieuregels in de bruidsschat of deze aan te vullen (artikel 22.43 van het tijdelijk deel van het omgevingsplan). Ook kan het bevoegd gezag hiermee de specifieke zorgplicht verduidelijken. De maatwerkmogelijkheid geldt voor alle onderwerpen en is dus niet beperkt tot bepaalde onderwerpen, zoals in het Activiteitenbesluit.

Meer informatie over maatwerkvoorschriften staat op de pagina Hoofdlijnen maatwerkvoorschrift.

Regels van de bruidsschat gelden soms ook voor milieubelastende activiteiten Bal

Bij de regels van de bruidsschat staat voor welke milieubelastende activiteiten ze gelden. Er zijn 4 varianten:

1. De bruidsschatregels gelden alleen voor milieubelastende activiteiten die niet in het Besluit activiteiten leefomgeving (Bal) worden geregeld. Bijvoorbeeld de regels voor het wassen van voertuigen.
2. De bruidsschatregels gelden voor alle milieubelastende activiteiten. Dus die in het Bal worden geregeld en die lokaal worden geregeld. Dit zijn bijvoorbeeld de regels over hinder door geluid, geur of trillingen.
3. De bruidsschatregels gelden voor functioneel ondersteunende activiteiten bij milieubelastende activiteiten die in het Bal worden geregeld. Bijvoorbeeld de niet-industriële voedselbereiding.
4. De bruidsschatregels gelden alleen voor een milieubelastende activiteit die in het Bal wordt geregeld. Bijvoorbeeld de regels voor lozen bij het maken van betonmortel.

Meer informatie over het toepassingsbereik van de bruidsschatregels staat in de tabel bruidsschat en milieubelastende activiteiten (docx, 27 kB).

Meer informatie over: functioneel ondersteunende activiteiten bij milieubelastende activiteiten Bal

Regels van de bruidsschat en instructieregels Bkl

De gemeente heeft tot eind 2029 de tijd om de regels van de regels van de bruidsschat te laten vervallen. Of ze om te zetten naar regels in het nieuwe deel van het omgevingsplan. De gemeente mag bij het omzetten die regels wijzigen. De regels in het nieuwe deel van het omgevingsplan moeten voldoen aan de eisen van de Omgevingswet. Zo moeten ze in ieder geval voldoen aan de instructieregels van hoofdstuk 5 van het Besluit kwaliteit leefomgeving (Bkl).

In de tabel bruidsschat en instructieregels Bkl (xlsx, 58 kB) staat per milieuregel van de bruidsschat hoe de relatie met de instructieregels voor omgevingsplannen in het Bkl is.

Bruidsschat gemeentelijke vergunningen

Het Rijk regelde de aanvraagvereisten voor een gemeentelijke omgevingsvergunning in de Regeling omgevingsrecht. Het Rijk regelde ook welke voorschriften over archeologische monumentenzorg een gemeentelijke verordening kan bevatten. Deze regels vervallen bij inwerkingtreding van de Omgevingswet.

Aanvraagvereisten omgevingsvergunning

De aanvraagvereisten voor de volgende gemeentelijke omgevingsvergunningen maken deel uit van de bruidsschat:

• uitvoeren van weken of werkzaamheden (Wabo, artikel 2.1, lid 1, onder b)
• gebruiken van locaties of bouwwerken in strijd met het bestemmingsplan (Wabo, artikel 2.1, lid 1, onder c)
• slopen van een bouwwerk in gevallen waarin dat in een bestemmingsplan, beheersverordening of voorbereidingsbesluit is bepaald (Wabo, artikel 2.1, lid 1, onder g)
• gemeentelijk monument slopen, verstoren, verplaatsen of in enig opzicht wijzigen of herstellen, gebruiken of laten gebruiken op een wijze waardoor het wordt ontsierd of in gevaar gebracht (Wabo, artikel 2.1, lid 1, onder b)
• slopen van een bouwwerk in een gemeentelijk stads- of dorpsgezicht (Wabo, artikel 2.2, lid 1, onder c)
• weg aanleggen (Wabo, artikel 2.2, lid 1, onder d)
• maken, hebben of veranderen van een uitweg (Wabo, artikel 2.2, lid 1, onder e)
• hebben van een alarminstallatie in, op of aan een onroerende zaak (Wabo, artikel 2.2, lid 1, onder f)
• vellen van een houtopstand (Wabo, artikel 2.2, lid 1, onder g)
• maken of voeren van handelsreclame op of aan een onroerende zaak (Wabo, artikel 2.2, lid 1, onder h en i)
• opslaan van roerende zaken (Wabo, artikel 2.2, lid 1, onder j en k)

De regels over de aanvraagvereisten zijn tijdelijk. Ze gelden totdat het gemeentelijke vergunningstelsel is opgenomen in het nieuwe deel van het omgevingsplan. Een gemeente kan er ook voor kiezen om een vergunningplicht te laten vervallen en dus niet op te nemen in het nieuwe deel van het omgevingsplan. Dan zijn de aanvraagvereisten uiteraard ook niet meer van toepassing.

Regels over archeologische monumentenzorg

De regels over archeologische monumentenzorg gaan over het uitvoeren van werken (geen bouwwerken) of werkzaamheden die invloed hebben op een archeologisch monument.

Ook gelden er regels voor het bouwen van een bouwwerk. Het omgevingsplan kan voor die activiteit een vergunning eisen vanwege ruimtelijke aspecten. Dit zijn bijvoorbeeld regels over de locatie of het uiterlijk van het bouwwerk.

De regels gelden ook voor het slopen op of in een archeologisch monument.