Bodem en programma
Het programma bevat een uitwerking van het te voeren beleid uit de omgevingsvisie. Daarnaast kan het programma een pakket aan maatregelen bevatten om doelen voor de bodem en ondergrond te bereiken, benutten of beschermen. Het programma biedt kansen om het thema bodem in relatie tot maatschappelijke opgaven verder uit te werken samen met andere overheden.
Gezamenlijke programma's
Het instrument (onverplicht) programma Klik hier voor uitleg over dit begrip (opent in popup) leent zich er voor om met andere overheden samen te werken aan een of meerdere (gemeenschappelijk) doelen.
Dit speelt bijvoorbeeld op het vlak van gebiedsgericht grondwaterbeheer. Gemeenten, provincies en waterschappen maken hierin afspraken over de manier waarop ze beheer van grondwater willen aanpakken. Ze hebben daarin ieder eigen bevoegdheden.
In een gezamenlijk programma kondigt elke bestuurslaag de maatregelen aan die nodig zijn om het (gezamenlijke) doel te bereiken. Ook bestuurlijke afspraken of afspraken met andere organisaties kunnen onderdeel zijn van zo'n gezamenlijk programma. De grondslag voor zo'n gezamenlijk programma is artikel 2.2 lid 2 Omgevingswet.
Navigator voor vrijwillig programma
De Navigator voor ontwikkeling vrijwillig programma bodem en grondwater helpt decentrale overheden hun beleid voor bodem en grondwater uit te werken in een vrijwillig programma.
Raakvlakken met verplichte programma's
Voor het beheer van historische grondwaterverontreinigingen kan er een raakvlak zijn met de verplichte waterprogramma's van provincie, waterschap en Rijk. In het kader van de drinkwaterwinning kan het soms nodig zijn historische verontreinigingen aan te pakken. Met name het regionaal waterprogramma van de provincie kan maatregelen bevatten die van invloed zijn op historische grondwaterverontreinigingen.
Overgangsrecht gebiedsgerichte beheerplannen
Gebiedsgerichte beheerplannen vastgesteld onder de Wet bodembescherming worden 4 jaar na de invoering van de Omgevingswet aangemerkt als een (onverplicht) programma. Het overgangsrecht bij de Aanvullingswet bodem regelt dit. Dit betreft een stuk of 10 gebiedsgerichte beheerplannen in Nederland.
Sectorale en themagerichte programma's
Gemeenten kunnen ook een sectoraal bodemprogramma opstellen. Dit hangt wel af van wat er in de omgevingsvisie staat. Denk bijvoorbeeld aan de aanpak van diffuse loodproblematiek in verschillende binnensteden. Het zal echter vaker voorkomen dat het aspect bodem en ondergrond onderdeel vormt van themagerichte/gebiedsgerichte programma's onder de Omgevingswet. Denk daarbij aan de thema's energietransitie en klimaatadaptatie.
Voorbeelden
De gemeente Woerden doet ervaring op met gebiedsgericht grondwaterbeheer. Ze gebruiken het instrument programma als een middel om gezamenlijke doelen met bijbehorende maatregelen te bewerkstelligen.
De gemeente Rotterdam wil met het programma Let op lood voorkomen dat kinderen in aanraking komen met lood. Ze treft daarvoor verschillende maatregelen.
Begrip: Programma
Het programma is een veelzijdig instrument. In een programma geven overheden uitwerking aan het te voeren beleid. Of nemen ze maatregelen op om te voldoen aan een omgevingswaarde. Ook kunnen ze maatregelen opnemen om te voldoen aan andere doelstelling voor de fysieke leefomgeving. Het is (multi)sectoraal of gebiedsgericht te gebruiken en kan samen met andere bestuursorganen worden vastgesteld.
Lees meer over het instrument programma.