Haarlemmermeer: Badhoevedorp-Centrum
“Badhoevedorp is door de rijksweg A9 in twee stukken uiteengevallen. Door deze op een slimme manier aan elkaar te lijmen, knapt het dorp in alle opzichten op.”
Nils Lamme, projectleider
Situatie
Het huidige tracé van de rijksweg A9 zorgt, door zijn ligging midden door Badhoevedorp, voor milieu- en leefbaarheidsproblemen en congestie. De (toenmalige) minister van Infrastructuur en Milieu heeft in het Tracébesluit omlegging A9 besloten het tracé van de A9 te wijzigen, waardoor het woon- en leefklimaat in Badhoevedorp sterk zullen verbeteren, beide delen van het dorp weer bij elkaar worden gebracht en ruimte ontstaat voor nieuwe functies.
Doelstelling
Badhoevedorp wil de kansen die ontstaan door de verlegging van de rijksweg A9 zo goed mogelijk benutten. De gemeente Haarlemmermeer voorziet een ingrijpende vernieuwing van de kern van Badhoevedorp met de bouw van maximaal 1775 woningen, hotelfuncties, vernieuwing van het winkelcentrum, een dorpshuis, sportvelden en uitbreiding van het bedrijvenpark.
Stand van zaken
Badhoevedorp ondervindt geluidoverlast van het wegverkeer van de A9 en van het industrieterrein van de luchthaven Schiphol. De overlast van de A9 verdwijnt met de omlegging van deze rijksweg. Daarmee ontstaan grote mogelijkheden voor de centrumontwikkeling en voor woningbouw. De gemeente Haarlemmermeer wil niet wachten tot de omlegging in 2018 is gerealiseerd. Een deel van het plangebied heeft bovendien blijvende geluidoverlast van de luchthaven Schiphol. Die overlast wordt afdoende beperkt als afschermende bebouwing is gerealiseerd. In de geplande bouwfasering komt deze afschermende bebouwing pas tot stand na de bouw van woningen. De gemeente vindt de tijdelijke geluidoverlast acceptabel. Nieuwe bewoners weten immers vooraf waar ze instappen. Bovendien is de overlast beperkt in omvang en tijd.
Om de ontwikkeling van het centrumplan mogelijk te maken heeft de gemeente Haarlemmermeer een bestemmingsplan ‘Badhoevedorp - Lijnden-Oost’ met de plus van de Chw opgesteld. Het plan is onderbouwd met een planMER. De deellocaties Quatrebras en Schuilhoeve zijn aangewezen als ontwikkelingsgebied in het kader van de Crisis- en herstelwet. Het bestemmingsplan is ook het gebiedsontwikkelingsplan in het kader van de Chw.
Het plan staat woningbouw toe in zones die nu een te zware geluidbelasting en straks een acceptabel woon- en leefklimaat kennen. Binnen enkele jaren is het verkeerslawaai van de A9 op de geplande woningbouw sterk verminderd. Bij het realiseren van nieuwe woningbouw respecteren wij uiteraard de nieuwe normen voor wegverkeerslawaai. Het Tracébesluit is onherroepelijk en de omlegging van de A9 is werk in uitvoering, daarom is aannemelijk dat de afwijking van de geluidnormen tijdelijk van aard zal zijn. Het is de bedoeling om het (blijvende) industrielawaai vanaf Schiphol op de nieuwbouwlocaties met afschermende bebouwing terug te brengen tot de norm. De Chw laat een overschrijding van maximaal tien jaar toe. Hoewel de gemeente verwacht dat de afschermende bebouwing binnen tien jaar tot stand komt, is in het bestemmingsplan een alternatief opgenomen om zeker te stellen dat deze periode niet wordt overschreden. De gemeente schept de ruimtelijke mogelijkheden en borgt de financiering van een geluidafscherming.
Volgens de planning is de omlegging medio 2018 gereed. Door de procedure van het bestemmingsplan, met hulp van de Chw, naar voren te trekken, kan de ontwikkeling van Badhoevedorp Centrum voortvarend worden aangepakt. Volgens de planfasering is een deel van de woningbouw wat eerder klaar dan de omlegging van de A9. Zeker is in elk geval dat de geluidoverlast van beperkte duur is.
Het bestemmingsplan is op 4 juli 2013 vastgesteld. Tegen het plan is beroep ingesteld, onder meer door de KLM en luchthaven Schiphol tegen de bouw in Schuilhoeve. Zij bestrijden de toepassing van de Chw waarmee de gemeente woningen toestaat die voor maximaal 10 jaar geluid van de luchthaven ondervinden boven de 55 dB(A), zij bestrijden dat zeker is gesteld dat 10 jaar na vaststelling van het plan wel voldaan wordt aan genoemde norm én zij vinden dat ten onrechte niet is bezien of een korter afwijkingsperiode dan 10 jaar voldoende is. De Raad van State heeft op 2 april 2014 uitspraak gedaan. De Raad van State oordeelt dat de gemeente Haarlemmermeer de Chw op alle bestreden punten juist heeft toegepast. De Raad van State overweegt dat de gemeente volgens de Chw de zorgplicht heeft om in het woningbouwgebied uiteindelijk te voldoen aan de maximaal toelaatbare geluidnorm van 55 dB(A) uit de Wet geluidhinder. Naar het oordeel van de Raad van State bevat het bestemmingsplan daarvoor een passende combinatie van maatregelen. Volgens het bestemmingsplan wordt bij voorkeur voor 1 juli 2021 geluidafschermende bebouwing aangebracht. Als dat voor 1 juli 2021 niet is gerealiseerd dan heeft de gemeente volgens het bestemmingsplan de verplichting om andere maatregelen en/of voorzieningen te treffen met eenzelfde geluidreducerend effect. Bij de zitting is aangegeven dat de gemeente daarbij denkt aan het plaatsen van geluidschermen. Tot slot stelt de Raad van State dat de gemeente niet hoeft te motiveren waarom de gemeente geen kortere afwijkingsperiode dan 10 jaar in het plan heeft opgenomen.
De Raad van State oordeelt -los van de vraag over het toestaan van een tijdelijke overschrijding van de geluidnorm- dat overigens onvoldoende onderzoek is uitgevoerd naar de geluidniveaus op de gevels van de voorziene woningen, te weten de piekniveaus (LA max). Daarnaast is onvoldoende gemotiveerd dat het grondgeluid een goed woon- en leefklimaat niet in de weg staat. Om die redenen zijn de genoemde wijzigingsbevoegdheden van het bestemmingsplan in deelgebied Schuilhoeve toch vernietigd.
De toepassing van de Chw in relatie tot het omleggen van de rijksweg A9 is niet bestreden en kan volgens plan in uitvoering worden genomen. De werkzaamheden aan de A9 zijn in november 2013 van start gegaan.
Volgende stappen
Deelgebied Quatrebras
De inzet is om de ontwikkeling van de woningen in deelgebied Quatrebras ten noorden van de A9 in 2018 te starten. De plannen (ontwerp woningen en openbare ruimte) worden de komende periode daarvoor uitgewerkt. Daarnaast worden de contracten met de projectontwikkelaars voor de uitvoering opgesteld. De woningen worden mogelijk gemaakt met toepassing van de Chw voor de periode tot de omlegging.
Deelgebied Schuilhoeve
Voor deelgebied Schuilhoeve wordt in vervolg op de uitspraak van de Raad van State een nieuw bestemmingsplan gemaakt met de aanvullende onderbouwing en onderzoek dat er een goed woon- en leefklimaat wordt gerealiseerd. Een voorontwerp-bestemmingsplan is in voorbereiding waarbij de Chw wederom wordt toegepast. Dit bestemmingsplan wordt medio 2016 in procedure gebracht.
Waarom Chw?
De omlegging van de A9 is gepland voor de periode 2013-2018 en de realisatie van het gemeentelijke masterplan voor de periode 2015-2026. Tot 2017 loopt de A9 nog volgens het huidige tracé met de daarbij behorende overlast voor het gebied. Dit leidt tot belemmeringen voor de realisatie van het woning-bouwprogramma in relatie tot de geluidnormen en voor de realisatie van het dorpshuis en een kinderdagopvang in verband met de AMvB gevoelige bestemmingen (normen luchtkwaliteit). Om meer beweegruimte te krijgen in de fasering van het programma en de realisatie van de gebiedsontwikkeling Badhoevedorp volgens planning tot stand te kunnen brengen, heeft de gemeente Haarlemmermeer besloten gebruik te maken van het instrumentarium van het gebiedsontwikkelingsplan. De voorbereiding, besluitvorming en uitvoering van Badhoevedorp Centrum kan dan al van start gaan voordat de A9 daadwerkelijk is verlegd.
Ervaring en resultaten Chw
- Door toepassing van de Chw kunnen eerder nieuwe woningen worden aangeboden aan kopers. Hierdoor wordt het te realiseren woningbouwprogramma beter over de tijd verspreid, waardoor er eerder inkomsten worden gerealiseerd, wat zeer belangrijk is voor de financiële haalbaarheid.
- Grootste winstpunt is de extra flexibiliteit in de regelgeving waardoor er meer flexibiliteit gekomen is in de fasering van de planrealisatie.
- Grootste knelpunt: het is een nieuw middel waardoor zowel binnen als buiten de gemeente er onzekerheden zijn en waardoor extra kennis moest worden vergaard wat tijd heeft gekost.
Meer informatie
Website:
Projectleiders:
- Nils Lamme: nils.lamme@haarlemmermeer.nl
- Laurence Herveille: laurence.herveille@haarlemmermeer.nl
- Jeroen Oosterhof: jeroen.oosterhof@haarlemmermeer.nl