Bedrijven Omgevingswet
Wat is de Omgevingswet?
De Omgevingswet gaat over de ruimte waarin we wonen, werken en ontspannen: de fysieke leefomgeving. Deze nieuwe wet voegt wetten samen en vereenvoudigt de regels voor veel van wat u buiten ziet, ruikt en hoort. Voortaan kunt u op één plek kennisnemen van de regels en voorschriften van de verschillende bestuurslagen (gemeenten, waterschappen, provincies en Rijk). De wet geldt voor iedereen die activiteiten ontplooit in de fysieke leefomgeving in Nederland. De Omgevingswet is op 1 januari 2024 in werking getreden.
Let op! Als u in uw bedrijf niets verandert aan uw bedrijfsvoering, dan hoeft u in principe niets te doen. Omgevingsvergunningen blijven automatisch gelden en u hoeft ook niet opnieuw een melding te doen. Dat regelt het overgangsrecht. U kunt natuurlijk wel alvast een kijkje nemen in het nieuwe Omgevingsloket voor latere aanvragen. Verandert er wel iets? U gaat bijvoorbeeld uitbreiden en wilt daarvoor een vergunning aanvragen, dan krijgt u wel te maken met de nieuwe Omgevingswet. Een aanvraag doet u straks in het nieuwe Omgevingsloket.
Wat betekent de Omgevingswet voor u?
De Omgevingswet kan gevolgen hebben voor uw bedrijf. Dat geldt met name als u iets wilt veranderen in uw bedrijfsvoering. Bereid u voor op eventuele consequenties bij zo’n verandering. Bekijk hiervoor ook de diverse instructiefilmpjes en video’s. Er zijn ook scenario's waarbij u geen actie hoeft te ondernemen.
Verandert u niets aan uw bedrijfsvoering?
Een bedrijf dat niets verandert aan de eigen bedrijfsvoering, hoeft met het in werking treden van de Omgevingswet bijna nooit direct iets te doen. Zo hoeven bedrijven voor een inrichting niet opnieuw een melding te doen. Omgevingsvergunningen blijven automatisch gelden. Heeft u vóór 1 januari 2024 een vergunning ingediend en moet de gemeente de aanvraag nog behandelen, dan gebeurt dat in principe volgens het oude recht.
Animatie Omgevingswet
In de animatie over de Omgevingswet krijgt u een korte uitleg over de Omgevingswet.
Gaat u wel iets veranderen aan uw bedrijfsvoering?
Een bedrijf dat iets wil veranderen, moet nagaan of die verandering gevolgen heeft onder de Omgevingswet. Is er bijvoorbeeld een omgevingsvergunning of melding nodig voor een milieubelastende activiteit? Of gelden er milieuregels volgens het Besluit activiteiten leefomgeving (Bal) of het omgevingsplan van de gemeente?
Waar vindt u deze informatie?
In het nieuwe Omgevingsloket kunt u, vanaf 1 januari 2024, nagaan of er milieuregels gelden volgens het Bal of het omgevingsplan. Hier kunt u ook nagaan of er een omgevingsvergunning of melding nodig is en welke informatieplichten gelden. Dit nieuwe Omgevingsloket vervangt het Omgevingsloket Online (OLO) voor vergunningaanvragen en de Activiteiten Internet Module (AIM) voor het doen van een melding.
Toelichting begrippen
Omgevingsvisie
Een omgevingsvisie is de integrale langetermijnvisie van een bestuursorgaan voor de hele fysieke leefomgeving en haar grondgebied. De omgevingsvisie is onder de Omgevingswet een verplicht instrument voor het Rijk, provincies en gemeenten. Voor visies was dit eerder niet het geval. Deze verplichting geldt niet voor waterschappen. Waterschappen kunnen een visie vaststellen in een beleidsdocument maar ook in bijvoorbeeld een Wateragenda.
De omgevingsvisie kan voor u belangrijk zijn, omdat zij richting geeft aan het gemeentelijk beleid en omdat het gevolgen kan hebben voor toekomstige bedrijfsvoering en keuzes hierin voor uw bedrijf. Bijvoorbeeld als u uitbreidingsplannen heeft of uw bedrijfsactiviteiten wilt wijzigen. Vanaf 1 januari 2024 is er een overgangsperiode. Als uw gemeente gaat werken aan de nieuwe omgevingsvisie is het goed dat u de mogelijkheid gebruikt om hierover mee te denken (participatie).
Omgevingsplannen
De bestemmingsplannen van uw gemeente zijn sinds 1 januari 2024 een omgevingsplan op basis van het overgangsrecht. Een omgevingsplan bevat niet alleen informatie over de bestemming van een plek, maar ook regels over geluid en bodem – soms ook over zaken energiemaatregelen en duurzaamheid.
Gemeentelijke verordeningen
U vindt de gemeentelijke verordeningen voor de fysieke leefomgeving uiteindelijk grotendeels in het omgevingsplan. Het is verstandig om zowel in het omgevingsplan als de verordeningen op de website van uw gemeente te controleren of er regels zijn voor een bepaalde activiteit. Er geldt een overgangsperiode van 1 januari 2024 tot het einde van 2031, waarin veel verordeningen opgaan in het omgevingsplan. Daarnaast blijven er naast het omgevingsplan gemeentelijke verordeningen bestaan, zoals de Algemene plaatselijke verordening (APV).
Waterschapsverordeningen
In de waterschapsverordening staan de regels van de waterschappen voor activiteiten in de nabijheid van oppervlaktewater en waterkeringen. De regels gelden voor het onttrekken van grond- en oppervlaktewater en voor het lozen op oppervlaktewater of zuiveringsinstallaties. U vindt de waterschapsverordening vanaf 1 januari 2024 in het Omgevingsloket.
Animatie omgevingsvisie en omgevingsplan
In de animatie omgevingsvisie en omgevingsplan vindt u informatie over de inhoud en totstandkoming van een omgevingsvisie en omgevingsplan.
Participatie en belang inbrengen
De Omgevingswet stimuleert dat u actiever en eerder wordt benaderd om mee te denken over nieuwe plannen in uw buurt. De vorm waarin participatie plaatsvindt is onder de Omgevingswet niet vastgesteld. Daarover besluit de initiatiefnemer.
Wanneer en voor wie is participatie verplicht?
Overheden zijn verplicht om aan participatie te doen bij de voorbereidingen van een omgevingsvisie, omgevingsplan, omgevingsprogramma, projectbesluit, omgevingsverordening en waterschapverordening.
Een initiatiefnemer (diegene met een plan of idee) wordt aangemoedigd om aan participatie te doen, maar is dat niet verplicht. Er geldt één uitzondering: een gemeenteraad kan gevallen aanwijzen waarin participatie wél verplicht is. Het gaat dan om activiteiten die niet binnen het omgevingsplan passen en waarvoor een vergunning nodig is. Dit is bijvoorbeeld het geval wanneer een ondernemer de bedrijfsbebouwing op de locatie wil omzetten naar woningen.
Belang inbrengen
Bij iedere wijziging van het omgevingsplan hebben bedrijven, net als andere belanghebbenden, de mogelijkheid van inspraak en beroep.
In het omgevingsplan kan de gemeente meer lokaal maatwerk eisen op milieugebied. Bij de voorbereiding van het omgevingsplan is de gemeente verplicht om aan participatie te doen. U kunt in beroep gaan tegen het Omgevingsplan als u het er niet mee eens bent.
Animatie Participatie Omgevingswet
In de animatie over participatie in de Omgevingswet krijgt u een korte uitleg over participatie.
Hoe veranderen de milieuregels?
Wat is de situatie vóór inwerkingtreding van de Omgevingswet (voor 1 januari 2024)?
Voor de meeste bedrijven (circa 95 procent) staan de milieuregels in het Activiteitenbesluit milieubeheer. Ongeveer 5 procent van de bedrijven heeft een omgevingsvergunning voor het oprichten en exploiteren van de inrichting. Die bedrijven moeten, naast de vergunningseisen, soms ook nog aan milieuregels in het Activiteitenbesluit voldoen.
Wat verandert er ná inwerkingtreding van de Omgevingswet (1 januari 2024)?
Voor bedrijven staan ná inwerkingtreding van de Omgevingswet de milieuregels in het nieuwe Besluit activiteiten leefomgeving (Bal) en in het omgevingsplan van de gemeente. Daarnaast gelden voor vergunningplichtige bedrijven de voorschriften die in de vergunning staan. Als u al een vergunning had en uw bedrijf blijft vergunningplichtig volgens het Bal, dan blijft deze vergunning voor uw bedrijf gelden.
Voor bepaalde bedrijven, zoals de detailhandel en horeca, gaat het Bal niet gelden. Die bedrijven kunnen hun milieuregels terugvinden in het omgevingsplan van de gemeente. Die regels zijn op het moment dat de Omgevingswet in werking treedt, nagenoeg gelijk aan de milieuregels die nu voor deze bedrijven gelden in het Activiteitenbesluit.
Let op: bovenstaande wijzigingen kunnen voor alle gebieden gelden binnen de fysieke leefomgeving zoals bijvoorbeeld gezondheid en water. Informeer hiernaar bij uw contactpersonen bij uw gemeente, waterschap provincie of omgevingsdienst.
Bent u ondernemer en heeft u vragen over een bepaald project?
Uw contactpersoon bij uw gemeente, waterschap, provincie of omgevingsdienst kan u meer vertellen over wat de komst van de Omgevingswet en de Wet kwaliteitsborging voor het bouwen voor u betekent. Kijk hiervoor op de desbetreffende website.
Meer informatie over het Omgevingsloket?
Bekijk de pagina Omgevingsloket bedrijfsleven. Daar vindt u ook informatie over de adressen waar u als ondernemer terecht kunt met vragen.