Zoeken in deze site

Vergoeding van schade door een voorkeursrecht

In bepaalde gevallen kunt u voor schade in aanmerking komen voor een vergoeding vanwege een voorkeursrecht. Dit staat in artikel 15.52 van Omgevingswet.

Schadevergoeding in 3 situaties

In 3 situaties kan de eigenaar, vereffenaar of beperkt gerechtigde (de vervreemder) vanwege een voorkeursrecht schadevergoeding eisen van de gemeente, de provincie of het Rijk.

Situatie 1

  • Er is een overdracht van de onroerende zaak aan de gemeente, provincie of het Rijk geweest.
  • De functie waarvoor het voorkeursrecht is gevestigd, is niet tot uitvoering gebracht.
  • Er is een omgevingsplan onherroepelijk geworden, waarin de overheid aan de locatie een functie toedeelt die de vestiging van een voorkeursrecht verhinderd zou hebben. Bijvoorbeeld omdat de nieuwe functie een agrarische functie is. Of omdat het gebruik niet meer strijdig is met de nieuwe functie.

Situatie 2

  • Er is een overdracht van de onroerende zaak aan de gemeente, provincie of het Rijk geweest.
  • Er was sprake van een voorkeursrecht voor een niet-agrarische functie die de overheid nog niet in een omgevingsvisie, programma of omgevingsplan aan de locatie had toegedacht of toegedeeld.
  • Er is vervolgens niet tijdig een omgevingsvisie, programma of omgevingsplan met die functie vastgesteld.

Situatie 3

  • Er is een overdracht van de onroerende zaak aan de gemeente, provincie of het Rijk geweest.
  • Er was een kortdurend voorkeursrecht van het college van burgemeester en wethouders of Gedeputeerde Staten.
  • De gemeenteraad of Provinciale Staten hebben vervolgens niet binnen 3 maanden een voorkeursrecht gevestigd.

Schadevergoeding via bevoegd burgerlijk rechter

De vervreemder kan schadevergoeding eisen bij de burgerlijke rechter die bevoegd is voor het rechtsgebied waar de onroerende zaak ligt. Dit staat in artikel 15.52, lid 2 van de Omgevingswet.

Meer informatie

Meer informatie over het voorkeursrecht is te vinden op de volgende pagina’s:



Begrip: Vervreemder

Een vervreemder is

  1. eigenaar van een onroerende zaak met een voorkeursrecht, die tot vervreemding daarvan wil overgaan
  2. rechthebbende op een recht van opstal, erfpacht, beklemming of vruchtgebruik, waaraan een onroerende zaak met een voorkeursrecht is onderworpen, die tot vervreemding daarvan wil overgaan
  3. degene die bij ontbinding van een gemeenschap met de vereffening is belast, die tot vervreemding van een onroerende zaak met voorkeursrecht wil overgaan.