Chemelot zet in op groene, circulaire chemie
Volledig circulair in 2050. Dát is de ambitie van industriepark Chemelot in de provincie Limburg. Het bereiken van die doelstelling en de daarmee gepaard gaande grondstof-, energie- en watertransitie gaat hand in hand met het gebruik van de instrumenten van de Omgevingswet. Onlangs liet minister Mona Keijzer van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening zich bijpraten over de impact hiervan op de bedrijfsvoering van Chemelot. Dat deed zij in gezelschap van Marjolein Jansen, directeur-generaal Ruimtelijke Ordening. Tijdens het bezoek sprak de minister haar waardering uit voor de voorbeeldfunctie van Chemelot. Daarbij ging het om de voorbereiding op de Omgevingswet en hun innovatieve, duurzame aanpak als industriepark.
'Voeding, speelgoed, cosmetica en meer'
Chemelot is, als grote speler in de chemische industrie, belangrijk voor zowel de regio Zuid-Limburg als heel Nederland. Hun bedrijfsvoering raakt zowel de economie, bedrijvigheid, de werkgelegenheid en de gezonde leefomgeving als de energietransitie.
Met een geschiedenis die bijna 100 jaar teruggaat tot de voormalige Staatsmijn Maurits, vormt het industriepark nu de thuisbasis van meer dan 60 fabrieken van 19 industriële bedrijven. Deze zijn allemaal met elkaar verbonden en vormen daarmee het enige geïntegreerde industriecluster van Nederland. Op het complex worden grondstoffen en materialen gemaakt (en hergebruikt) voor de maakindustrie, de bouwnijverheid, de landbouw en de visserij. Op die manier heeft Chemelot een belangrijk aandeel in een veelheid van producten: van voeding tot verpakkingen, kleding, speelgoed, cosmetica, et cetera. Tevens vormt de industrie-site de bakermat voor de ontwikkeling van innovatieve en zeer hoogwaardige specialistische materialen.
De innovatieve, duurzame aanpak van Chemelot blijkt ook uit hun inspanningen voor een goede en duurzame logistieke infrastructuur. Een aansluiting op de zogeheten 'Delta Rhine Corridor' is van groot belang voor de komende energietransitie en de werkgelegenheid in de regio. Tevens voorkomt het grote stromen gevaarlijke stoffen die bijvoorbeeld over het spoor naar Chemelot gaan.
Geïntegreerd aan de slag met de koe(m)pelvergunning
De vooruitziende blik van Chemelot blijkt ook uit de voorbereiding op de Omgevingswet. Het concern heeft een belangrijke rol gespeeld als vroege voorloper in de praktische implementatie van de wet. Voor de aanvraag van omgevingsvergunningen is volop ingezet op het gemeenschappelijk belang.
In plaats van dat elk individueel bedrijf zijn eigen vergunning moet beheren, vallen heel veel activiteiten van de verschillende bedrijven onder een zogeheten koepelvergunning. Dit maakt de coördinatie en naleving van regels en voorschriften op het industriepark efficiënter en meer uniform. Ook de gedeelde infrastructurele voorzieningen draagt hieraan bij. Dat het woord 'koepel' lijkt op 'koempel', wat in het Limburgs dialect mijnwerker betekent, is niet helemaal toevallig. Het toont de historische verbinding met het verleden en het groeps- en verantwoordelijkheidsgevoel van de mijnwerkers. De koepelvergunning van Chemelot omvat ongeveer 60 deelvergunningen.
Bedrijven op het complex vragen hun omgevingsvergunningen aan via 'het centrale loket’ van CSP/ Sitech, dat vervolgens via het Omgevingsloket van het DSO de formele aanvraag verzorgt. De koepelvergunning geldt voor verschillende samenhangende milieubelastende activiteiten, gemeenschappelijke infrastructuur (o.a. spoor, haven, eigen waterzuivering) en ondersteunende activiteiten. Voor bedrijven biedt deze koepelvergunning meer flexibiliteit in de verdeling van milieuruimte, zoals emissies en geluid. Voor overheden is het voordeel dat ze beschikken over één aanspreekpunt.
De Naftakraker
Tijdens een rondleiding over het voormalige mijnwerkerscomplex kreeg de minister een goed beeld van de industriële activiteiten en de unieke structuur van de site. Die unieke structuur kenmerkt zich bijvoorbeeld door overblijfselen van de mijngeschiedenis maar ook het vele groen op het complex. Maar vooral de integratie tussen de verschillende fabrieken sprong in het oog.
Zo wordt restwarmte en bijproducten van de ene fabriek direct gebruikt door een andere fabriek, wat een aanzienlijke energiebesparing en afvalvermindering oplevert.
Een van de opmerkelijke stops tijdens de tour was bij de Naftakraker, illustratief voor de circulaire ambities van de chemiegigant. De Naftakraker is een kernfaciliteit waar grote moleculen worden afgebroken tot kleinere, zoals ethyleen en propyleen. Deze stoffen vormen de basis voor veel van de kunststoffen die op de industrie-site worden geproduceerd. Op die manier houdt het industriepark de gehele keten van grondstof tot eindproduct binnen het eigen complex. Deze en andere voorbeelden tijdens de tour toonden de ambities van Chemelot op het gebied van innovatie, duurzaamheid én economische groei.