Delfzijl en andere: Haven- en industriegebieden Oosterhorn & Eemshaven
"Het is lastig gebleken om een nieuw bestemmingsplan tot stand te brengen dat economische ontwikkeling en milieu- en natuurbeheer stevig met elkaar verbindt. Daarvoor is extra instrumentarium en een regionale aanpak nodig. Wij verwachten met de Chw de haven- en industrieterreinen in de Eemsdeltaregio op een integrale wijze flexibel en proactief te kunnen ontwikkelen en beheren."
Jeroen Bos, projectleider gemeente Delfzijl
Situatie
Oosterhorn in de gemeente Delfzijl en Eemshaven in de gemeente Eemsmond zijn terreinen voor zware industrie en havengebonden activiteiten. Het terrein Eemshaven vervult bovendien een belangrijke rol in de nationale energievoorziening. Voor de Eemshaven is in zuidoostelijke richting een uitbreiding in ontwikkeling, waar momenteel als eerste een nieuw Google-datacenter wordt gebouwd. Oosterhorn biedt als een van de weinige bedrijventerreinen in Nederland nog ontwikkelingsruimte voor zware chemische industrie en recycling. Ook zijn beide terreinen aangewezen als gebied voor grootschalige windenergie. Het haven- en industriegebied grenst aan de beschermde natuurgebieden van de Waddenzee en de Eems-Dollard, wat een belangenconflict oplevert.
Doelstelling
De haven- en industriegebieden Oosterhorn en Eemshaven zijn zeehavens van nationaal belang. Het streven is het economische gebruik (industrie en windenergie) verder duurzaam te ontwikkelen in balans met de kwetsbare omgeving. De aanwezigheid van elektriciteitscentrales, havenfaciliteiten en een groot chemiecluster bieden goede mogelijkheden voor de ontwikkeling van een biobased economy in de Eemsdelta, waarbij het eindbeeld een circulaire economie is.
Stand van zaken
Voor beide gebieden gelden verouderde bestemmingsplannen die onvoldoende steun bieden aan het tot stand komen van een optimaal ruimte- en milieugebruik. Voor de Eemshaven is een beheersverordening van toepassing. Vernieuwing van de bestemmingsplannen is dringend nodig. Dat blijkt onder de bestaande regelgeving niet goed mogelijk. De processen voor een nieuw bestemmingsplan, inclusief MER en passende beoordeling zijn in gang gezet. Voor de uitbreiding van de Eemshaven in zuidoostelijke richting wordt ook een nieuw bestemmingsplan opgesteld.
Overleg met de Commissie voor de Milieueffectrapportage heeft er toe geleid dat er in 2015 - onder regie van de provincie Groningen en in samenwerking met betrokken gemeenten en havenschap - een regionale structuurvisie wordt opgesteld (en vastgesteld) waarin de cumulatieve regionale milieu- en natuureffecten in beeld worden gebracht. Het tot stand brengen van de structuurvisie gaat vooraf aan de opstelling van het bestemmingsplan Eemshaven en Oosterhorn. In 2015 en in de eerste helft 2016 zijn de ontwikkelingen in beeld gebracht. Ook zijn de onderzoeksresultaten voor de voor dit gebied onderscheidende thema's geluid, geur, externe veiligheid en natuur opgeleverd.
Volgende stappen
De gemeenten werken in samenwerking met provincie en havenschap aan een nieuw integraal milieueffectrapport voor Oosterhorn en Eemshaven en hebben bestemmingsplannen in voorbereiding. De bestemmingsplannen voor de industriegebieden Eemshaven en Oosterhorn zullen de hiervoor genoemde onderzoeksresultaten gebruiken en zullen naar verwachting eind 2017 worden vastgesteld. Benodigd onderzoek, overleg met maatschappelijke organisaties en belanghebbenden en de procedure vergen nog de nodige tijd. In dat proces zal ook meer duidelijkheid ontstaan over de wijze waarop de Chw kan worden benut om knelpunten op te lossen.
Waarom Chw
Voor Oosterhorn en de Eemshaven is het op basis van de bestaande regelgeving tot nu toe niet gelukt om tot een actueel bestemmingsplan te komen. Met het extra instrumentarium van de ontwikkelingsgebieden onder de Chw, zou dat wel moeten lukken. Milieumaatregelen en ruimtelijke aanduidingen kunnen in het bestemmingsplan via de Chw nauwer op elkaar worden aangesloten. Daardoor ontstaat meer flexibiliteit en kan actiever en beter vorm worden gegeven aan een integraal gebiedsgericht beheer.
De bestemmingsplannen voor Oosterhorn en Eemshaven zijn nog in ontwikkeling. De mogelijkheden worden verkend, zoals het ruimtelijk vastleggen in de bestemmingsplannen van de milieugebruiksruimte voor geluidhinder, geurhinder, externe veiligheid en duurzaamheid. Het gaat dan bijvoorbeeld om het onlangs vastgestelde geluidruimteverdeelplan voor industrielawaai in Oosterhorn. Dit geluidplan kan binnen een ontwikkelingsgebied ruimtelijk worden geborgd. Verder ontstaan mogelijkheden om maatregelen vast te leggen om de vastgestelde milieudoelen te behalen, om de PAS (Programmatische Aanpak Stikstof) toe te passen en om negatieve effecten op omringende natuurwaarden te voorkomen. Ook kunnen in een ontwikkelingsgebied op basis van art. 19 db Natuurbeschermingswet in de bestemmingsplannen bindende kaders worden geboden voor vergunningverlening van concrete initiatieven ingevolge de Natuurbeschermingswet.
Ervaring en resultaten Chw
Ervaringen en resultaten kunnen niet worden aangevuld omdat onderzoeken nog lopen en er nog geen bestemmingsplannen voor deze industriegebieden in procedure zijn gebracht.
Meer informatie
Websites:
Projectleiders:
- (Delfzijl): Jeroen Bos, j.bos@delfzijl.nl
- (Eemsmond): Sjoert Klein, s.b.klein@eemsmond.nl
- (provincie Groningen) Jaap Siemons, j.siemons@provinciegroningen.nl