Capelle stimuleert 'meedoen' inwoners met e-participatieplatform

'Participatie staat al jaren centraal bij de ruimtelijke ontwikkeling in Capelle', schetst Verkerk. 'Zo ontstond ook de ambitie om als voorloper op de omgevingsvisie een gebiedsvisie te ontwikkelen voor het centrumgebied. In 2015 hebben we daarvoor een website gelanceerd waarop bewoners, ondernemers en maatschappelijke organisaties alle informatie over ontwikkelingen in het gebied konden vinden en actief werden uitgenodigd om mee te doen. Daarbij was ons motto "iedereen die dat wil, moet kunnen meedoen". Dit initiatief werd goed ontvangen. En met behulp van input van de gebruikers werd de site doorontwikkeld tot een stadsbrede website, Capellebouwtaandestad.nl.

Verkerk: 'De website richtte zich in eerste instantie nog op stadsontwikkelingsprojecten, maar door het enthousiasme binnen de organisatie zijn andere disciplines, zoals het sociale domein, aangehaakt. Daardoor kunnen we een heel breed palet aan informatie over projecten die onze inwoners raken, inzichtelijk en toegankelijk ontsluiten via de website. Daarmee dragen we ook bij aan de informatievoorziening waar de Omgevingswet om vraagt.'

Actief data delen draagt bij aan dialoog

Met de website geeft Capelle aan den IJssel niet alleen invulling aan de voorbereiding op de Omgevingswet, maar ook aan de ambities op het gebied van digitale dienstverlening. Verkerk: 'Onze doelstelling was om alle aanwezige informatie op een relevante en gebruiksvriendelijke manier aan Capellenaren aan te bieden.' Dat geldt overigens niet alleen voor teksten over projecten.

'We hebben het platform zo ingericht dat we de Basisregistratie Grootschalige Topografie (BGT) actief kunnen toepassen. De kaart die bezoekers op de site zien, is dus ook altijd de meest actuele versie waar gemeenteambtenaren zelf ook mee werken. Zo sluiten we aan bij de ambitie van de Omgevingswet om zoveel mogelijk data te delen, én creëren we een gemeenschappelijk en accuraat vertrekpunt voor de dialoog.' Het delen van de data gebeurt daarnaast via het Geoportaal van de gemeente, waar inwoners en geïnteresseerden talloze kaarten over onderwerpen als bodemkwaliteit en geluid openbaar kunnen raadplegen.

Een website met actuele en uitgebreide informatie over alle projecten die de inwoners raken, is een goed vertrekpunt, maar nog geen participatie. 'Maar we doen meer, hoor', haast Verkerk zich te zeggen. 'Eigenlijk zijn we vanuit onze ambitie om de stad samen met de inwoners vorm te geven, steeds op zoek naar ‘hoe kan het beter en wat kunnen we nog meer doen?’. We hebben bijvoorbeeld bij elk project op Capellebouwtaandestad.nl de contactgegevens van de projectleider vermeld. Zo verkleinen we de afstand tussen gemeente en bewoners en zorgen we voor korte lijnen.' De grootste stap heeft Verkerk dan nog niet eens benoemd.

Platform voor e-participatie biedt ruimte aan initiatieven Capellenaren

'In de zomermaanden hebben we Capellebouwtaandestad.nl omgebouwd tot een platform voor e-participatie. Dat betekent niet alleen dat bewoners, ondernemers en andere partijen volop kunnen meepraten over voorstellen, maar ook – en daar zijn we best trots op – dat ze zelf hun eigen plannen via de site kunnen voorleggen aan de gemeenschap. Dankzij die nieuwe functionaliteiten kunnen we de website ook inzetten bij het opstellen en uitvoeren van visies en het maken van een omgevingsplan.'

Uit de bezoekcijfers blijkt dat er steeds meer belangstelling is voor de website. Maar dat betekent niet, vertelt Verkerk, dat er al in groten getale initiatieven op de site geplaatst worden. 'We zien dat het aantal particuliere initiatieven op de site nog beperkt is. Het vergt natuurlijk ook veel tijd om een idee uit te werken en toe te lichten en wellicht dat er bij sommige mensen ook nog best wat schroom is.'

Hoe nodig je mensen nu uit om actief mee te denken? Verkerk: 'Deels vraagt dit misschien om externe expertise. Dat zie je ook bij andere gemeenten. Ook al sta je als gemeente volop open voor de dialoog, het is toch een nieuwe manier van werken waarmee we nog ervaring moeten opdoen. Daarom lichten we nu ook samen met externe adviseurs de participatieprocessen door en praten we met ontwikkelaars over hoe zij de samenwerking op deze trajecten tot nu toe ervaren.' Duidelijk is dat de website bepaald niet op zich staat en een van de vele instrumenten is die Capelle inzet om haar inwoners te betrekken.

Raad in gesprek met inwoners over de omgevingsvisie

Zo bereidt de gemeente een omgevingsvisie voor en heeft de gemeenteraad heel nadrukkelijk aangegeven hierover zelf in gesprek te willen gaan met de inwoners. 'Er hebben al een paar gesprekssessies plaatsgevonden en er volgen er nog meer.' Dit zijn bijeenkomsten, voorgezeten door raadsleden, waar in thematafels over diverse onderwerpen wordt gesproken. 'Het gaat om een brede stadsvisie, dus ook onderwerpen als veiligheid en het sociale domein passeren daar de revue.'

En onlangs vond er nog een zogenoemde Themater-avond plaats. Verkerk: 'Dit is een thema-avond in het theater waarin we aan de hand van sprekers en een levendige discussie inzoomen op onderwerpen. Ditmaal ging het over participatie en hebben we onder andere gekeken naar de lessen die we tot nu geleerd hebben. Daaruit bleek dat we vaak proberen om de participatie zo open mogelijk in te steken, zonder al te veel kaders – maar dat we, terugkijkend op eerdere trajecten, toch nog best veel criteria opstellen.' Daarnaast heeft de gemeente inmiddels ook ervaren dat inwoners verschillende wensen en opvattingen hebben over participatie. 'In een gemeente met ruim 65.000 inwoners heb je natuurlijk mensen die graag geraadpleegd willen worden en anderen die graag actief willen adviseren.'

Slimme haakjes en korte lijnen dragen bij aan voorbereiding organisatie

Met die 65.000 inwoners is Capelle aan den IJssel een middelgrote gemeente. En Verkerk merkt dat dat veel voordelen heeft, ook bij veranderopgaven zoals de Omgevingswet. 'De gemeentelijke organisatie is overzichtelijk en je kunt contacten persoonlijk laten verlopen, ook met de bestuurders. Daardoor zijn de lijnen vrij kort.' Dat helpt ook bij het betrekken van gemeenteambtenaren bij de transitie.

'Bovendien', vervolgt Verkerk, 'zie ik veel raakvlakken tussen werken volgens de Omgevingswet en ons programma Toekomstgericht organiseren. Ook daar zijn thema's als ontkokeren en integraal werken belangrijk. Dus versterken die programma's elkaar.' Zo werd bij een tweedaagse training van 35 verandermanagers over de organisatieontwikkeling ook de Omgevingswet behandeld. 'Daarmee neem je 35 mensen die met hun nieuwe kennis ook weer de organisatie ingaan, mee in de Omgevingswet, waardoor je een vliegwiel creëert voor de bewustwording onder ambtenaren.'