'Zoeken naar wegen om partijen te helpen in de praktijk' – Een terugblik met Business Liaison Manager Gijs van Duijn

Je bent, na je periode als Regionaal Implementatiecoach Omgevingswet (RIO), iets meer dan 2 jaar werkzaam geweest als BLM'er. Kun je nog eens je rol toelichten en aangeven welke aspecten van die rol het uitdagendst waren (voor jou)?

'In de aanloop naar de inwerkingtreding stond voor mij als BLM'er het belang van de rijkspartijen voorop en dan met name het identificeren van de risico's. Hoofd- en bijzaken onderscheiden is hierbij essentieel.

Goede informatieverstrekking helpt ook. Zo nodigde ik stakeholders uit bij de rijkspartijen zoals de Tactisch Beheer Organisatie (TBO) om goede toelichting te geven op het beheerproces. Het is belangrijk voor het comfort van rijkspartijen dat ze zien dat er wordt gewerkt aan het waarborgen van stabiliteit.

Daarnaast moet je in deze rol dealen met het feit dat de BLM de rijkspartijen vertegenwoordigt, maar dit is niet altijd één geheel met departementoverstijgende belangen. Immers, de afzonderlijke departementen bekijken wat er allemaal speelt natuurlijk ook met hun eigen bril.

Het is ook belangrijk om dit te scheiden van andere rollen die het Rijk heeft, denk bijvoorbeeld aan de rol van stelselverantwoordelijke.

Verder viel mij het verschil in de manier van werken op: het proces en het tempo van de 'agile' ontwikkelcyclus bij DSO-LV loopt niet synchroon met de vaak hiërarchische besluitvormingslijnen binnen het Rijk. Het zou goed zijn als het Rijk wat dit betreft ook wat meer 'agile' gaat werken.

Ik zag het ook als een belangrijke taak als BLM'er om de kloof tussen de werking van het DSO en de gebruikers te overbruggen. Daarin ben je als het ware bijna tweetalig je functie aan het uitoefenen, omdat bepaalde begrippen niet voor iedereen vanzelfsprekend zijn, terwijl je jezelf wel in DSO-lingoland begeeft.'

Welke 'lessons learned' zijn voor het proces naar inwerkingtreding het waardevolst geweest?

'Ik kan hierbij een aantal punten noemen. In de eerste plaats ging het erom overtuigd te blijven van de meerwaarde van de Omgevingswet en het DSO. Waarom doen we de dingen zoals we die doen en daar dan steeds naar teruggrijpen. Ten tweede vormde het oefenen en ketentesten een belangrijk leerpunt. Het was (en is) enorm waardevol om de puntjes op de 'i' te zetten. Zo bezien was het meermaals uitstellen van inwerkingtreding wel een voordeel. Hierdoor kon wat langer de tijd worden genomen voor het oefenen en testen.

In algemene zin kunnen we ook vaststellen dat 'we' het veel te complex maken. Dan gaat het bijvoorbeeld om de planketen of het redeneren vanuit een bepaald ideaalmodel. Daarnaast wordt dikwijls bij ieder willekeurig ICT-project overschat wat de uitvoeringspraktijk kan absorberen. Overigens, een sterk punt bij de ontwikkeling van het DSO was de link met de praktijk en de agile ontwikkelcycli bij het Integraal Ketentesten (IKT). Dan zie je dus in de praktijk of het echt werkt.'

Wat neem je zelf mee uit deze periode? Wat zijn persoonlijke tips en tops?

'Wat ik graag doe is het zoeken naar wegen om partijen te helpen in de praktijk. Ik moet daarbij denken aan de TAM-gerelateerde verzoeken. Tevens is het goed om buiten de bestaande structuren te denken. Verder is het belangrijk om ruis en onrust te beperken en te focussen op zaken die echt van belang zijn. En het is ook gewoon doordieselen: de aanhouder wint!’

In het driegesprek met Bob Felix en Marion Kursten gaf je aan dat partijen te veel vanuit hun eigen koker redeneren en meer boven de materie zouden moeten gaan zweven. Zie je inmiddels een brede(re) blik ontstaan bij relevante organisaties?

'Jazeker, ik ben daar positief over maar het is een langzaam proces. De BLM'ers werken in ieder geval interbestuurlijk goed samen. Zo presenteren we onze wensen voor het DSO-LV in één lijst aan de Tactisch Beheer Organisatie (TBO).

Het proces van het verbeteren van de samenwerking tussen ambtelijke organisaties is een continu proces. Maar de noodzaak tot interbestuurlijke samenwerking bij plannen en vergunningverlening wordt wel steeds duidelijker. De integrale benadering die de Omgevingswet karakteriseert, heeft hierin een belangrijke rol gespeeld.'

De Omgevingswet is in werking getreden. In hoeverre vraagt de nieuwe situatie om een andere rol/mindset van een Business Liaison Manager?

'Het gaat erom meer focus te hebben op de mogelijkheden van het stelsel. Dus het beter benutten van mogelijkheden zoals het open stelsel. Daarnaast is het verstandig om de aandacht vast te houden. Het is allemaal nog niet af. Ook is creativiteit geboden nu de Omgevingswet minder in de schijnwerpers staat. Dat is op zichzelf fijn, maar het nadeel is wel dat afbouw van budgetten op de loer ligt.'

Wat is nu de belangrijkste uitdaging voor jouw opvolger? En wat is essentieel voor samenwerking (voor jouw rol) als het programma steeds verder in het lijnmanagement wordt ingebed?

'Naast het antwoord op de vorige vraag is de toekomstige positie van de BLM'er van belang. Waar precies 'landt' de rol van de Business Liaison Manager binnen het Rijk? Het moet natuurlijk geen eenling worden. Dus borging van verbinding en belangenvertegenwoordiging is belangrijk. Het zou goed zijn om een netwerkorganisatie op te zetten die de rijksbelangen vertegenwoordigt. Hierin kunnen meerdere ministeries in verschillende rollen en overleggen betrokken blijven.'

Hoe heb je de samenwerking met de BLM'ers ervaren en wat neem je mee naar je nieuwe functie?

'Ik heb de samenwerking als erg positief ervaren. De BLM'ers zijn echt één club en we staan iets meer bij de inhoud en iets minder bij de bestuurlijke issues. Dat helpt wel. Verder kunnen we ons goed inleven in elkaars belangen. Het is soms geven en nemen. Als voorbeeld noem ik de realisatie van het doorsturen van bodemmeldingen naar de ILT. Dat is echt een rijksbelang maar dit wordt dan goed ondersteund door collega-BLM'ers.

In mijn nieuwe functie bij de Strategische Beheerorganisatie (SBO) blijft die interbestuurlijke samenwerking enorm belangrijk. Dan is het fijn dat ik dit netwerk mee kan nemen.'