Ga naar de inhoud
Aan de slag met de Omgevingswet
Zoeken in deze site
Kruimelpad
Home  Thema's  Water  Handreiking Lozingen  Beoordelen informatie aanvraag (lozings)vergunning of maatwerk  Oppervlaktewaterkwaliteit  Ecologie: maatregelen en effecten  Programmatische Aanpak Grote Wateren 
Menu
  • Home
  • Actueel
  • Bijeenkomsten
  • Regelgeving
  • Digitaal stelsel
  • Implementatie
  • Thema's
  • Contact

Werkwijze PAGW

De werkwijze van de Programmatische Aanpak Grote Wateren (PAGW) is gericht op herstel van de natuurlijke dynamiek, verbinding tussen grote wateren en met het achterland en ontwikkeling van leefgebieden voor plant en dier. Daarbij staan innovatie, kennisontwikkeling, adaptatie en een tranchegewijze uitvoering centraal. Het totaal beschikbare budget bedraagt 1,3 tot 2,8 miljard euro.

Verbinden, herstellen en ontwikkelen

Door de voorgestelde 33 projecten uit te voeren is verdere achteruitgang van de ecologische waterkwaliteit te voorkomen en komen de verbeterdoelen voor Natura 2000 binnen bereik. Drie werkwijzen staan daarbij centraal:

  1. waar mogelijk de natuurlijke dynamiek herstellen
  2. de grote wateren (weer) met elkaar en het achterland verbinden
  3. ontbrekende (en eerder verloren) leefgebieden ontwikkelen voor plant en dier

Innovatie

Er zullen ingrepen nodig blijven in natuurlijke processen, bijvoorbeeld om de hoogwaterveiligheid op orde te brengen. Die doen we voortaan op een manier die de natuur zoveel mogelijk ontziet of zelfs versterkt. Alle PAGW-maatregelen worden klimaatrobuust ontworpen. Ze houden rekening met zeespiegelstijging, opwarmend water, droogte en extreme rivierafvoeren.

Daarnaast hebben we binnen het programma nadrukkelijk aandacht voor innovatieve werkwijzen. Voorbeelden van innovatieve maatregelen zijn het bouwen met slib in de Marker Wadden, het ontwikkelen van habitat in combinatie met energieopwekking (bijvoorbeeld zonnepanelen of getijdecentrale) of de pilot met slibsedimentatie in de Eems-Dollard.

Kennisontwikkeling

Aansluitend op het innovatieve karakter van het programma staat ook kennisontwikkeling over het ecologisch functioneren van de grote wateren centraal. Thema’s waaraan de komende jaren aandacht wordt besteed zijn de effecten van klimaatverandering op het ecosysteem, de voedselwebben van de wateren, de veerkrachtigheid van de wateren en uiteraard de effectiviteit van de maatregelen. Deze kennisontwikkeling vormt de basis voor de adaptieve werkwijze van het programma. Relevante onderzoeksrapporten vindt u op de pagina Onderzoeksrapporten PAGW.

Adaptatie

We hanteren voor zowel het programma als de projecten een adaptieve werkwijze. We voeren vanwege het innovatieve karakter veel projecten gefaseerd uit. Na aanleg van een eerste fase monitoren en evalueren we de resultaten en passen we waar nodig het ontwerp voor de tweede fase aan. Het hele programma wordt eens in de 6 jaar geëvalueerd en, als dat nodig is, bijgesteld. Daarmee zit PAGW in eenzelfde cyclus als de stroomgebiedsbeheerplannen (KRW) en de Natura 2000-beheerplannen.

Een voorbeeld om de adaptieve wijze ter verduidelijken is het uitvoeren van zandsuppleties. Rijkswaterstaat heeft ervaring met het technisch ontwerpen en het goed uitvoeren van zandsuppleties. We weten hoe we zand moeten suppleren om de waterveiligheid te vergroten. Maar we weten niet zeker wat het effect van de zandsuppleties op natuur, ecologie, ruimtelijke kwaliteit en economie is. We onderzoeken de effecten en nemen dit mee bij de planning en uitvoering van vervolgprojecten.

Uitvoering in tranches

In 2050 moeten alle projecten zijn uitgevoerd. De projecten worden daarbij in tranches voorbereid en uitgevoerd. Op basis van de verkenning uit 2017 is bepaald welke projecten de hoogste prioriteit hadden en op korte termijn uitvoerbaar leken. Deze projecten vormen samen de eerste tranche PAGW-projecten. In 2019 is daarnaast gestart met de tweede tranche. De ministers van IenW en LNV hebben hier in november 2019 een aantal projecten voor geselecteerd. In november 2020 zijn aan de tweede tranche nog een aantal projecten toegevoegd. De projecten zijn geselecteerd op basis van urgentie, draagvlak, cofinanciering, eventuele risico's bij de uitvoering en kansen om projecten bij te laten dragen aan bredere sociaal-maatschappelijke doelen.

Financiering

Met de voorgestelde projecten verbetert het ecologisch functioneren van de grote wateren. Dit faciliteert de inpassing van maatschappelijke opgaven uit gebiedsagenda’s zoals verstedelijking, transport, energieproductie en recreatie. Het totale maatregelenpakket PAGW heeft een geschatte omvang van € 1,3 tot 2,8 miljard. Met een bijdrage van € 95 miljoen uit de enveloppe Natuur en Waterkwaliteit (regeerakkoord Rutte III) maken de ministers de uitvoering van een eerste tranche projecten mogelijk.

Ook voor een tweede tranche is geld gereserveerd. Tot 2033 heeft het Rijk in totaal € 248 miljoen beschikbaar gesteld voor nieuwe projecten. We blijven met de regionale overheden en maatschappelijke organisaties in gesprek (pdf, 500 kB) over het zoeken naar gezamenlijk budget en passende programmering voor de uitvoering van alle projecten.


Documenten

  • Informatieblad Algemeen PAGW (pdf, 192 kB)
  • Gefaseerde planning
  • Tweede Kamer-brief juli 2019: Programmatische Aanpak Grote Wateren: prioritering maatregelen
  • Tweede Kamer-brief november 2019: Voorgenomen investeringen Programmatische Aanpak Grote Wateren
  • PAGW programmahistorie

Projectenkaart PAGW

Projectkaart PAGW
Download grote versie (pdf, 733 kB)

Delen

  • Delen op Facebook
  • Delen op LinkedIn
  • Delen op Twitter

PDF maken

  • PDF maken

Vraag het onze experts!

Heeft u een vraag over de Omgevingswet of onderliggende wetgeving? Of wilt u iets weten over praktische toepassingen of digitale voorzieningen?

Vragenformulier

Tel: 088 - 797 07 90
Bereikbaar op werkdagen van 09.00 tot 17.00 uur.

Alle informatie om je voor te bereiden op de Omgevingswet.

Interbestuurlijke samenwerking

Het programma Aan de slag met de Omgevingswet is een samenwerkingsverband van gemeenten (VNG), provincies (IPO), waterschappen (UvW) en het Rijk. Het programma ondersteunt overheden, maatschappelijke partners, bedrijven, initiatiefnemers en belanghebbenden om te kunnen werken met de wet.

Over deze site

  • Programma Aan de slag
  • Informatiepunt Ow
  • Verantwoording
  • Toegankelijkheid
  • Privacyverklaring
  • Cookies
  • Contact
  • Archief

Volg ons

  • @aandeslagow
  • Omgevingswet op LinkedIn
Rijksoverheid
Unie van Waterschappen
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
Interprovinciaal overleg