Zoeken in deze site

Gelijkwaardige maatregel

Onder de Omgevingswet is het bijna altijd mogelijk om in plaats van een in algemene regels voorgeschreven maatregel een 'gelijkwaardige maatregel' te treffen. De gelijkwaardige maatregel moet ten minste hetzelfde resultaat bereiken als de wetgever met de voorgeschreven maatregel heeft beoogd.

Vindplaats regels gelijkwaardige maatregel

Regels over de gelijkwaardige maatregel staan in

  • artikel 4.7 Omgevingswet
  • het Besluit activiteiten leefomgeving (Bal)
  • het Besluit bouwwerken leefomgeving (Bbl)
  • de Omgevingsregeling

In welke gevallen

Degene die een activiteit verricht, kan bijna altijd in plaats van de voorgeschreven maatregel een gelijkwaardige maatregel treffen. Het gaat dan niet alleen om maatregelen die zijn voorgeschreven in het Bal of het Bbl. Maar ook om regels in een omgevingsplan, waterschapsverordening of omgevingsverordening.

Wanneer niet

Algemene regels kunnen het treffen van een gelijkwaardige maatregel verbieden. Dergelijke verboden komen niet voor in het Bal en de bruidsschat van het Invoeringsbesluit Omgevingswet. Het Bbl wijst in artikel 7.6 een aantal gevallen aan waarin het treffen van een gelijkwaardige maatregel is uitgesloten.

Wanneer een maatregel gelijkwaardig is

Een gelijkwaardige maatregel is een maatregel die ten minste hetzelfde resultaat bereikt als de wetgever met de voorgeschreven maatregel heeft beoogd. Het gaat om het doel van de voorgeschreven maatregel. Belangen die de voorgeschreven maatregel niet beoogt te beschermen, zijn voor het beoordelen van de gelijkwaardigheid niet van belang. De gelijkwaardige maatregel moet natuurlijk wel voldoen aan andere regels die gelden voor de activiteit, maar een ander doel dienen. Zo moet bijvoorbeeld een gelijkwaardige milieumaatregel ook voldoen aan bouwregels.

De term 'maatregel' biedt, naast ruimte voor alternatieve middelen, ook de mogelijkheid om bijvoorbeeld gelijkwaardige werkwijzen toe te staan.

De bewijslast van het aantonen van de gelijkwaardigheid ligt bij degene die de activiteit verricht. Niet bij het bevoegd gezag.

Zie voor meer informatie over gelijkwaardigheid binnen het Bal en het Bbl de pagina’s daarover op deze website:

Aanvraag of melding

De hoofdregel voor gelijkwaardigheid is dat degene die een activiteit verricht, voorafgaand toestemming voor een gelijkwaardige maatregel moet vragen bij het bevoegd gezag. Het bevoegd gezag neemt daarop een besluit waartegen bezwaar en beroep open staan.

Algemene regels kunnen van deze hoofdregel afwijken en een gelijkwaardige maatregel zonder voorafgaande toestemming mogelijk maken. Al dan niet met een daaraan gekoppelde meldingsplicht.

Bevoegd gezag

Het bestuursorgaan dat bevoegd gezag is voor de omgevingsvergunning en/of algemene regels voor een activiteit, is ook bevoegd gezag voor het verlenen van toestemming om een gelijkwaardige maatregel te treffen. Zie artikel 4.8 en 4.9 Omgevingswet.



Begrip: Algemene regels

Alle overheden kunnen algemene regels vaststellen. Ook algemene regels over de fysieke leefomgeving. Algemene regels zijn regels die voor iedereen gelden. Met 'iedereen' bedoelen we iedereen die iets doet of wil doen waarop de regels van toepassing zijn.

De algemene rijksregels voor de fysieke leefomgeving staan in de Omgevingswet, de Algemene Maatregelen van Bestuur (AMvB's) bij de Omgevingswet en de Omgevingsregeling. Er zijn 4 AMvB's. In het Besluit activiteiten leefomgeving (Bal) staan de algemene regels voor activiteiten. In het Besluit bouwwerken leefomgeving (Bbl) staan de algemene regels over het bouwen, verbouwen, in stand houden gebruiken en slopen van bouwwerken. In het Omgevingsbesluit (Ob) staan algemene regels over procedures. En in het Besluit kwaliteit leefomgeving (Bkl) staan algemene regels die zich richten op overheden.

In de Algemene Maatregelen van Bestuur is ook opgenomen wie verantwoordelijk is voor de handhaving van de algemene rijksregels. Dat kunnen alle verschillende overheidslagen zijn.

De gemeentelijke algemene regels over de fysieke leefomgeving staan in het omgevingsplan.

De provinciale algemene regels over de fysieke leefomgeving staan in de omgevingsverordening.

De algemene waterschapsregels over de fysieke leefomgeving staan in de waterschapsverordening.

Daarnaast kan een bevoegd gezag altijd verordeningen maken. Een voorbeeld daarvan is de Algemene Plaatselijke Verordening (APV) van een gemeente. Dat zijn ook algemene regels. Een deel van de APV zal in het omgevingsplan komen, maar er zullen ook zeker andere verordeningen blijven