Algemene systematiek bij lozen vanuit milieubelastende activiteiten

In het Besluit Activiteiten Leefomgeving (Bal) is voor veel afvalwaterstromen vastgesteld op welke wijze het is toegestaan afvalwater te lozen. In uitzonderlijke gevallen is het verboden om een afvalwaterstroom te lozen via een bepaalde route.

Op deze pagina

Activiteiten en lozingsroute

Bij een milieubelastende activiteit kan afvalwater ontstaan. Afvalwater varieert van schoon tot sterk verontreinigd afvalwater. Het afvalwater wordt meestal geloosd via een bepaalde weg. Dit noemen we de lozingsroute.

De lozingsroutes voor Rijksregels zijn lozen op het vuilwaterriool, en lozingen op het oppervlaktewater of zuiveringtechnisch werk.
De lozingsroutes voor de decentrale overheden zijn lozen op het vuilwaterriool, het schoonwaterriool, lozen op of in de bodem en lozingen op het oppervlaktewater of zuiveringtechnisch werk.
Als er direct op een rioolwaterzuiveringsinstallatie wordt geloosd, gelden de regels voor lozen op het riool.
De situatie kan zich ook voordoen dat het afvalwater niet wordt geloosd maar op andere wijze wordt afgevoerd, bijvoorbeeld per as.

Het bevoegd gezag kan bij deze verschillende lozingsroutes zowel het Rijk, een provincie, een waterschap als een gemeente zijn. Allen mogen als bevoegd gezag maatwerk opleggen.

Definitie milieubelastende activiteit: activiteit die nadelige gevolgen voor het milieu kan veroorzaken, niet zijnde een lozingsactiviteit op een oppervlaktewaterlichaam of een lozingsactiviteit op een zuiveringtechnisch werk of een wateronttrekkingsactiviteit.

De lozingsactiviteit op een oppervlaktewaterlichaam of een zuiveringtechnisch werk zijn dus uitgezonderd van de definitie milieubelastende activiteit. Dit zijn feitelijk wel milieubelastende handelingen, alleen wijst de wet deze activiteiten als aparte activiteiten aan. Het daadwerkelijk lozen op het riool is juridisch wel een milieubelastende activiteit. Tegelijk is het ook een lozingsactiviteit.

Herkenbaarheid lozingsroutes in regelgeving

Lozingsroutes Bal

In hoofdstuk 4 van het Bal zijn lozingsroutes opgenomen. Is bij een milieubelastende activiteit een lozingsroute vastgesteld, dan is deze als volgt herkenbaar.

Artikel … (water: lozingsroute)

Met het oog op het doelmatig beheer van afvalwater wordt het te lozen afvalwater afkomstig van …(activiteit), geloosd …(lozingsroute).
Als een maatwerkvoorschrift is gesteld waarin een andere lozingsroute is toegestaan, wordt het te lozen afvalwater geloosd in een ...( lozingsroute) of via die andere route.

In het eerste lid staat de voorkeursroute aangegeven. Met het tweede lid is geregeld dat als een alternatieve route via een maatwerkvoorschrift is toegestaan. Die hangen af van lokale omstandigheden. Dan is het niet meer verplicht om gebruik te maken van de voorkeursroute. Wel mag de eerste route nog worden gebruikt.

In een aantal gevallen is het verboden om te lozen of is een verplichte lozingsroute vastgesteld. Meestal is dit vanuit het oogpunt van het doelmatig beheer van afvalwater. Een belangrijke reden is vaak de aanwezigheid van stoffen die verontreiniging van de bodem of oppervlaktewater kan veroorzaken.

Lozingsroutes bruidsschat

In hoofdstuk 7 van de van het Invoeringsbesluit Omgevingswet staan voormalige Rijksregels (bruidsschat). Hier staan de lozingsroutes beschreven voor milieubelastende activiteiten waarvoor decentrale overheden regels kunnen stellen. Gemeenten doen dit in onderlinge afstemming met de waterbeheerder en zo nodig in overleg met provincie. Het Invoeringsbesluit regelt deze verplaatsing.

Het gaat om lozingen op een oppervlaktewater in beheer van een waterschap of zuiveringtechnisch werk van een waterschap. Waterschappen kunnen dit doen in hun waterschapsverordening (artikel 2.5 van de Omgevingswet).

De regels kunnen ook naar het omgevingsplan van de gemeente gaan (artikel 2.4 van de Omgevingswet). Het gaat dan om lozingen op of in de bodem in beheer van de gemeente.

Provincies hebben hiervoor de omgevingsverordening (artikel 2.6 van de Omgevingswet).

Deze lozingsroutes uit de bruidsschat voor milieubelastende activiteiten zijn op dezelfde wijze herkenbaar, uitgezonderd:

22.3.8.6 Lozen bij opslaan en overslaan van goederen - uitlogende goederen
22.3.9 Lozen bij telen, kweken, spoelen of sorteren van gewassen - spoelen van biologisch geteelde gewassen, sorteren van biologisch geteeld fruit, afvalwater uit een gebouw

Zodra waterschappen of gemeenten eigen regels hebben opgesteld, vervallen de rijksregels uit de bruidsschat.

Een gemeente kan voor de invulling van de gemeentelijke zorgplichten een gemeentelijk rioleringsprogramma vaststellen (artikel 3.14 van de Omgevingswet). Het Rijk laat de keuze voor maatregelen en de hierbij horende regelgeving over aan het decentrale bestuur.

Lozingsroutes vergunningplicht

In hoofdstuk 3 van het Bal staat per paragraaf aangegeven wanneer een milieubelastende activiteit vergunningplichtig is. Deze vergunningplicht geldt dan ook voor een lozing.

Overgangsrecht bij regels voor afvalwater

De Invoeringswet Omgevingswet en het Invoeringsbesluit Omgevingswet regelen het overgangsrecht voor de omgevingsvergunning en andere besluiten over activiteiten. Zo ook omtrent afvalwater.

Meer informatie

Overzicht activiteiten met lozingen
Overgangsrecht bij regels voor activiteiten
Verschil maatwerkvoorschrift en maatwerkregel
Zorgplicht voor afvalwater vanuit algemene lozingsregels
Handreiking lozingen; procesuitleg rondom aanvragen en beoordelen van vergunningaanvragen en maatwerk bij lozingen

Begrip: Besluit activiteiten leefomgeving (Bal)

Het Besluit activiteiten leefomgeving (Bal) is één van de 4 algemene maatregelen van bestuur (AMvB's) onder de Omgevingswet. Het Bal bevat regels van het Rijk over activiteiten in de fysieke leefomgeving.

Lees meer over het Besluit activiteiten leefomgeving (Bal).