Maatregel: doorspoelen

Algemeen

Doorspoelen is het doorstromen met water of het vergroten van de afvoercapaciteit van het systeem om een versnelde uitspoeling van nutriënten en fytoplankton te bewerkstelligen.

Deze maatregel wordt vooral toegepast als de externe belasting al in belangrijke mate is gesaneerd en de interne belasting een relatief grote bijdrage levert aan de totale belasting op een meer. In het algemeen kan een meer het beste worden doorgespoeld met relatief nutriënten arm water. Het effect van de maatregel wordt groter, naarmate de nutriëntenconcentraties van het verdunningswater lager zijn dan van het ontvangende water.

Het effect van doorspoelen is drieledig: allereerst vindt verdunning van het ontvangende water plaats. Verder neemt de afvoer van algen en nutriënten toe als gevolg van uitspoeling vanuit het water en sediment. Tevens kan het fosfaat in het sediment worden geïnactiveerd bij een aanvoer van calcium- of nitraatrijk doorspoelwater, doordat door de bufferende werking van deze stoffen de bindingscapaciteit van het sediment voor fosfaat wordt vergroot.

Doel van de maatregel

• Reduceren van de ent van blauwalgen in het voorjaar,
• verlaging van de fosfaatconcentratie in het water,
• verhoging van de bindingscapaciteit van fosfaat.

meren waar de maatregel is toegepast (ga voor een uitgebreide beschrijving naar Onderzoek meren en plassen)

Maatregelen

Lessen

In het Veluwemeer heeft de doorspoeling vooral geleid tot een verlaging van de interne belasting van fosfaat, doordat het hoge calcium- en nitraat gehalte van het doorspoelwater de bindingscapaciteit van het sediment voor fosfaat heeft vergroot. De pH van het water is sterk gedaald.

Alleen in jaren met een ijsbedekking met sneeuw heeft de doorspoeling geleid tot een verlaging van de ent van blauwalgen. In andere jaren was de verblijftijd van het water nog steeds te hoog, zodat de algen voldoende konden groeien om te compenseren voor de uitspoeling.

Kosten van de maatregel

De kosten van deze maatregel kunnen zeer verschillend zijn per meer, afhankelijk van de aanwezigheid van faciliteiten voor het aanleveren van water en de hoeveelheid beschikbaar water. De belangrijkste kosten posten zijn pompstations, pijpleidingen, evt. hydrologische aanpassingen, brandstof en personeel. Bij vrij verval kan deze maatregel echter goedkoop worden toegepast.

Experts

Algemeen:
Rijkswaterstaat Waterdienst

Beheerders met ervaring:
Rijkswaterstaat IJsselmeergebied

Onderzoek/referenties

Hosper, S.H., M.-L. Meijer & J.R. Eulen, 1986. H2O 19: 416-420.

Hosper, H., 1997. Clearing Lakes. Proefschrift Landbouw Universiteit Wageningen.

Jagtman, E., D.T. van der Molen & S. Vermij, 1992. The influence of flushing on nutrient dynamics, composition and density of algae and transparency in Veluwemeer, The Netherlands. Hydrobiologia 233: 187-196.