Venlo: Bestemmingsplan met verbrede reikwijdte voor het gehele grondgebied
"Ruimte binnen grenzen. Niet een vooraf door de overheid gedetailleerd en dichtgetimmerd plan, maar een bestemmingsplan dat uitnodigend is en ruimte biedt binnen grenzen voor initiatieven en ontwikkelingen. Een plan dat flexibel is en tot stand komt in samenspraak met en gedragen wordt door alle betrokkenen."
Situatie
In de gemeente Venlo zijn de afgelopen jaren alle bestemmingsplannen geactualiseerd. Desondanks is er nog steeds sprake van een lappendeken. Ook staan de bestemmingsplannen vaak los van de andere gemeentelijke regels, die van belang zijn voor het gebruik van de ruimte.
Doelstelling
De gemeente Venlo wil een meer faciliterende en stimulerende rol innemen door ruimte te geven aan maatschappelijke initiatieven binnen bepaalde vooraf vastgestelde en gedragen kaders. Maar de burgers en bedrijven kunnen nog maar moeilijk hun weg vinden in alle losse plannen en complexe regels. Deze spagaat vraagt om een nieuwe benadering. De gemeente heeft daarom de doelstellingen en uitgangspunten van de nieuwe Omgevingswet omarmd. Deregulering (loslaten in vertrouwen) maakt een belangrijk onderdeel uit van het coalitieakkoord. Dit sluit goed aan bij de veranderende rol van de overheid; een overheid die niet vooraf 'alles' in detail wil regelen.
In de recent vastgestelde Ruimtelijke Structuurvisie wordt gesproken over het vereenvoudigen en reduceren van het planologisch-juridisch instrumentarium, over flexibiliteit van plannen en uitnodigingsplanologie. De vertaling daarvan vindt plaats in het omgevingsplan.
Stand van zaken
De gemeente Venlo heeft een plan van aanpak opgesteld voor het opstellen van een bestemmingsplan verbrede reikwijdte. Het college heeft ingestemd met dit plan van aanpak en de gemeenteraad is daarover uitvoerig geïnformeerd. De gemeente Venlo gaat het bestemmingsplan verbrede reikwijdte stapsgewijs opstellen voor achtereenvolgens woongebieden/kleine kernen, centrumgebieden, bedrijventerreinen en buitengebied en in 2018 geïntegreerd in één gebiedsdekkend bestemmingsplan verbrede reikwijdte.
Daarbij wordt ernaar gestreefd de uitgangspunten van de toekomstige Omgevingswet (flexibiliteit, eenvoudiger, minder regels, minder onderzoekslasten, meer bestuurlijke afwegingsruimte) te verwerken in het gebiedsdekkende bestemmingsplan verbrede reikwijdte. De gemeente hanteert een groeimodel met telkens meer aspecten van de fysieke leefomgeving. Uiteindelijk bevat het bestemmingsplan verbrede reikwijdte onder andere een integraal afwegingskader en regels over welstand, duurzaamheid, milieu, cultuurhistorie, monumenten, kwaliteitscriteria. Bijzondere aandacht krijgt duurzaamheid door de invulling van de principes van Cradle-to-Cradle.
Ook moet het plan meer kaders stellen dan verbieden om op die manier externe partijen te 'verleiden' om met initiatieven te komen die maatschappelijk rendement opleveren.
- In 2014 is de organisatie gemeentebreed geïnformeerd over het opstellen van een omgevingsplan voor de hele gemeente. Het betreft de gemeenteraad, college, directie en afdelingshoofden en alle betrokken ambtenaren (zowel beleidsmatig als uitvoerend).
- In 2014 heeft een inventarisatie van verordeningen en beleidsstukken plaatsgevonden die relevant zijn voor een omgevingsplan.
- Er is in 2014 een begin gemaakt met verschillende bijeenkomsten en brainstormsessies, zowel ambtelijk als bestuurlijk, over zaken zoals flexibiliteit en uitnodigingsplanologie.
- In 2015 zijn diverse sessies gehouden om te komen tot een richtinggevend kader voor het Omgevingsplan, via de volgende 'sporen';
- Ambtelijk spoor, zowel met beleidsbepalers als beleidsuitvoerders
- Bestuurlijk spoor; raadswerkgroep, college en verantwoordelijk portefeuillehouder.
- Spoor externe partijen, zoals provincie, waterschap, corporaties, wijkgericht werken, ministerie, andere experimenterende gemeenten.
In deze sessies zijn aspecten aan de orde komen zoals flexibiliteit, rechtszekerheid, deregulering, ruimte voor initiatieven, loslaten, maatschappelijk draagvlak, dynamisch voorraadbeheer, doelen en ambities, open normen, gebiedsgerichte aanpak etc.
- In 2015 heeft een verdere verdieping van de relevante verordeningen of onderdelen daarvan plaatsgevonden over aspecten op het gebied van de leefomgeving. Welke wel/welke niet meenemen in het Omgevingsplan.
- Eind 2015 zijn de uitkomsten uit de verschillende brainstormsessies vertaald in een notitie van uitgangspunten als richtinggevend kader voor het opstellen van het Omgevingsplan en is een weergave van de ambities die de gemeente Venlo heeft met het Omgevingsplan.
- Op 17 mei 2016 heeft het college ingestemd met deze notitie van uitgangspunten. De notitie wordt ter vaststelling aangeboden aan de gemeenteraad in september 2016.
Volgende stappen
- Er is inmiddels een start gemaakt met het concreet inhoudelijk opstellen van een Omgevingsplan voor de woongebieden en de centrumgebieden, o.a. met een integrale kick-off bijeenkomst.
- Nadere verdieping over de systematiek en opzet Omgevingsplan (o.a. digitalisering).
- Er is gestart met het opstellen van een stakeholdersanalyse en het benaderen en afstemmen met stakeholders. Hoe organiseren wij de participatie (wie, wanneer, en op welke manier).
- 1e concept van een Omgevingsplan voor de woongebieden en de centrumgebieden wordt eind 2016 verwacht.
- Fasering Omgevingsplan:
- Omgevingsplan woongebieden 2016-begin 2018
- Omgevingsplan centrumgebieden 2016-begin 2018
- Omgevingsplan bedrijventerreinen 2017-medio2018
- Omgevingsplan buitengebied 2016-eind 2018
- Het uiteindelijke streven is één integraal gebiedsdekkend omgevingsplan eind 2018.
Waarom Chw?
De gemeente gaat experimenteren met het opstellen van een bestemmingsplan met een bredere reikwijdte voor het gehele (gemeentelijke) grondgebied. Waarom deelname aan dit experiment; wat willen wij bereiken:
- 1 integraal plan met regels over de fysieke leefomgeving.
- Anticiperen op de nieuwe Omgevingswet.
- Inspelen op de veranderende rol van de overheid.
- Vergroten flexibiliteit en afwegingsruimte.
- Eenvoudiger met minder regels.
- Snellere en betere besluitvorming.
- Meer ruimte voor initiatieven en maatwerk.
- Duidelijker systeem en gemak voor de gebruiker.
- Gerichter onderzoeken (gefaseerd).
Ervaringen en resultaten
Met opstellen van het Omgevingsplan wordt inmiddels nadrukkelijk aangesloten bij de besturingsfilosofie en de dienstverleningsvisie van de gemeente Venlo. Het betreft van de nieuwe manier van werken van de gemeente Venlo en principes over de dienstverlening. Hoe gaan wij met elkaar om en met onze partners, de dialoog zoeken met onze inwoners, niet meer alles zelf willen doen (loslaten), weghalen van belemmeringen en onnodige regels, maatwerk, de continue ontwikkeling van medewerker, de klant staat centraal klantgerichtheid en integraliteit van dienstverlening, eenvoud in dienstverlening.
Meer informatie
Projectleiders:
- Ger Meerts, g.meerts@venlo.nl;
- Carin Sprang-Cellissen, c.cellissen@venlo.nl;
- Loek Rooden, l.rooden@venlo.nl