Gebiedsvisie centraal Capelle

Samen met inwoners, ondernemers en maatschappelijke partijen werkte de gemeente Capelle aan den IJssel het afgelopen anderhalf jaar aan de gebiedsvisie 'Centraal Capelle'.

Een integraal plan

Hoe wij deze gebiedsvisie opstelden? We legden alle eerder gemaakte visies voor het centrumgebied naast elkaar. De bestaande kaders namen we over. Daarmee zijn we – mijn collega's en ik – op pad gegaan, de buurt in. Daar spraken we zoveel mogelijk stakeholders. Bewoners, maar ook ondernemers en andere partijen met een belang. Alle input verwerkten we in een integraal plan met 9 ontwikkellocaties verdeeld over 1 vierkante kilometer in het hart van Capelle.

Gebiedspaspoort

Voor elke ontwikkellocatie stelden we een zogenoemd 'gebiedspaspoort' op. Hierin staan de ambities en gewenste kaders voor bijvoorbeeld de bebouwing, openbare ruimte en leefkwaliteit van een locatie. Alles op basis van de inbreng van de stakeholders op die locatie.

Kader is cruciaal

Waar we konden gingen we met een blanco vel de straat op. Maar er zijn ook voorbeelden van locaties waar een eerder genomen besluit van de gemeenteraad het uitgangspunt was. Zo is er bijvoorbeeld een gebiedspaspoort voor de herinrichting van de Fazantstraat. De gemeenteraad wees dat stuk grond aan als herontwikkelingslocatie. Dat daar opnieuw gebouwd zal worden, staat dus vast. Dat wil ik dan ook meegeven: het is cruciaal dat wanneer er een kader is, je daar vanaf het allereerste begin duidelijk over bent. Zo weten bewoners waar ze aan toe zijn. We lichtten de bewoners van en rond de Fazantstraat dan ook in. Vertelden hen wat het kader is. En daarna hebben wij hen gevraagd wat zij graag zouden zien op die locatie. Toen waren er dus nog geen projectontwikkelaars in het spel. Als je de mensen opzoekt, een bijeenkomst in hun eigen buurt organiseert, merk je dat ze bereid zijn om mee te denken en te doen.

Kleine groepjes

Als je een bijeenkomst organiseert voor buurtbewoners en andere partijen, spreek dan in kleine groepjes met elkaar. Zorg dat er een ambtenaar aanwezig is die rechtstreekse vragen kan beantwoorden. Voer een echt gesprek. Noem elkaar bij de voornaam. Als je niet open bent over je problemen en alleen maar zendt dan krijg je weerstand. Dat komt omdat de andere kant dan niet zichtbaar is. Als die wel zichtbaar is, kweek je meer begrip.

Moodboards en pitches

Na een aantal bijeenkomsten kwamen we tot de conclusie dat woningbouw de beste optie was. Maar met die beslissing hield het participatietraject niet op. Buurtbewoners hebben meegedacht over het aantal woningen, de woningtypen en de inrichting van de openbare ruimte. En ten slotte hielpen zij ons met het selecteren van de projectontwikkelaar. De bewoners zaten in de selectiecommissie die in verschillende rondes uit tientallen voorstellen een projectontwikkelaar koos.

CentrumXpeditie

We nemen de mensen letterlijk mee om hen te laten zien wat er met hun ideeën gebeurt. Zo organiseerden we een 'CentrumXpeditie': een route van ongeveer 5 kilometer langs alle locaties in het centrumgebied waar we de komende jaren ontwikkelen. Langs die route werken we veel met borden en beeld, om mensen op straat te laten beleven wat er gaat gebeuren met de ideeën die zij hebben ingebracht. Ze kunnen de route lopen met behulp van een papieren kaart of een app waarbij ze onderweg informatie krijgen. Als je informatie ophaalt bij stakeholders, koppel dan altijd terug wat je ermee doet. Anders nemen ze je niet meer serieus.

De Huiskamer

Naast reguliere bijeenkomsten in de buurt, waar we er tot nu toe zo'n 50 tot 60 van organiseerden, richtten we ook een vaste inloopplek in, in het winkelcentrum: 'de Huiskamer'. Alle informatie over wat er gaat gebeuren in het centrumgebied van Capelle is daar te vinden. Een paar dagen per week zit ik of een van mijn collega's daar. Bewoners kunnen er altijd binnenlopen als ze vragen hebben. Dat gebeurt dan ook regelmatig.

Gemeente als mediator

In mijn optiek heeft de gemeente, als het om omgevingsparticipatie gaat, de taak om partijen bij elkaar te brengen, te verbinden. En dan gaat het niet alleen om inwoners, maar ook om ondernemers en andere organisaties. Die hebben soms tegenstrijdige belangen. Dan moet je onderhandelen. Dan ben je als gemeente een soort mediator.

Gewoon het gesprek aangaan

Soms kun je, om iets in gang te zetten, heel makkelijk inspelen op ontwikkelingen die toch al op de agenda stonden. Onze vervoerder RET was bijvoorbeeld al een tijdje van plan om het metrostation in het centrum te vernieuwen. We hebben de eigenaar van het winkelcentrum erbij gehaald en deze partijen bij elkaar gebracht. Nu zijn ze samen aan de slag. Soms is het simpelweg een kwestie van het gesprek aangaan.

Omdenken

Voor ons als gemeente geldt dat we op een andere manier moeten gaan denken: omdenken. Stadsontwikkelaars kijken nu nog vooral met een technische blik naar een gebied. Dat moeten zij een beetje loslaten en meer de subjectieve termen van de stakeholders gebruiken. Dat is geen gemakkelijk proces. Dit vergt daarom een goede communicatiestrategie en een externe begeleider. Wij huurden een extern bureau in voor een stukje coaching. Dat raad ik iedereen aan.