Keerzijde grote waterstaatkundige ingrepen
Grote waterstaatkundige ingrepen in de vorige eeuw maakten Nederland veilig en welvarend. Maar die dijken, dammen, vaargeulverruiming, inpoldering en dat peilbeheer hebben ook een keerzijde: in de Zuidwestelijke Delta, het IJsselmeergebied, de Eems-Dollard, de Waddenzee en de rivieren is de natuurlijke stroming van water en sediment veranderd. Kenmerkend leefgebied ging daardoor verloren, zoals intergetijdengebieden, moeras en de afwisseling van zandplaten en geulen. Net als de overgangen van land naar water en van zoetwater naar zoutwater. Daardoor missen veel planten en dieren geschikt leefgebied, zijn hun migratieroutes geblokkeerd en is de biodiversiteit beperkt. Natuur en ecologie in de grote wateren hebben daarom een impuls nodig.
Investering in ecologie en natuur
Nederland investeert al jaren in de ecologie en natuur van de grote wateren. Bijvoorbeeld in de Natura 2000-gebieden waarvoor Rijkswaterstaat als beheerder de verantwoordelijkheid heeft om de bestaande natuurwaarden te beschermen en te behouden. Daarnaast wordt in het programma Kaderrichtlijn Water (KRW) gewerkt aan de verbetering van de ecologische waterkwaliteit in ons land. Deze maatregelen zijn nuttig en nodig. Maar klimaatverandering en een toenemend maatschappelijk gebruik zorgen dat de druk op de grote wateren eerder toeneemt dan afneemt. Uit onderzoek blijkt dat ondanks de voorgenomen werkzaamheden in de grote wateren, de waterkwaliteit de komende jaren verslechtert.
Toekomstbestendig: duurzaam medegebruik en een verbeterde leefomgeving
In 2016 startten overheden, maatschappelijke organisaties en kennisinstituten met de Delta-aanpak waterkwaliteit. Een van de aandachtspunten in de Delta-aanpak is de ecologische waterkwaliteit van de grote wateren. Een goede waterkwaliteit is een randvoorwaarde voor duurzaam gebruik en een duurzame leefomgeving. Zo draagt het bij aan het welzijn van de Nederlanders, het economisch succes van de steden en het vestigingsklimaat in ons land.
Omdat uit onderzoek is gebleken dat de waterkwaliteit, ondanks huidige inspanningen, niet voldoende toeneemt, heeft Rijkswaterstaat verkend wat er nodig is om de grote wateren ecologische gezond en toekomstbestendig te maken. Deze verkenning heeft geleid tot de Programmatische Aanpak Grote Wateren (PAGW). De PAGW vormt samen met de maatregelen van KRW en Natura 2000 een samenhangend pakket voor het realiseren van een veerkrachtige ecologie en robuuste natuur in de grote wateren.
