Rotterdam: Central District
Om de bouwnijverheid als economisch vitale sector een extra stimulans te geven, maakt de Chw het mogelijk Rotterdam Central District als ‘lokaal prioriteitsproject met nationale betekenis’, versneld uit te voeren. Rotterdam bouwt door, ook in de crisis.”
Asmea Belhirch, projectleider
Situatie
Rotterdam Central District omvat het station Rotterdam Centraal en de directe omgeving. Het gebied onderscheidt zich door een zeer gemengd hoogstedelijk en levendig karakter en sterke eigen identiteit. Bovendien is de OV-terminal een belangrijk mobiliteitsknooppunt. Rond het Weena wordt een ‘24-uurs economie’ ontwikkeld. Een werknemer kan na het werk meteen door naar het theater, restaurant of boodschappen doen. De gemeente gaat daarom bedrijven verplichten om in nieuwe kantoorkolossen publieke functies zichtbaar en open op de begane grond te huisvesten, om de levendigheid in het gebied te vergroten. Central District bestaat uit drie onderdelen: (1) het Centraal Station Rotterdam, (2) vier ontwikkellocaties (Weenapoint, Schiekadeblok, Conradstraat en Delftseplein) en (3) de verbindende buitenruimte met pleinen, weginfrastructuur en groen.
Doelstelling
Rotterdam Central District krijgt de identiteit van een ‘glocal’ city district, waarin de trend van globalisering en lokale kenmerken samenkomen. De globalisering is terug te vinden in de verbinding van Rotterdam met de wereld, in de kantoren van multinationals en in de ’24-uurs-economie’ die het gebied gaan kenmerken. Maar ook voor lokale ondernemers en de eigen burgers moet het gebied aantrekkelijk zijn, met winkels, cultuur en goede verbindingen binnen de stad Rotterdam. De gemeente vraagt de bedrijven bijvoorbeeld om in nieuw te ontwikkelen kantoren publieke functies zichtbaar en open op de begane grond te huisvesten. Dat draagt bij aan de levendigheid en het verblijfsklimaat. In cijfers een groei van het aantal reizigers naar 75 miljoen per jaar in 2025, groei van de werkgelegenheid met 15.000 arbeidsplaatsen en nieuwbouw van 1000 woningen.
Stand van zaken: realisatie van het nieuwe stationsgebied is in volle gang
- Het project Rotterdam Central District was al in voorbereiding toen het gebied op 17 juli 2010 formeel werd aangewezen onder Afdeling 7 van de Chw.
- Op 17 maart 2011 heeft de gemeenteraad van Rotterdam de structuurvisie vastgesteld. Alle betrokken overheden hebben de structuurvisie mede ondertekend. De structuurvisie heeft ook een groot draagvlak in de stad, zoals blijkt uit het beperkte aantal van 10 zienswijzen en 2 bestuurlijke overlegreacties.
- Officiële opening van het nieuwe stationsgebouw inclusief de nieuwe inrichting van de buitenruimte heeft op 13 maart 2014 plaatsgevonden. Per dag verwerkt het stationsgebied nu al gemiddeld 110.000 reizigers. Dat aantal zal naar verwachting door de komst van de HSL-Zuid en RandstadRail toenemen tot meer dan 300.000 per dag in 2025.
- De vier ontwikkellocaties (Weenapoint, Schiekadeblok, Conradstraat en Delftseplein) worden opgepakt in nauwe wisselwerking met marktpartijen en toegespitst op de vraag in een menging van kantoren, commercieel vastgoed en wonen. Hoewel het gaat om toplocaties is ook hier de ontwikkeling door de economische en vastgoedcrisis in een ander daglicht komen te staan. Bedrijven die zich willen vestigen vragen, behalve een toplocatie, vooral zekerheid en snelheid. Ze willen eerst zekerheid dat hun plannen haalbaar zijn, voordat ze gaan investeren in de uitwerking. Het tempo moet verder hoog liggen.
- Het Bestemmingsplan Weenapoint is op 25 september 2012 onherroepelijk geworden. De bouw van de 1e fase (FIRST) is in het 1e kwartaal van 2016 opgeleverd.. De planontwikkeling voor de 2e fase (herstructurering Gebouw A) van Weenapoint is gestart. De haalbaarheid van de plannen behoeft nog nader onderzoek. De 1e fase van het Schiekadeblok is eveneens gestart.
- De planontwikkeling van een tijdelijke supermarkt in de Conradstraat is afgerond. De tijdelijke supermarkt is economisch niet haalbaar gebleken en de gemeente onderzoekt nu mogelijke andere tijdelijke bebouwingsinitiatieven. Ook is de planontwikkeling voor tijdelijke horeca en het elektrisch vervoercentrum op het Delftseplein van start gegaan.
Volgende stap:
- Het in procedure brengen van het bestemmingsplan Schiekadeblok. Het bestemmingsplan is in concept gereed en wordt in procedure gebracht zodra de haalbaarheid vaststaat.
Waarom Chw?
Kern is dat betrokken partijen zich in een vroeg stadium committeren aan de structuurvisie. De Chw biedt B en W vervolgens de mogelijkheid de benodigde besluiten te coördineren vanaf het moment van de aanvraag van die besluiten tot en met het moment van hun bekendmaking. De gecoördineerde besluiten zijn voor het instellen van beroep aan te merken als één besluit, waarop ingevolge de Chw binnen 6 maanden na afloop van de beroepstermijn uitspraak moet worden gedaan. Zo kan een aanzienlijke procedurele versnelling worden bewerkstelligd.
Ervaring en resultaten Chw
De ervaring in Rotterdam is positief. De Chw genereert extra bestuurlijke en ambtelijke aandacht binnen de eigen organisatie. Dit komt de kwaliteit en de snelheid van de besluiten ten goede. Snelheid en zekerheid zijn in de huidige marktomstandigheden belangrijke troefkaarten. Voor het Weenapoint (110.000 m2) heeft de Chw in dat opzicht zijn waarde bewezen. De gemeente had een bestemmingsplan, onderbouwd met een milieueffectrapport, in procedure, toen zich twee gegadigden aandienden als huurder voor een kantoor op het Weenapoint (bouwplan First). Om snelheid te maken zijn toen twee processen parallel gaan lopen. Naast de afronding van het bestemmingsplan is de voorbereiding gestart van een omgevingsvergunning in afwijking van het vigerende bestemmingsplan (op basis van de Wabo). Die tweede procedure moest via een zo snel mogelijk traject zekerheid opleveren. Tegen beide procedures was beroep ingesteld. De behandeling is bij de Raad van State samengevoegd en vanwege de bestuursrechtelijke versnelling van de Chw kregen de beide bedrijven snel de gewenste zekerheid over hun plannen.
Snelheid brengt eisen met zich mee voor bestuur, initiatiefnemer en ambtelijke organisatie. Samenwerking is een van de sleutelwoorden. Maar dat is niet voldoende. Het is nodig om de procedure goed in beeld te hebben en daar handig mee om te gaan. Voor het Weenapoint zijn ‘mandjes’ met samenhangende procedures gemaakt voor bestemmen, voorbereiden (zoals de sloopvergunning), voor de realisatie (bouwen) en voor het gebruik. Aan overheidszijde is een coördinator vergunningen speciaal belast met het aanjagen en afstemmen van de procedure. De initiatiefnemer moet daarin meegaan en zich extra inspannen om het huiswerk snel en goed te doen.