Gebiedstafels nieuwe westelijke oeververbinding Rotterdam

Om bereikbaarheidsproblemen rond Rotterdam op te lossen, kreeg de Nieuwe Westelijke Oeververbinding (NWO) de hoogste prioriteit: een nieuwe verbinding tussen de A15 Maasvlakte/Mainport Rotterdam en de A20 Westland/Haaglanden.

Er waren twee zoekgebieden, een kreeg de naam Oranjeverbinding, de andere Blankenburgverbinding. In 2011 werden er meedenkbijeenkomsten georganiseerd over de NWO.

Ambtenaren, belangengroepen, bedrijfsleven en omwonenden beantwoordden tijdens deze sessies twee vragen: wat vindt u waardevol aan de onderzoeksgebieden en hoe moet de nieuwe weg er straks uitzien?

Voor de zomer lagen er maar liefst 60 ideeën voor de NWO op tafel. We hadden een beter beeld van de waarden en de kenmerken van de onderzoeksgebieden en wisten hoe deze omgeving wordt gebruikt, beleefd en ervaren.

Waarom participatie?

We realiseerden ons dat het hele gebied betrokken is bij de nieuwe weg. Het gaat niet alleen over die streep door het landschap of die tunnel, het gaat om het hele gebied. En daar wonen, werken, passeren en recreëren mensen met een schat aan lokale deskundigheid en enthousiasme. Die mensen wilden wij graag als mede-eigenaar van het project, de verandering.

Voorbereiding

Van tevoren zijn we heel helder geweest waarover het publiek ging meepraten. Over welke opgave gaat het? Wat is de rol van de deelnemers en wat zijn de spelregels waaraan zij zich moeten houden? Op deze manier is voor iedereen duidelijk waar de sessies over gaan en ook waar ze dus níet over gaan.

Ook hebben we aan de voorkant van het proces de beslissers meegenomen in het vaststellen van de ‘denkruimte’. Zo zorgden we ervoor dat de inbreng ook daadwerkelijk op de agenda kwam bij de besluitvorming.

Door de meedenkbijeenkomsten wilden we ook bereiken dat bestuurders niet alleen naar de inhoud van rapporten kijken, maar ook zouden luisteren naar het gevoel dat in de omgeving leeft.

Van start

Voor veel deelnemers is een participatieproces een spannende gebeurtenis: in een zaal met veel onbekenden werken aan een ‘probleem’ waar je nauw en emotioneel bij betrokken bent. Als projectorganisatie hebben we erg ons best gedaan om de deelnemers op hun gemak te stellen.

Niet met trucjes, maar door ons netjes, eerlijk, open en bescheiden op te stellen. We namen de tijd om kennis te maken met de deelnemers. En lieten de mensen merken dat we blij waren dat zij mee wilden helpen.

Gebiedstafels

In de eerste ronde bijeenkomsten inventariseerden de deelnemers welke elementen in het gebied belangrijk waren om te behouden en waar in het ontwerp rekening mee gehouden moest worden. Hier kwam veel lokale deskundigheid en kennis van het gebied op tafel. Op zes verschillende locaties is met verschillende groepen deelnemers gezocht naar de meest passende oplossing. Het resultaat: 30 kaarten met gebiedskenmerken voor de Oranjeverbinding en 30 voor de Blankenburgverbinding.

Het resultaat van deze ronde is uitgewerkt in de vorm van een getekend verslag.

Ontwerptafels

Tijdens de ontwerpsessies werd er eerst gewerkt aan het ontwerp van beide alternatieven. Aan de hand van sjablonen met bochtstralen voor tunnels, een module met een tunnelmond, varianten voor passages (ecoducten, viaducten, aquaducten) en sjablonen met snelwegaansluitingen werkten de deelnemers hun ideeën uit. Zij werden hierin begeleid door ontwerpers van een stedenbouwkundig bureau, civieltechnische medewerkers van de projectorganisatie en een tafelvoorzitter die ervoor zorgde dat alle deelnemers aan bod kwamen. Met ondersteuning van de deskundigen leverden de deelnemers serieuze ontwerpvarianten af.

Resultaat

Uiteindelijk bleven er 5 passende varianten over: 2 voor de Oranjeverbinding en 3 voor de Blankenburgverbinding. Deze varianten zijn op effecten onderzocht. De resultaten vonden hun plek in het Plan Milieu Effectrapport (Plan-MER). De onderzoeksresultaten zijn tijdens een volgende meedenkbijeenkomst gedeeld en besproken.

In de afweging is het alternatief Oranjetunnel afgevallen. Een variant voor de Blankenburgverbinding komt binnenkort in de realisatiefase.

Voor het brede publiek hebben we regelmatig informatieavonden gehouden. Zo lieten we iedereen in de omgeving zien wat er met de publieksparticipatie is bereikt.

Na afloop van de participatiebijeenkomsten hebben we onder andere een beeldverslag op internet geplaatst. Voor een indruk van de Blankenburgverbinding en het participatieproces kun je  de video bekijken.

Leerervaringen

Allereerst hebben we een gedragen plan voor de oeververbinding. Dat wil niet zeggen dat iedereen blij is met de nieuwe verbinding, maar er is wel meer begrip en waardering voor de manier waarop het plan tot stand is gekomen.

We hebben de afgelopen periode ook erg veel geleerd. Deze ervaringen hebben we bij elkaar gezet in een boek waar collega’s hun voordeel mee doen. Hier willen we zeker ook een paar tips noemen.

Maak het nooit mooier dan het is. Zeg enkel dat toe wat je echt waar kunt maken. En hou dat tijdens het proces ook goed in de gaten.

Hoe mooi en goed je je proces ook doet, er kan altijd vanuit een onverwachte hoek een complicatie komen. Dan krijgt de goede samenwerkingsrelatie die je tot dan toe hebt opgebouwd extra waarde. Door op zo’n moment ook transparant te zijn over aard en oorzaak van de complicatie, kun je die samen het hoofd bieden.

Het blijft spannend

De goede relatie die wij in de afgelopen jaren hebben opgebouwd met de omgeving, wordt tijdens de realisatie van de Blankenburgverbinding onderhouden door de aannemer samen met Rijkswaterstaat. We hebben er het volste vertrouwen in dat dat goed is geregeld, maar toch is het spannend.

LEM-groep

Het gebiedsproces heeft veel mensen in beweging gebracht. Daardoor is er -nog voordat de fysieke oeververbinding is aangelegd- een maatschappelijke verbinding ontstaan: de Werkgroep Lokale Economie en Maatschappij (LEM). Hierin komen bestaande ondernemerskringen samen. De werkgroep wordt gesteund door de 3 betrokken overheden. Dat zijn Vlaardingen (gemeente Rotterdam), Rozenburg en Rijkswaterstaat.

De werkgroep LEM ontwikkelt activiteiten die gaan over:

• Kennismaken, innovatie en ondernemerschap
• Toerisme en recreatie (gebiedspromotie)
• Onderwijs en Educatie. Scholen zijn ook aan de slag met de Blankenburgverbinding en scholieren worden betrokken bij het informatiecentrum van het project.

Tips

De belangrijkste tip? Neem elke deelnemer, elke reactie 100% serieus en reageer op elke vraag met een helder antwoord.