Zoeken in deze site

Kostenverhaal gebiedsontwikkeling

Het bevoegd gezag moet de kosten voor werken, werkzaamheden en maatregelen verhalen op initiatiefnemers die daar profijt van hebben. Dit noemen we kostenverhaal. Het afsluiten van een overeenkomst heeft daarbij de voorkeur. Is er geen overeenkomst dan is de publiekrechtelijke weg verplicht.

Kostenverhaal is verplicht

Overheden zijn verplicht om de kosten voor werken, werkzaamheden en maatregelen naar evenredigheid te verhalen. Dit gebeurt op de initiatiefnemers die profijt hebben van de openbare voorzieningen. Aan die verplichting kan worden voldaan via privaatrechtelijke of publiekrechtelijke weg.

Kostenverhaalsplichtige activiteiten

Kostenverhaal geldt voor kostenverhaalsplichtige activiteiten. Dit zijn:

  • aangewezen bouwactiviteiten
  • aangewezen activiteiten door een nieuw toegedeelde functie

Dit zijn bijvoorbeeld het bouwen van woningen, kantoren en winkels.

Het volledige overzicht kostenverhaalsplichtige activiteiten staat in artikel 8.13 Omgevingsbesluit. Dit artikel wijzigt nog via het Aanvullingsbesluit grondeigendom.

Geen kostenverhaal als overheid eigenaar is

Geen kostenverhaal is er bij gronden die gemeente, provincie of het Rijk in eigendom heeft of in erfpacht uitgeeft. De kosten worden dan verrekend via de gronduitgifte of aanpassing van de erfpachtcanon.

Gemeenteraad, college van B en W, GS en minister bevoegd tot kostenverhaal

De volgende bestuursorganen zijn bevoegd tot kostenverhaal:

  • gemeenteraad bij het omgevingsplan
  • burgemeester en wethouders (B en W) bij een buitenplanse omgevingsplanactiviteit
  • Gedeputeerde Staten (GS) bij een projectbesluit en een buitenplanse omgevingsplanactiviteit
  • de minister die het aangaat bij een projectbesluit en een buitenplanse omgevingsplanactiviteit

Overeenkomst heeft de voorkeur

Kostenverhaal kan geregeld worden via:

  • een overeenkomst
  • publiekrechtelijk

Kostenverhaal via overeenkomst heeft daarbij de voorkeur. Voordeel van de privaatrechtelijke weg is de ruime mate van contractsvrijheid. In de overeenkomst kunnen meer afspraken op maat worden gemaakt.

De kostensoortenlijst  en de wettelijke regeling van het kostenverhaal gelden niet direct voor de overeenkomst. De wettelijke regeling kan wel een schaduwwerking op de overeenkomst hebben. Meer informatie is te vinden op de pagina privaatrechtelijk kostenverhaal; overeenkomst.

Geen overeenkomst dan publiekrechtelijk kostenverhaal

Publiekrechtelijk kostenverhaal is verplicht bij:

  1. de aanwezigheid van kostenverhaalsplichtige activiteiten
  2. als er geen overeenkomst met de initiatiefnemer is afgesloten

Twee systemen van publiekrechtelijk kostenverhaal

De wet biedt twee mogelijkheden van publiekrechtelijk kostenverhaal:

  1. Kostenverhaal voor integrale gebiedsontwikkeling. Dan is er een concreet eindbeeld en tempo van de ontwikkeling. Het tijdvak is bepaald.
  2. Kostenverhaal voor organische gebiedsontwikkeling. Dan ontbreken een concreet tijdvak en eindbeeld.

Kostenverhaal met tijdvak is mogelijk bij een omgevingsplan, omgevingsvergunning voor een buitenplanse omgevingsplanactiviteit of projectbesluit. Kostenverhaal zonder tijdvak is alleen in het omgevingsplan.

Bevoegd gezag kan onder voorwaarden afzien van kostenverhaal

In de volgende drie gevallen kan het bevoegd gezag afzien van kostenverhaal:

  1. Als er minder dan 10.000 euro verhaalbare kosten zijn.
  2. Als er geen verhaalbare kosten zijn voor openbare werken (als bedoeld in A3 tot en met A9 van bijlage IV van het Omgevingsbesluit).
  3. Als er alleen kosten zijn voor de aansluiting op de openbare ruimte of nutsvoorzieningen (artikel 8.14 Omgevingsbesluit).

Informatie over kostenverhaal

Deze pagina bevat algemene informatie over kostenverhaal bij een ruimtelijke ontwikkeling. Dus kostenverhaal bij bouwactiviteiten en bij activiteiten door een gebruikswijziging.