Hoofdlijnen aanvullingsspoor grondeigendom

Teksten van het aanvullingsspoor grondeigendom

Het aanvullingsspoor grondeigendom bestaat uit de Aanvullingswet grondeigendom, een aanvullingsbesluit en een aanvullingsregeling. Deze wetgevingsproducten zijn nog in ontwikkeling. Hieronder staan de laatste teksten van het aanvullingsspoor grondeigendom:

• De Aanvullingswet grondeigendom is gepubliceerd in Staatsblad 2020 - 112 (9 april 2020).
• Van het Aanvullingsbesluit grondeigendom is de voorhangversie beschikbaar (oktober 2019).
• Sinds juni 2020 ligt er een concept wijziging van het Aanvullingsbesluit grondeigendom voor publiekrechtelijk afdwingbare financiële bijdragen. Er is een internetconsultatie tot 7 juli 2020. Daarna worden de consultatiereacties verwerkt.
• In december 2019 is een concept van de Aanvullingsregeling grondeigendom gepubliceerd voor de internetconsultatie. De consultatiereacties worden verwerkt.
• Sinds mei 2020 ligt er een concept wijziging van de Aanvullingsregeling grondeigendom voor de gebruiksvergoeding. Hierover is een internetconsultatie geweest en de reacties worden verwerkt.

De aanvullingen en wijzigingen van het stelsel van de Omgevingswet zijn verwerkt in de geconsolideerde teksten van de Omgevingswet, de AMvB's en de regeling.

Doelen aanvullingsspoor grondeigendom

Met de Aanvullingswet zijn regels over grondeigendom opgenomen in de Omgevingswet. En waar mogelijk zijn ze gelijkgetrokken. Zo zijn de regels beter op elkaar afgestemd en duidelijker in het gebruik. Hierdoor wordt het eenvoudiger om de verschillende instrumenten in samenhang te gebruiken.

Bekijk ook het webinar over het aanvullingsspoor grondeigendom.

Instrumenten in de Aanvullingswet grondeigendom

In de Aanvullingswet grondeigendom staan de volgende instrumenten:

• voorkeursrecht (uit de Wet voorkeursrecht gemeenten)
• onteigening (uit de Onteigeningswet)
• landinrichting (uit de Wet inrichting landelijk gebied)
• privaatrechtelijke kavelruil in het landelijk gebied (uit de Wet inrichting landelijk gebied)
• privaatrechtelijke kavelruil in het stedelijk gebied (nieuw)
• kostenverhaal bij gebiedsontwikkeling (was grondexploitatie uit de Wet ruimtelijke ordening)
• financiële bijdragen voor ontwikkelingen van een gebied.

Nieuw vergeleken met de huidige wetgeving

Op een aantal punten wijzigt de Aanvullingswet de regels, vergeleken met de huidige wetgeving. Zo is de onteigeningsprocedure moderner. Er is geen onteigening meer bij Koninklijk Besluit. Een bestuursorgaan neemt nu zelf het onteigeningsbesluit. Dit wordt dan bekrachtigd door de bestuursrechter.

Regels over kostenverhaal

In het wetsvoorstel staan ook regels over kostenverhaal door de overheid. Het gaat om kosten voor het aanleggen van publieke voorzieningen. Bijvoorbeeld wegen, riolering, straatverlichting en groenvoorzieningen.

Door de regels kunnen kosten ook worden verhaald als een gebied organisch wordt ontwikkeld. Of als de regie van de ontwikkeling meer aan initiatiefnemers wordt gelaten. Hierdoor kan de overheid inspelen op huidige en toekomstige ontwikkelingen. Bijvoorbeeld op het gebied van de woningmarkt.

Regeling voor financiële bijdragen

In de Aanvullingswet zit ook een regeling voor publiekrechtelijk afdwingbare financiële bijdragen voor nieuwe ontwikkelingen in een gemeente. Dat is een nieuwe regeling die de Tweede Kamer aan de Aanvullingswet heeft toegevoegd.

Denk aan bijdragen voor de aanleg van nieuwe infrastructuur. Bijvoorbeeld de aanleg van een nieuwe rondweg. Of de aanleg van recreatievoorzieningen, zoals de aanleg van een stadspark.

Overgangsrecht

Voor besluiten uit de oude regelgeving is er overgangsrecht. Genomen besluiten blijven geldig. Procedures die zijn gestart vóór inwerkingtreding van de Omgevingswet, worden afgerond op basis van het oude recht.

Lees meer over het overgangsrecht voor kostenverhaal, onteigening, landinrichting, kavelruil en voorkeursrecht

Intrekken van wetten

Bij het ingaan van de Omgevingswet worden de volgende wetten ingetrokken:

• Wet agrarisch grondverkeer
• Wet inrichting landelijk gebied
• Wet voorkeursrecht gemeenten
• Wet ruimtelijke ordening (via de Invoeringswet)

De Onteigeningswet wordt bijna volledig ingetrokken. Behalve de regels over noodzakelijke onteigening bij een calamiteit (titel III). Die blijven in de Onteigeningswet.

Aanvullingsbesluit grondeigendom

Het Aanvullingsbesluit heeft onder andere regels over de inhoud en vormgeving van een onteigeningsbeschikking. Het Aanvullingsbesluit ligt voor advies bij de Raad van State. Daarna worden de reacties verwerkt.

Intrekken van besluiten

In het Aanvullingsbesluit grondeigendom staat welke besluiten worden ingetrokken bij inwerkingtreding van de Omgevingswet. De regels uit deze besluiten gaan op in de 4 AMvB's van de Omgevingswet.

• Besluit grondbankstelsel
• Besluit inrichting landelijk gebied
• Besluit van 13 juli 1982, houdende aanwijzing van medebetrokken ministers Wet agrarisch grondverkeer (Stb. 1982, 483)
• Besluit van 16 oktober 1981, houdende nadere voorschriften met betrekking tot de omschrijving en aanduiding van het gebied als bedoeld in artikel 3 van de Wet agrarisch grondverkeer (Stb. 1981, 659)
• Besluit van 30 oktober 1981, houdende voorschriften betreffende de samenstelling en de werkwijze van de commissie beheer landbouwgronden (Stb. 1981, 677)
• Besluit voorkeursrecht gemeenten 2010

Aanvullingsregeling grondeigendom

In het aanvullingsspoor grondeigendom zitten niet alleen de Aanvullingswet en het Aanvullingsbesluit. Maar ook de Aanvullingsregeling grondeigendom. In deze regeling staan bijvoorbeeld eisen voor het aanvragen van een onteigeningsbeschikking. En de berekening van de kosten die de overheid in rekening kan brengen bij de initiatiefnemer voor het maken van plannen (zogenoemde plankosten). De internetconsultatie van de Aanvullingsregeling is afgerond. De reacties worden op dit moment verwerkt.

Intrekken van regelingen

In de Aanvullingsregeling grondeigendom staat welke regelingen worden ingetrokken bij inwerkingtreding van de Omgevingswet. De regels uit deze regelingen gaan op in de Omgevingsregeling.

• Regeling herverkaveling
• Regeling inrichting landelijk gebied
• Regeling uitgiftevoorwaarden grondbankstelsel
• Regeling uitkeringen beperkingengebied Schiphol

Dossier Tweede en Eerste Kamer

Lees ook de parlementaire geschiedenis van het Aanvullingsspoor grondeigendom, dossier 35 133, met daarin de Memorie van toelichting bij de Aanvullingswet grondeigendom.