Zoeken in deze site

Technische bouwregels voor houtkachels

Het Besluit bouwwerken leefomgeving (Bbl) geeft technische bouwregels voor (hout)kachels. Denk aan eisen voor de afvoer van rook en de toevoer van verbrandingslucht. Vanaf 2022 gelden Europese producteisen voor nieuwe kachels. Gemeenten kunnen het gebruik van kachels reguleren.

Algemene regels in het Bbl

In het Bbl staan onder meer technische regels voor het (ver)bouwen en gebruiken van een woning. Deze regels richten zich op veiligheid, gezondheid, duurzaamheid en bruikbaarheid.

In paragraaf 4.3.8 staan eisen voor de afvoer van rookgas en de toevoer van verbrandingslucht. Een bouwwerk met een (hout)kachel of open haard moet de juiste voorzieningen hebben, zodat de kwaliteit van de binnenlucht niet nadelig is voor de gezondheid (artikel 4.134). Er gelden bijvoorbeeld eisen voor de capaciteit van de afvoer van rookgas (artikel 4.136) en de plaats van de schoorsteen (artikel 4.138).

Plaats van de afvoer van rook (schoorsteen)

Bij nieuwbouw en verbouw gelden de volgende voorwaarden voor de afvoer van rookgas van vaste brandstoffen zoals hout:

  • de uitmonding van de afvoer moet boven het dak liggen
  • de uitmonding van de afvoer moet op minimaal 1 meter van de buren (bouwwerkperceelgrens) liggen

Dit volgt uit de artikelen 4.138 Bbl en 5.4 Bbl. Voor een houtkachel, pelletkachel of open haard is een gevelafvoer dus niet toegestaan. Artikel 4.138 schrijft ook een minimale verdunningsfactor voor de rook van verbrandingstoestellen voor. Dit is om te voorkomen dat deze rook weer onverdund het gebouw ingezogen kan worden.

Voor bestaande bouw zijn de eisen aan de afvoer van rookgas minder specifiek (artikel 3.74 tot en met 3.76).

Afvoerhoogte

Voor de bepaling van de afvoerhoogte van de rookgassen worden de normen NEN 2757 (nieuwbouw/verbouw) en NEN 8757 (bestaande bouw) gebruikt.

Bij toepassing van de NEN-norm 2757 is de vereiste afvoerhoogte over de gehele daklijn een halve meter boven nokhoogte. Dat blijkt uit het kennisdocument Gezondheids- en hindereffecten door houtkachels van particulieren van de Stichting Advisering Bestuursrechtspraak (STAB) uit 2019. Begin 2020 is NEN2757 vernieuwd, met duidelijkere en verscherpte normen voor de rookgasafvoer van vaste brandstoffen.

Bij bestaande bouw mogen de rookgassen nog wel onder nokhoogte worden afgevoerd (NEN 8757).

Europese producteisen voor nieuwe kachels

Voor nieuwe particuliere kachels gaat in Europa vanaf 2022 een strenger productbeleid gelden (Eco-design richtlijn, bijlage II). Er mogen alleen toestellen op de markt komen die aan de typekeureisen voldoen. Als een kachel aan de typekeureisen voldoet, mag de fabrikant een CE-markering aanbrengen.

De typekeureisen hebben betrekking op het rendement, de veiligheidsaspecten en de uitstoot (emissies).

Mogelijkheden voor lokale regels

Een gemeente kan de installatie of aanwezigheid van houtkachels niet verbieden. Ook kan een gemeente geen lokale eisen stellen aan het keuren en installeren van een houtkachel. Als aan de technische eisen in het Bbl is voldaan, mag een kachel geplaatst worden. Bovendien zijn houtkachels als product toegestaan op de (Europese) markt.

Wél kan een gemeente het gebruik van houtkachels beïnvloeden. De gemeente kan bijvoorbeeld in het omgevingsplan regels stellen om nadelige gevolgen van die rookgassen te voorkomen of te beperken. Lees hierover meer op de pagina Regels voor houtstook vanuit woningen.

Oogmerken Bbl en omgevingsplan

Mogelijk kunnen gemeenten ook (beperkt) eisen stellen aan bijvoorbeeld de hoogte van de rookafvoer. Want de oogmerken van het Bbl en het omgevingsplan kunnen verschillen. Houtstookregels in het omgevingsplan zullen zich vooral richten op de leefbaarheid en gezondheid van omwonenden en op de bescherming van het milieu (de luchtkwaliteit).

De regels uit paragraaf 4.3.8 Bbl richten zich in de eerste plaats op de eigen gezondheid en de veiligheid van de gebruiker van een woning of ander bouwwerk. En in enige mate ook op bescherming van de buren (zie toelichting bij artikel 4.138). Toch lijken de regels voor schoorsteenhoogte in het Bbl en de toepasselijke NEN-normen niet specifiek bedoeld om de (directe) omgeving te beschermen tegen rookgassen.

Er is dus een zeker ‘schemergebied’: afhankelijk van het oogmerk kunnen gemeenten soms toch regels stellen, die het Bbl aanvullen. Zo heeft de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) heeft in de staalkaart Bestaande woonwijk voor particuliere houtstook onder meer de volgende voorbeeldregel voor het omgevingsplan opgenomen: De uitlaat van de schoorsteen bevindt zich minimaal 0,5 m boven de nok.

Meer informatie