Verbouw

Definitie verbouw in het Bbl

Onder verbouw verstaat het Bbl het gedeeltelijk vernieuwen, veranderen of vergroten van een bestaand bouwwerk.

Van gedeeltelijk vernieuwen is bijvoorbeeld sprake als een gebouw tot op het casco wordt gestript en herbouwd. Of als een of meer onderdelen van het gebouw worden vervangen. Het vernieuwen na sloop, waarbij alleen de oorspronkelijke fundering resteert, valt niet onder verbouw. Dat valt onder nieuwbouw, al biedt artikel 4.6 van het Bbl daarin een mogelijkheid tot maatwerk.

Een aanpassing van (een gedeelte van) het bouwwerk waarbij de contouren van het bouwwerk niet veranderen is een verandering. Bijvoorbeeld interne verbouwingen of het maken van woningen in een kantoorgebouw.

Bij het vergroten van een bouwwerk neemt het bouwwerk in omvang toe en worden de contouren gewijzigd. Bijvoorbeeld bij het maken van een aan- of uitbouw of het plaatsen van een dakkapel.

Niet van toepassing op de hele constructie

De voorschriften zijn alleen van toepassing op het vernieuwen, veranderen en vergroten (artikel 5.4, lid 4). Als bijvoorbeeld bij een bestaande woning een dakraam wordt geplaatst, zijn alleen de regels over verbouw voor het aanbrengen van dat dakraam van toepassing. De onderdelen van de zolderverdieping die niet fysiek veranderen, blijven buiten beschouwing.

In een uitzonderingsgeval wordt wél naar de hele constructie gekeken (artikel 5.9, lid 2). Dat is wanneer door de verbouwing de fundamentele belastingcombinaties op een bestaande bouwconstructie toeneemt.

Soms is voor verbouw een vergunning voor een technische bouwactiviteit nodig.

Rechtens verkregen niveau is vaak het vereiste kwaliteitsniveau

Het te verbouwen (deel van het) bouwwerk moet na verbouwing ten minste hetzelfde kwaliteitsniveau hebben als het ‘rechtens verkregen niveau’. Het rechtens verkregen niveau is het feitelijke kwaliteitsniveau direct voor de verbouwing dat legaal tot stand is gekomen. Legaal houdt in dat het kwaliteitsniveau van het (deel van het) bouwwerk het resultaat is van het voldoen aan wettelijke eisen. Denk bij wettelijke eisen aan voorschriften over het tot stand komen, beheer, controleren en onderhouden van een bouwwerk (of deel daarvan).

Dat het kwaliteitsniveau na verbouwing ten minste hetzelfde is als het rechtens verkregen niveau komt erop neer dat het kwaliteitsniveau na verbouwing niet lager is dan voor de verbouwing.  In de volgende situaties geldt niet het rechtens verkregen niveau:

1. Als afdeling 5.3 van het Bbl anders bepaalt. Zo gelden voor brandveiligheid een aantal nieuwbouweisen uit hoofdstuk 4 van het Bbl (artikelen 5.10 tot en met 5.13) en voor de isolatiewaarde van een uitwendige scheidingsconstructie (Rc) een minimumwaarde van 1,3 (artikel 5.20).
2. Als het rechtens verkregen niveau lager is dan dat voor bestaande bouw. Dan gelden de regels uit hoofdstuk 3 van het Bbl voor bestaande bouw.
3. Als het rechtens verkregen niveau hoger is dan dat voor nieuwbouw. Dan hoeft na verbouwing het kwaliteitsniveau niet hoger te zijn dan het niveau van nieuwbouw
4. Bij het geheel vernieuwen of geheel nieuw aanbrengen van bouwwerkinstallaties. Dan gelden de nieuwbouweisen uit afdeling 4.7 van het Bbl (artikel 5.4, lid 3). Bij gedeeltelijke vernieuwing geldt wel het rechtens verkregen niveau, met als ondergrens het niveau voor bestaande bouw (artikel 5.21).

Bij het verbouwen van een bouwwerk zijn de regels van paragraaf 4.4.2 Milieuprestatie gebouwen niet van toepassing (artikel 5.4, lid 2).

Aantonen rechtens verkregen niveau

De initiatiefnemer moet het rechtens verkregen niveau aantonen. In de meeste gevallen zal dat duidelijk zijn en zal met de verbouw zelfs een hoger niveau worden gerealiseerd. Er is alleen aanvullende informatie nodig als het bevoegd gezag bij een eerste beoordeling twijfelt over het rechtens verkregen niveau. Soms is een uitgebreid historisch onderzoek nodig.

Met het oog op toekomstig gebruik en consumentenwensen kan het verstandig zijn om te kiezen voor een hoger niveau dan het rechtens verkregen niveau.

Voorbeeld aanbouw

Aan een bestaande woning wordt een aanbouw gemaakt. De uitwendige scheidingsconstructie verandert daardoor. Het rechtens verkregen niveau voor de nieuwe uitwendige scheidingsconstructie is het actuele kwaliteitsniveau van de bestaande gevel als dat hoger is dan het niveau van bestaande bouw. Anders geldt het voor bestaande bouw aan te houden kwaliteitsniveau.

Dat betekent dat voor geluidwering en daglichttoetreding minimaal dezelfde kwaliteit van toepassing is als voor de bestaande gevel. In afdeling 5.3 van het Bbl staat een aantal uitzonderingen hierop. Bijvoorbeeld de minimale warmteweerstand (Rc) en de minimale warmtedoorgangscoëfficiënt (u-waarde). Ook deze moeten voldoen aan het rechtens verkregen niveau, maar er geldt wel een minimum bij verbouw van 1,3 en bij vernieuwen of vervangen van isolatielagen nog hogere waarden (artikel 5.20).

Voorbeeld extra verdieping

Bij het verhogen met een verdieping van een kantoorgebouw of een woning geldt ook het uitgangspunt dat het kwaliteitsniveau van het nieuwe dak het rechtens verkregen niveau moet zijn dat gelijk of hoger is dan het niveau voor bestaande bouw. Worden in het nieuwe deel binnenwanden geplaatst, dan zijn dat onderdelen waarop nog geen rechtens verkregen niveau van toepassing is. Voor deze binnenwanden geldt dus het niveau voor bestaande bouw.

Brandmeldinstallatie (BMI)

Stel dat door de nieuwe verdieping ook de bestaande brandmeldinstallatie (BMI) uitgebreid wordt. Ook hier is het rechtens verkregen niveau het uitgangspunt voor het kwaliteitsniveau (artikel 5.4, lid 1). De BMI moet dus minimaal voldoen aan het uitgangspuntendocument van de bestaande installatie. Als dit niveau lager is dan voor bestaande bouw, geldt als ondergrens het niveau van bestaande bouw. Bij het volledig vervangen van de BMI zijn de voorschriften voor nieuwbouw van toepassing (artikel 5.4, lid 3).