Amalgaamafscheiders

Op deze pagina

• Bron afvalwater van deze activiteit
• Wanneer gelden de regels
• BBT
• Verboden en voorwaarden
• Aanverwante wetgeving
• Handhaving
• Controleaspecten

Bron afvalwater van deze activiteit

In Nederland gebruiken de meeste tandartsen zelf geen amalgaamvullingen meer. Toch kunnen hun patiënten nog zulke vullingen hebben. In amalgaam komen componenten voor die schadelijk zijn voor het milieu: zilver, kwik, tin-koper en andere metalen. Bij tandheelkundige behandelingen kan amalgaam in het spoelwater (afvalwater) terechtkomen. Bijvoorbeeld bij het plaatsen, verwijderen of vervangen van vullingen met kwikhoudend amalgaam. Alleen het gebruik van tandheelkundig amalgaam in capsulevorm, vooraf gedoseerd, is toegestaan. Het gaat hier om tandheelkundige behandelingen die worden uitgevoerd in tandheelkundige faciliteiten.

Wanneer gelden de regels

In Verordening (EU) 2017/852 van het Europees Parlement en de Raad van 17 mei 2017 over kwik staan regels over de uitvoer, invoer, productie en het gebruik van kwik en kwikhoudende producten. Ook staan er regels over het gebruik van kwik in tandheelkundig amalgaam.

Een Europese verordening geldt rechtstreeks. Met de inwerkingtreding van deze Europese verordening zijn vanaf 1 januari 2021 de regels voor het lozen van amalgaam in het spoelwater of afvalwater in alle lidstaten van de Europese Unie gelijk. Deze regels zijn daarom niet opgenomen in het Besluit activiteiten leefomgeving (Bal).

Beste beschikbare technieken (BBT)

BBT is het niet-lozen van spoelwater met amalgaam. Voor amalgaam bestaan tegenwoordig alternatieven, zoals keramiek en composiet. Toch kan in een tandartspraktijk nog steeds amalgaam in spoelwater terechtkomen.

Een amalgaamafscheider (NEN-EN-ISO 11143) is de BBT voor het zuiveren van amalgaamhoudend afvalwater. Deze amalgaamafscheiders hebben voor kwik een afscheidingsrendement van minimaal 95%. Een amalgaamafscheider is daarom verplicht bij alle tandartspraktijken. De afscheider moet zo geplaatst zijn dat het geconcentreerde afvalwater niet in het vuilwaterriool komt.

Verboden en voorwaarden

Volgens artikel 10, lid 4 van Verordening (EU) 2017/852 over kwik moeten amalgaamafscheiders een retentieniveau hebben van minimaal 95% van de amalgaamdeeltjes. In de praktijk betekent dit dat amalgaamafscheiders moeten voldoen aan de NEN-EN-ISO 11143:2008. Dit is de Nederlandse versie van de Europese norm EN ISO 11143:2008.

Sinds 1 juli 2018 mogen tandartsen tandheelkundig amalgaam niet meer gebruiken voor tandheelkundige behandelingen. Dit geldt voor het behandelingen van:

• melktanden van kinderen jonger dan 15 jaar
• zwangere vrouwen of vrouwen die borstvoeding geven

De uitzondering hierop is als dit vanwege de specifieke medische behoeften van de patiënt strikt noodzakelijk wordt geacht door degene die de tandheelkundige behandeling verricht. Dit staat in artikel 10, lid 2 van Verordening (EU) 2017/852 over kwik. Bij het plaatsen van nieuwe kwikhoudend amalgaam vullingen kan amalgaam namelijk in het spoelwater of afvalwater terechtkomen.

Gerelateerde wetgeving

De inhoud van de afscheider moet worden afgevoerd via een erkende inzamelaar voor gevaarlijk afval (VIHB-lijst). Het bevoegde gezag houdt hier toezicht op.

Handhaving

De handhaving van deze Europese verordening is in een apart besluit geregeld. Dit is het Besluit kwik en kwikhoudende producten milieubeheer ter uitvoering van Verordening (EU) nr. 2017/852 betreffende kwik.

Burgemeester en wethouders zijn belast met de bestuursrechtelijke handhaving voor handelingen met tandheelkundig amalgaam. Dit staat in artikel 2 lid 8 van dit besluit.

Controleaspecten

• Staat de amalgaamafscheider op een plek waardoor er géén amalgaam in het vuilwaterriool terechtkomt?
• Wordt de amalgaamafscheider 1 keer per jaar geleegd en wordt dit verzamelde afval afgevoerd door een erkende inzamelaar?
• Voldoet de amalgaamafscheider aan de NEN-EN-ISO norm?