Soest en Zeist: Vliegbasis Soesterberg
"Het bedrijventerrein Soesterberg-Noord scheidt het dorp Soesterberg van de voormalige vliegbasis Soesterberg. We zien een transformatie van Soesterberg-Noord voor ons naar een gebied dat wonen en werken combineert, en dat de mogelijkheden biedt voor nieuwe woningbouw op de voormalige vliegbasis. Daarbij moeten we de belangen van het bestaande bedrijfsterrein en de geplande woningbouwopgave op zowel Soester als Zeister grondgebied niet uit het oog verliezen."
Reinier Kalt, projectleider Soesterberg-Noord
Situatie
Het herstructureringsproject Soesterberg-Noord in de gemeente Soest bestaat deels uit bedrijventerrein en bevat 70 woningen. Dit aantal wordt uitgebreid tot maximaal 200 woningen.
De vliegbasis Soesterberg is als eerste militaire vliegterrein in Nederland de bakermat van de Koninklijke Luchtmacht. Deze voormalige luchtmachtbasis ligt deels in de gemeente Soest en deels in Zeist. De provincie Utrecht, gemeente Soest en gemeente Zeist werken samen aan de herinrichting tot natuurgebied, met ruimte voor cultuur, recreatie en wonen. Een deel van het terrein heeft een recreatieve functie gekregen met het nieuwe Nationaal Militair Museum en een informatiecentrum over de Utrechtse Heuvelrug. De landingsbanen blijven prominent aanwezig in het gebied, als herinnering aan een eeuw vliegen. De zweefvliegclub blijft het terrein gebruiken. Het gebied krijgt verder een nieuwe woningbouwlocatie van 18 ha met in totaal 440 woningen (waarvan 165 woningen in de gemeente Soest en 275 woningen in Zeist). De opbrengst van de woningen is nodig om de voormalige vliegbasis her in te richten.
Doelstelling
- Herstructurering van het bedrijventerrein en toevoeging van nieuwe woningen.
- Herontwikkeling van de voormalige vliegbasis Soesterberg met behoud militair erfgoed, een nieuw Nationaal Militair Museum, woningbouw, natuurbescherming en recreatie.
Stand van zaken
De gemeenten bereiden bestemmingsplannen voor Soesterberg-Noord (gemeente Soest) en voor de voormalige vliegbasis Soesterberg (Soest en Zeist ieder voor hun eigen grondgebied) voor. Deze bestemmingsplannen krijgen de 'plus' van de ontwikkelingsgebieden onder de Chw.
- In maart 2013 heeft de gemeente Soest het voorbereidingsbesluit Soesterberg-Noord bekend gemaakt.
- In juni 2013 is het bestemmingsplan 'Vliegbasis Soesterberg' van de gemeente Soest en van de gemeente Zeist onherroepelijk geworden. De Raad van State heeft een beroep gedeeltelijk gegrond verklaard. Daarbij is artikel 8.3.2, onder e van de planregels vernietigd. Deze ontheffingsmogelijkheid had alleen betrekking op de bestemming natuur. De wijzigingsbevoegdheid betreft de wijziging van de bestemming 'Groen' naar wonen als bedoeld in artikel 10 'Woongebied'. Deze vernietiging heeft geen gevolgen voor de wijziging naar woningbouw.
- In de planvorming (stedenbouwkundige uitwerkingen voor de wijzigingsbevoegdheid) en de bijhorende (grond)exploitaties wordt rekening gehouden met de eis vanuit de Chw (exploitatieplan) dat de financiën voor de oplossingen zijn vastgelegd om de geluidzonering van bedrijven op Soesterberg-Noord in te perken.
- De benodigde milieuhindercontouren onderzoeken (met name geluid) zijn verricht op Soesterberg-Noord.
- Het voorbereidingsbesluit is in 2014 genomen.
- In 2015 is het voorontwerp-bestemmingsplan gepubliceerd.
- Er zijn met een aantal bedrijven overeenkomsten gesloten, die er toe leiden dat de bedrijven op termijn verplaatsen naar een andere locatie.
- In het voorjaar van 2016 is het ontwerp-bestemmingsplan ter inzage gelegd (ter inzage 31-03-2016 tot en met 11 mei 2016).
Volgende stappen
Vanaf voorjaar 2016 worden de zienswijzen verwerkt. De verwachting is dat de zienswijzen niet leidt tot (grote) wijzigingen van het plan. Het is de bedoeling het bestemmingsplan in oktober 2016 vast te stellen, waarna medio 2017 de eerste woningen kunnen worden gebouwd.
Waarom Chw?
In beide gemeenten vormt de geluidbelasting van het bedrijventerrein Soesterberg-Noord een belemmering voor de geplande woningbouw, met name die op de voormalige vliegbasis. Om de woningbouw te kunnen realiseren moeten maatregelen worden getroffen. Gedacht wordt zowel aan fysieke voorzieningen, aan het terugbrengen van de ongebruikte milieugebruiksruimte in de vergunningen en aan het uitplaatsen van bedrijven. Getracht wordt om hierover met de bedrijven tot afspraken te komen en de maatregelen vervolgens in een bestemmingsplan-plus vast te leggen. De aanwijzing tot ontwikkelingsgebied biedt de gemeenten extra instrumenten en manoeuvreerruimte bij het vinden van een werkbare oplossing. Als een werkbare oplossing niet voor handen is kan de uitwerking van de maatregelen volgens de Chw dwingend worden opgelegd. Met deze maatregelen wordt dan ook in financiële zin rekening gehouden.
Ervaring en resultaten Chw
De mogelijkheden die de Chw biedt over de wijzigingen van de bestemmingsplannen (Soesterberg Noord, Vliegbasis Soest, en Vliegbasis Zeist ) zijn de enige denkbare oplossing om daadwerkelijk de gewenste transformatie van de gebieden (o.a. woningbouw op de voormalige vliegbasis) mogelijk te maken. Het bestaande bedrijventerrein Soesterberg-Noord kan gedeeltelijk herontwikkeld worden naar woningbouw doordat maatregelen op het gebied van geluid uitgesteld kunnen worden in de tijd. De druk op de (grond)exploitaties is fors vanwege het huidige economische klimaat. De Chw geeft mogelijkheden om uitgaven aan bijvoorbeeld geluidsaneringen te koppelen aan inkomsten uit de woningbouw.
Meer informatie
- Websites: soest.nl/soesterberg-in-ontwikkeling, Het Utrechts Landschap/vliegbasissoesterberg en vliegbasis-soesterberg.nl
- Projectleider Soesterberg-Noord: Reinier Kalt, kalt@soest.nl
- Projectleider Vliegbasis Soest en Zeist: Gelinde Groeneveld, gelinde.groeneveld@provincie-utrecht.nl
- Projectleider Zeist: Dick Wijen, d.wijen@zeist.nl