Breng de romantiek terug in Den Haag

Toen de gemeente Den Haag een voorstel presenteerde voor de herinrichting van het Westbroekpark en de Scheveningse Bosjes met de Waterpartij, stuitte dat op veel weerstand van bewoners. Zij waren bang dat hun geliefde gebied zou veranderen in een pretpark. Terwijl het er juist zo lekker rustig en groen is. De weerstand was zo groot dat de verantwoordelijk wethouder het plan terugtrok. In maart 2016 schakelde de gemeente zelfstandig adviseur Eljo de Galan in om opnieuw met bewoners in gesprek te gaan; er moest een visie op het gebied ontwikkeld worden. Zij besloot het helemaal anders te doen dan de gemeente en haar bewoners gewend waren. Met succes.

Gooi open dat proces!

Hoe het kwam dat het plan zo slecht werd ontvangen? De gemeente had wel met bewoners gesproken, maar vooral met de usual suspects – vertegenwoordigers van belangengroepen. Dan denk je als gemeente dat je de belangen van alle bewoners kent, maar dat lijkt niet zo te zijn. De meeste mensen sluiten zich tegenwoordig niet meer aan bij een belangengroep. Er zijn dus andere manieren nodig om inwoners die geen zin of tijd hebben samen te komen in zaaltjes, de gelegenheid te geven hun zegje te doen. Het zou goed zijn als gemeenten processen zoals het opstellen van een gebiedsvisie opengooien en meer verantwoordelijkheid geven aan bewoners.

Denktank

We moeten de rollen omdraaien, dacht ik, toen ik aan de slag ging in Den Haag. Daarmee bedoel ik: niet de gemeente, maar de bewoners zelf een visie laten schrijven voor het Westbroekpark en de Scheveningse Bosjes met de Waterpartij. En die vervolgens aan de gemeente voorleggen, in plaats van andersom. Om bewoners te vinden die mee wilden doen, adverteerden we in lokale kranten en op sociale media en benaderden we mensen die op het oude plan hadden gereageerd. In totaal leverde dat een paar honderd geïnteresseerden. Tijdens ‘stadsgesprekken’ op verschillende locaties discussieerden zij met elkaar over hun wensen en ideeën voor het gebied. Aan het einde van iedere avond vroegen we de deelnemers zich uit te spreken over wie zij geschikt vonden om mee te denken in het vervolgproces. Zo ontstond het grootste deel van de Denktank. We benaderden uit de lijst met geïnteresseerden ook nog de allerjongste en een ondernemer. Ook hebben we iemand via loting benaderd. Zo ontstond er een vrij diverse groep die een officiële opdracht kreeg van de gemeenteraad. Voor de begeleiding van de Denktank huurden we een onafhankelijke begeleider in. Samen begeleidden we het proces. De gemeente was nadrukkelijk facilitator. Alleen op verzoek van de bewoners kwam ze in actie.

Stel een deadline

In september 2017 bood de Denktank de visie aan in de gemeenteraad. Geheel volgens de planning. Die einddatum hadden we van tevoren vastgelegd. Ik raad aan altijd een deadline te stellen. En je daaraan te houden. Anders blijf je bezig. Nadat de gemeenteraad de visie had goedgekeurd, is de Denktank opgeheven. De gemeente voert de visie nu uit. Deze dient nu als een leidraad voor verschillende projecten. Die projecten lopen erg uiteen, van een technisch onderzoek naar overkluizing van een weg tot het vergroten van de biodiversiteit in het gebied.

Wandeltochten

Ook tijdens de uitvoering van de bewonersvisie, kunnen inwoners meedoen. Zij het als overlegpartners of om de handen uit de mouwen te steken. We hebben het participatieproces wederom opengegooid; alle individuele Hagenaars kunnen meedoen wanneer ze zin en gelegenheid hebben. Zo veel mogelijk online of op locatie. Zo organiseert de projectleider, die zich bezighoudt met biodiversiteit, wandeltochten door het park, om bijvoorbeeld samen testlocaties aan te wijzen voor het vergroten van biodiversiteit. Over dit soort acties communiceren we ook online. We merken dat we daardoor steeds meer nieuwe mensen bereiken. Je moet niet te lang met dezelfde groepjes werken, want dat worden dan weer instituten op zich.

Interne communicatie belangrijk

Mijn tip aan de gemeente? Communiceer intern heel duidelijk dat je bezig bent met zo'n proces. Want als burgers merken dat niet alle ambtenaren handelen volgens afspraken die de raad met bewoners heeft gemaakt, ben je het vertrouwen in één klap kwijt.