Zoeken in deze site

Amalgaamafscheiders tandheelkunde

Het gebruik van kwik in tandheelkundig amalgaam (sinds 1830) is het meest voorkomende gebruik van kwik in de Europese Unie. In de tandheelkunde gebruikte men dit middel als vulmateriaal bij gaatjes. Afvalwater dat hierbij ontstaat mag niet ongezuiverd worden geloosd op het vuilwaterriool.

Op deze pagina

Wat u moet u moet weten over deze lozingsvoorschriften:

Bron afvalwater van deze activiteit

In amalgaam komen componenten voor die schadelijk zijn voor het milieu: zilver, kwik, tin-koper en andere metalen. In Nederland gebruiken de meeste tandartsen zelf geen amalgaamvullingen meer. Toch kunnen hun patiënten nog zulke vullingen hebben. Daarom kan bij tandheelkundige behandelingen amalgaam in het spoelwater (afvalwater) terechtkomen.

Sinds 1 juli 2018 mag tandheelkundig amalgaam niet meer worden gebruikt voor tandheelkundige behandelingen. Voor amalgaam bestaan tegenwoordig alternatieven zoals bijvoorbeeld keramiek en composiet.

Er geldt een uitzondering op dit verbod. Wanneer de behandelaar het strikt noodzakelijk acht vanwege de specifieke medische behoeften van de patiënt. Dit staat in artikel 10, lid 2 van Verordening (EU) 2017/852 betreffende kwik. Bij het plaatsen van nieuwe kwikhoudend amalgaamvullingen kan dan amalgaam in het spoelwater (afvalwater) terechtkomen.

Alleen het gebruik van tandheelkundig amalgaam in capsulevorm, vooraf gedoseerd, is toegestaan. Het gaat hier om tandheelkundige behandelingen die worden uitgevoerd in tandheelkundige faciliteiten.

Wanneer de regels van toepassing zijn

In Verordening (EU) 2017/852 van het Europees Parlement en de Raad van 17 mei 2017 over kwik staan regels over de uitvoer, invoer, productie en het gebruik van kwik en kwikhoudende producten. Ook staan er regels over het gebruik van kwik in tandheelkundig amalgaam.

Een Europese verordening geldt rechtstreeks. Met de inwerkingtreding van deze Europese verordening zijn vanaf 1 januari 2021 de regels voor het lozen van amalgaam in het spoelwater (afvalwater) in alle lidstaten van de Europese Unie gelijk. Deze regels zijn daarom niet opgenomen in het Besluit activiteiten leefomgeving (Bal).

Beste beschikbare technieken (BBT)

Bij het plaatsen, verwijderen of vervangen van vullingen met kwikhoudend amalgaam kan spoelwater met amalgaam vrijkomen. Niet lozen is de Beste beschikbare techniek.

Omdat dit niet altijd mogelijk is, moet men een amalgaamafscheider (NEN-EN-ISO 11143) plaatsen. Dit is BBT voor het zuiveren van amalgaamhoudend afvalwater. Een amalgaamafscheider is daarom verplicht bij alle tandartspraktijken.

Verboden en voorwaarden

Volgens artikel 10, lid 4 van Verordening (EU) 2017/852 over kwik moeten amalgaamafscheiders een retentieniveau hebben van minimaal 95% van de amalgaamdeeltjes. In de praktijk betekent dit dat amalgaamafscheiders moeten voldoen aan de NEN-EN-ISO 11143:2008. Dit is de Nederlandse versie van de Europese norm EN ISO 11143:2008.

Aan deze norm moeten alle afscheiders voldoen.

De afscheider moet zo geplaatst zijn dat afwater waarin mogelijk geconcentreerde hoeveelheden amalgaan kan zitten niet in het vuilwaterriool komt.

Gerelateerde wetgeving

De inhoud van de Amalgaamafscheiders is gevaarlijk afval. Daarvoor geldt titel 10.6 van de Wet milieubeheer (Wm). Dit betekent dat het afval moet worden afgegeven aan een erkende inzamelaar (artikel 10.37 Wm) en dat de gegevens hierover moeten worden bewaard (artikel 10.38 Wm).

Controleaspecten

De handhaving van deze Europese verordening is in een apart besluit geregeld. Dit is het Besluit kwik en kwikhoudende producten milieubeheer ter uitvoering van Verordening (EU) nr. 2017/852 betreffende kwik.

Burgemeester en wethouders zijn belast met de bestuursrechtelijke handhaving voor handelingen met tandheelkundig amalgaam. Dit staat in artikel 2 lid 8 van dit besluit.

Let bij het controleren van de regels goed op de volgende zaken:

  • Staat de amalgaamafscheider op een plek waardoor er géén amalgaam in het vuilwaterriool terechtkomt?
  • Wordt de amalgaamafscheider 1 keer per jaar geleegd en wordt dit verzamelde afval afgevoerd door een erkende inzamelaar?
  • Voldoet de amalgaamafscheider aan de NEN-EN-ISO norm?

Bij lozing op een riool moet uit de riooltekening blijken:

  • op welke punten wordt welk afvalwater geloosd
  • of de lozingspunten zijn aangesloten op het eigen vuilwaterriool of een schoonwaterriool
  • op welke lozingsroutes het eigen vuilwaterriool en het schoonwaterriool uitkomen